Manila — Isang katanungan ang biglang sumiklab sa social media, sa mga balita, at sa loob mismo ng Kongreso: “Paano nakapasok?”
Ang pangalang Guteza, na dati’y halos walang nakakaalala, ngayon ay sentro ng pinakamainit na intriga sa gobyerno. Sa isang iglap, ang simpleng pangalan ay naging simbolo ng misteryo, katiwalian, at mga lihim na gustong itago ng ilang nasa kapangyarihan.

Ayon sa mga dokumentong nakuha ng aming news team, lumabas si Guteza sa radar ng mga awtoridad matapos siyang maiugnay sa isang serye ng mga transaksyong may kaugnayan umano sa isang kontrobersyal na proyekto sa ilalim ng Department of National Defense. Ngunit bago pa siya maimbestigahan nang husto—bigla na lang siyang nawala. Ilang linggo ang lumipas, may isang anonymous source ang lumapit sa aming newsroom, may dalang mga larawan, mga voice recording, at ilang dokumentong hindi pa nailalabas sa publiko. Sa mga larawang iyon, makikita raw si Guteza—nakasuot ng uniporme ng Marines.

Paanong nangyari iyon? Paanong nakapasok sa isang high-security military facility ang isang sibilyan na pinaghahanap? Iyon ang tanong na nagpasiklab sa lahat.

Ayon sa isang insider sa loob ng kampo, isang gabi noong nakaraang buwan, may itim na SUV na pumasok sa gate ng Marines camp sa Cavite. Naka-tinted, walang plaka, ngunit pinayagan ng guard dahil “authorized personnel” daw ang sakay. Dalawang oras ang lumipas, lumabas ulit ang sasakyan—pero ibang pangalan na ang nakasulat sa logbook. “May utos daw galing sa taas,” sabi ng source. “Walang gustong magsalita. Pero alam naming may VIP sa loob noon.” At nang lumabas ang mga larawan sa social media na tila si Guteza ang laman, kumalat ang tanong: totoo bang doon siya nagtago? At kung oo, sino ang nag-utos?

Hindi nagtagal, lumitaw ang isa pang pangalan—Mike Defensor. Isa sa mga beteranong mambabatas, kilalang matalas at laging handa sa kamera, ngunit ngayon tila gusto niyang iwasan ang spotlight. Ayon sa ilang report, si Defensor umano ang “nagbukas ng pinto” para kay Guteza sa ilang opisyal ng Marines. May mga log ng tawag, mga mensaheng nagpapakita ng koneksyon. Isang source sa loob ng AFP ang nagsabing, “May meeting silang nangyari, hindi opisyal, pero may mga saksi. Usapan daw tungkol sa proteksiyon, at kung paano mapapanatiling tahimik ang ilang impormasyon.”

Nang tanungin si Defensor sa media, maikli lang ang sagot: “Huwag kayong maniwala sa mga haka-haka.” Pero ayon sa mga nakakakilala sa kanya, tila iba na raw ang kilos ngayon—mas bihirang magpa-interview, madalas mag-cancel ng event, at minsan bigla na lang nawawala sa radar ng staff.

Sa loob ng DND, may isa pang palaisipan: nawawala ang orihinal na “Document 73”—isang confidential report na naglalaman ng mga pangalan, kontrata, at transaksyong militar kung saan lumilitaw ang pangalan ni Guteza bilang liaison ng isang private contractor. Dalawang linggo matapos mawala ang dokumento, isang opisyal ang biglang nag-leave at lumipad papuntang abroad. Coincidence daw, sabi ng iba. Pero sa mga nakakakita ng kabuuan, mukhang hindi ito basta pagkawala lang ng papel.

Lumabas pa ang isang video mula sa security camera ng isang hotel sa Taguig. Sa clip, tatlong lalaki ang papasok sa isang pribadong silid, isa roon ay kamukha ni Guteza, isa ay hawig ni Defensor. May dalang makapal na envelope, at makalipas ang dalawampung minuto, isang lalaking naka-itim na barong ang lumabas. Walang audio ang video, pero sabi ng nakakita sa buong footage, “Paglabas nila, iba na ang tono ng mga usapan sa Kongreso. Parang may nabuo na kasunduan.” Kinabukasan, napansin ng lahat—tumahimik si Defensor tungkol sa mga isyung dati niyang isinusulong.

Habang patuloy ang imbestigasyon, nagkalat sa TikTok, Facebook, at X ang iba’t ibang bersyon ng kuwento. May nagsasabing si Guteza ay “double agent.” May naniniwalang escape plan lang ito para sa mas malaking operasyon. Ang iilan, sinasabing scripted ang lahat. Pero sa gitna ng mga haka-haka, nananatiling tahimik ang mga opisyal na dapat sumagot. Marines, Kongreso, DND—parang sabay-sabay silang tumigil sa pagsasalita.

Isang araw, isang babae ang lumapit sa media. Ayon sa kanya, siya raw ay dating assistant ni Guteza. Umiiyak siya sa harap ng kamera: “Hindi niya ‘yan ginusto. Pinilit lang siyang pumasok sa sitwasyong ‘to. May mga taong ginagamit siya.” Hindi niya sinabi kung sino ang mga iyon, ngunit halatang may takot sa mga mata niya. Pagkatapos ng panayam, hindi na siya muling nakita. Walang nakakaalam kung nasaan na siya.

Sa loob ng kampo ng Marines, kumakalat din ang tensyon. May mga biglaang reassignment, mga opisyal na pinatawag sa headquarters, at ilang sundalong ayaw nang magsalita. “Nakakahiya,” sabi ng isa. “Ginagamit kami sa pulitika. Hindi kami dapat nasasangkot.” Nang tanungin kung totoo bang nagtagal si Guteza sa loob ng kampo, sagot lang niya: “Hindi ko puwedeng sagutin ‘yan. Pero sana, lumabas ang buong katotohanan.”

Sa opisina ni Mike Defensor, lalong tahimik. Ayon sa isang insider, “Madaling araw na kung umuwi si sir. Laging may hawak na sulat, parang luma na. Hindi namin alam kung ano ‘yon, pero halatang may bigat.” Minsan daw, nakatitig lang siya sa mesa, walang sinasabi, parang may hinahanap na sagot na hindi niya masabi sa kahit sino.

Ngayon, ayon sa mga source, may lalabas daw sa Senado—isang whistleblower na may dalang mga file na magpapatunay kung sino ang nagbigay ng access kay Guteza sa loob ng kampo ng Marines. Kung totoo ang mga dokumento, posibleng magdulot ito ng political earthquake. Isang analyst ang nagsabing, “Kapag may opisyal na tumulong sa pagtatago, obstruction of justice na ‘yan. Pero kung may koneksyon sa mga kontrata—ibang usapan na ‘yan.”

Sa Malacañang, may mga galaw na hindi inaamin. May mga listahan ng pangalan “for review,” mga proyekto biglang sinuspinde, at ilang opisyal na nag-request ng indefinite leave. Sabi ng iba, normal procedure lang. Pero sa mga beteranong politiko, alam nilang kapag may ganitong galaw, may paparating na malaki.

Isang dating intelligence officer ang nagsabi sa amin off-record: “Kapag may pinatatahimik, ibig sabihin may hawak ‘yang mabigat. Pero tandaan mo—hindi mo kayang patahimikin ang katotohanan habang-buhay.”

Ngayon, tila huminto ang buong bansa. Tahimik si Guteza, tahimik si Defensor, tahimik ang Marines. Pero sa likod ng katahimikan, lumalakas ang bulong ng mga tao: “Paano nga siya nakapasok?”
At kung lalabas ang buong katotohanan—sino ang unang babagsak?