Manila – Isang nakakayanig na ulat ang biglang lumabas nitong linggo: may mga senador at kongresistang umano’y kakasuhan ng ICI (Independent Commission of Integrity) matapos lumabas ang mga dokumentong nag-uugnay sa kanila sa umano’y “kickback at shadow funding scheme.”
Pero higit pa sa usapin ng korapsyon, mas malalim raw ang dahilan—isang galaw na nagmumula mismo sa loob ng Malacañang.

Tahimik sa labas, pero sa loob ng kapangyarihan, tila may pumuputok na digmaan.
At sa gitna nito—Jinggoy Estrada, Sen. Joel Villanueva, at Zaldy Co.

ANG BIGLANG PAGLIKHA NG BAGYO

Ayon sa mga mapagkakatiwalaang source mula sa Senado, isang confidential report mula sa ICI ang isinumite kay Ombudsman Boying Remulla nitong nakaraang linggo.
Ang ulat—mahigit 300 pahina raw—ay naglalaman ng mga record ng mga proyekto sa mga probinsya na pinondohan mula sa 2022 hanggang 2024.
Kabilang daw dito ang ilang proyekto sa Nueva Ecija, Albay, at Ilocos—na pawang nauugnay sa mga district fund na inendorso nina Joel Villanueva, Zaldy Co, at isang kilalang political ally ni Jinggoy Estrada.

Ang nakakagulat, ayon sa source, ay kung sino ang nagpadala ng impormasyon sa ICI.
“Hindi ito galing sa whistleblower sa labas,” sabi ng source.
“Mismong mula sa loob ng gobyerno ang naglabas.”

At doon nagsimulang lumakas ang bulong: may kamay daw ang Malacañang sa pagsabog ng kontrobersiyang ito.

ANG UMUUGONG NA “BETRAYAL”

Isang insider sa Palasyo ang nagbahagi na ilang araw bago pumutok ang balita, may ginanap na meeting sa pagitan ng tatlong mataas na opisyal—isa rito ay malapit kay PBBM, at isa naman ay dating campaign financier.
Dito raw unang binanggit ang pangalang Zaldy Co, na diumano’y naglaglag ng ilang pangalan upang “iligtas” ang sarili.

“May recording raw ng meeting,” ayon sa insider.
“Sa dulo, may maririnig kang tinig na nagsasabing, ‘Wala akong choice, sir. Kung hindi ko ilalabas ‘to, ako ang unang babagsak.’”

Ayon sa mga dokumentong ipinadala sa amin ng isang confidential source, lumalabas na si Co ang nagbigay ng impormasyon laban kina Villanueva at Estrada kapalit ng immunity o proteksyon mula sa mas mabigat na kaso.
Ngunit ang mas nakakabigla—ayon sa ulat—ay may basbas umano ang isa sa mga adviser ni Pangulong Marcos Jr.

ANG KATAHIMIKAN SA MALACAÑANG

Matapos kumalat ang tsismis, napansin ng marami ang kakaibang katahimikan sa kampo ni BBM.
Walang pahayag, walang denial, at walang aksyon na tila pagtanggi.
Ngunit ayon sa mga taong malapit sa kanya, hindi raw ito katahimikan ng takot—kundi paghahanda.

Isang Palace staff ang nagkuwento, “Hindi galit si PBBM. Pero alam mong may alam siya. Parang nag-aabang ng tamang oras para maglabas ng bomba.”
May ilan pa raw na nagsabing nakita si BBM sa isang late-night meeting kasama ang ilang economic at legal advisers.
Doon raw tinalakay kung paano hahawakan ang ICI report—at kung dapat bang payagan itong lumabas sa publiko.

“May pangalang ayaw nilang banggitin, kasi kapag nailabas ‘yun, domino effect ‘yan. Babagsak ang ilan sa Senado,” dagdag ng source.

ANG PAGLABAS NG VIDEO

Nitong Lunes ng gabi, isang video ang biglang lumitaw sa social media—isang tinig na kahawig ni Zaldy Co, umiiyak habang sinasabing:

“Wala akong nilaglag. Pinilit lang nila ako. Ayaw kong may madamay na pamilya.”

Mabilis itong kumalat.
Bagaman walang kumpirmasyon kung tunay ang video, maraming nakakakilala sa kanya ang nagsabing “hindi maikakaila ang boses.”
May mga netizen na nagsabing baka deepfake lang, pero ayon sa mga fact-checkers, tunay ang background at timestamp ng kuha.

Kasunod ng paglabas ng video, nawala sa publiko si Zaldy Co.
Hindi sumipot sa dalawang public engagements at biglang “nagbakasyon” sa abroad.
Ngunit ayon sa aming mga source sa NAIA, hindi siya lumabas sa bansa.
Ang huling record ng kanyang sasakyan ay nakita malapit sa isang military compound sa Taguig.

ANG BIGLANG PAGPAPATIGIL NG SENATE SESSION

Sa Senado, napansin ng media na nagkaroon ng closed-door executive session.
Tatlong pangalan daw ang binanggit sa loob: Villanueva, Estrada, at Co.
Ayon sa isang staff ng Senado, may umiyak daw sa gitna ng pagpupulong.
“Parang may nagsisi. May sumigaw pa ng, ‘Sinira ninyo ako!’”

Matapos ang pulong, naglabas ng maikling pahayag si Sen. Villanueva:

“Lilinisin ko ang pangalan ko. Hindi ako natatakot sa imbestigasyon.”

Ngunit ilang oras lang matapos iyon, may dumating na subpoena mula sa ICI—isang opisyal na imbitasyon para sa preliminary inquiry sa graft, bribery, at plunder allegations.
Kasama sa subpoena ang mga dokumentong pinirmahan umano ng tatlong senador.

ANG ROLE NG MALACAÑANG

Ngunit ayon sa mga analyst, hindi simpleng kaso ito ng katiwalian.
Posibleng may “political realignment” daw na nangyayari—isang tahimik na galaw ng administrasyon para linisin ang sariling hanay at tanggalin ang mga “liabilities” bago ang midterm elections.

Ayon sa isang dating political strategist:

“Kapag ganitong kalaki ang eskandalo, walang lalabas nang walang basbas ng taas. Hindi gagalaw ang ICI kung walang go signal mula sa itaas.”

Isa pang insider mula sa Malacañang ang nagsabing, “May gustong protektahan si PBBM—at hindi ‘yun sina Jinggoy o Joel. Ang pinoproblema niya, kung paano ilalabas ang katotohanan nang hindi guguho ang buong sistema.”

ANG LIHIM NA PAGKIKITA SA GREENHILLS

Isang gabi matapos ang paglabas ng subpoena, nakunan ng CCTV sa Greenhills ang tatlong lalaking nagtatagpo sa isang coffee shop—isa sa kanila, kahawig ni Jinggoy Estrada.
Kasama niya ang isang lalaking may hawak na envelope at isang babae na tila nagmamadali.
Ayon sa source ng barangay, nagtagal lang sila ng 20 minuto bago umalis.
Ngunit bago sila lumabas, may iniwang papel sa mesa—isang USB drive.

Walang nakakaalam kung ano ang laman nito.
Pero ayon sa nakakita, isa sa mga lalaki ang nagsabi ng katagang:

“Kung may mangyari sa akin, ilabas n’yo ‘yan.”

ANG PAG-UGONG NG TAKOT

Ngayon, tila lahat ng tauhan sa Senado at Kamara ay nag-iingat.
May mga nagpa-reassign, may biglang nag-sick leave, at may mga lumalapit sa media na “off the record” ang gustong magsalita.
Maging ang ilang opisyal ng Ombudsman ay hindi raw mapakali, lalo’t alam nilang kahit sila ay binabantayan ng intelligence unit.

Isang mataas na opisyal sa loob ng ICI ang nagsabi:

“Hindi lang ito kaso ng graft. May mga pangalan dito na mas malaki pa.
Kaya lahat kami kabado. Kasi kapag lumabas ‘to, wala nang ligtas.”

ANG BABALA NI PBBM

Kahapon, sa isang pribadong pagtitipon sa Malacañang, narinig umano ang Pangulo na nagsabi sa mga opisyal:

“Walang sinuman ang mas mataas sa batas. Pero huwag n’yong kalimutan — may mga taong ginagamit ang katotohanan para sa sariling interes.”

Ang pahayag na ito ay nagdulot ng iba’t ibang interpretasyon.
May ilan ang nagsasabing ito’y babala kay Villanueva at Estrada.
May iba namang naniniwalang ito ay patama kay Zaldy Co—at sa mga tao sa likod niya.

ANG TAHIMIK NA DIGMAAN

Sa ngayon, patuloy ang pag-ikot ng mga espekulasyon.
May mga nagsasabing si Zaldy ay “under protective custody.”
May ilan naman na naniniwalang nasa poder pa rin siya ng mga taong may impluwensya sa Malacañang.
Ang nakakatakot lang—ayon sa isang dating opisyal—ay kung paano ginagamit ngayon ang mga imbestigasyon bilang sandata ng politika.

“Hindi na ito simpleng laban ng tama at mali,” aniya.
“Labanan na ito ng sino ang unang masasakripisyo para mailigtas ang sistema.”

ANG HULING TANONG

Sa lahat ng ito, isa lang ang tanong ng publiko:
Kung totoo ngang si Zaldy Co ang naglabas ng impormasyon, at may basbas ito mula sa itaas—
ano ang kapalit?

At kung sina Jinggoy at Joel ay tuluyang kakasuhan—
handa ba silang magsalita kung sino ang nag-utos?

Sa gitna ng lumalalang tensyon sa loob ng gobyerno, isang linya lang ang malinaw:
may nagbabadyang pagbagsak.
At kapag sumabog ito, hindi lang Senado ang yayanig—kundi buong Palasyo mismo.