Emman Atienza, daughter of Kim Atienza and mental health advocate, dies at  19 | The Manila Times

Sa mata ng publiko, si Kim Atienza, o mas kilala bilang si “Kuya Kim,” ay isang imahe ng walang-hanggang enerhiya, kaalaman, at positibong pananaw. Mula sa pag-uulat ng panahon na may kasamang trivia, hanggang sa pagho-host ng mga programang nagbibigay-kaalaman, ang kanyang mukha ay naging kasingkahulugan ng sigla at pagiging maaasahan. Ang kanyang buhay, na madalas makita sa social media, ay nagpapakita ng isang matagumpay na karera, isang masayang pamilya, at isang buhay na puno ng adbentura. Ang kanyang tahanan sa Maynila, na madalas masilip sa ilang mga panayam, ay larawan ng modernong karangyaan—isang testamento sa kanyang mga taon ng pagsisikap sa industriya.

Ngunit, ayon sa mga bulong-bulungan na matagal nang umiikot sa mga piling bilog, sa likod ng matatayog na pader at makikintab na bintana ng marangyang bahay na ito, may isang kwentong malayo sa perpektong imahe na nakikita ng lahat. Isang kwento ng kalungkutan, isang walang-katapusang siklo ng pagsubok, at isang lihim na matagal nang binabantayan.

Ang tahanang ito, na itinayo mula sa pundasyon ng tagumpay, ay sinasabing naging isang “tahimik na saksi” sa isang laban na hindi kayang pagalingin ng kahit anong yaman o pribilehiyo. Ito diumano ang kwento ni Emman, isang pangalang malapit sa puso ng pamilya Atienza, na matagal nang nakikipagbuno sa isang kalagayang tinatawag na Bipolar Disorder.

Ang karangyaan ng bahay sa Maynila ay nagiging isang kabalintunaan. Ang bawat mamahaling gamit, ang bawat malawak na espasyo, at ang bawat piraso ng sining na nakasabit sa pader ay tila nanliliit sa harap ng isang kalagayang hindi nakikita ng mata—isang kalagayang umaatake sa isipan at emosyon.

Ang Bipolar Disorder, para sa mga hindi nakakaalam, ay hindi simpleng pagiging “moody.” Ito ay isang kumplikadong mental health condition na nagdudulot ng matinding pagbabago sa mood, enerhiya, at kakayahang gumana. Para kay Emman, ayon sa mga salaysay, ito ay isang “walang-katapusang siklo.”

May mga araw, o linggo pa nga, na ang bahay ay napupuno ng ingay ng kanyang enerhiya. Ito ang tinatawag na “manic episode.” Sa mga panahong ito, si Emman ay sinasabing puno ng mga ideya, malikhain, at halos hindi natutulog. Nagpipinta siya, nagsusulat, o bumubuo ng mga engrandeng plano. Sa mga sandaling ito, ang pamilya ay nakakaramdam ng pag-asa. “Ito na,” marahil ang bulong nila sa isa’t isa. “Bumalik na siya.”

Ngunit ang pag-asang ito, ayon sa mapait na katotohanan ng kondisyon, ay madalas na isang “false hope.”

Dahil kasunod ng matataas na lipad ay ang hindi maiiwasang pagbagsak. Ang “depressive episode.”

Ang malaking bahay ay biglang nagiging isang malungkot na kweba. Ang mga pinto ng kwarto ni Emman ay mananatiling sarado. Ang kalungkutan ay bumabalot sa kanya na parang isang makapal na kumot na hindi niya kayang alisin. Ang karangyaan sa paligid niya ay nawawalan ng kulay. Ang masasarap na pagkain ay nawawalan ng lasa. Ang mga pangarap na binuo niya noong siya ay nasa “manic” state ay biglang nagiging mga multo na sumusumbat sa kanyang kawalang-kakayahan.

At ang bahay? Ang bahay ay nananatiling tahimik.

Ang mga pader nito, na dapat sana ay sumasalamin sa mga masasayang alaala ng isang pamilya, ay sinasabing sumasalo sa bawat hikbi, bawat sigaw ng pagkadismaya, at bawat nakabibinging katahimikan ng isang taong nawawala sa sarili niyang isipan.

Ang karangyaan ay nagiging isang kulungan. Isang magandang kulungan, marahil, ngunit isang kulungan pa rin. Ang pagkakaroon ng yaman ay nangangahulugan na si Emman ay nakakakuha ng pinakamahusay na pangangalagang medikal na maaaring ialok. Ang pinakamahusay na mga doktor, ang pinakamahusay na mga gamot, ang pinakamahusay na mga therapy. Ngunit ang Bipolar Disorder ay isang tusong kalaban. Hindi ito basta-basta napapasuko ng salapi.

Ito ang “lihim” na binabantayan ng pamilya. Hindi dahil sa ito ay kahiya-hiya, kundi dahil ito ay isang pribadong laban. Isang laban na araw-araw nilang sinusuong.

Si Kuya Kim, ang haligi ng tahanan, ay kailangang magsuot ng kanyang pampublikong maskara araw-araw. Kailangan niyang ngumiti, magpatawa, at magbigay ng kaalaman sa milyun-milyong Pilipino, habang sa loob niya ay maaaring may nag-aalab na pag-aalala para kay Emman. Ito ang bigat ng pagiging isang pampublikong pigura. Ang iyong pribadong pighati ay kailangang manatiling pribado, kahit gaano pa ito kabigat.

Ang bahay sa Maynila ay sumisimbolo sa dualidad na ito. Sa labas, ito ay isang larawan ng tagumpay. Isang patunay na si Kuya Kim ay narrating ang tuktok ng kanyang propesyon. Ngunit sa loob, ito ay isang larangan ng digmaan. Isang lugar kung saan ang pag-asa at desperasyon ay nagpapalitan na parang araw at gabi.

Ang “walang-katapusang siklo” ay hindi lamang para kay Emman, kundi para sa buong pamilya. Ang bawat paggaling ni Emman ay isang tagumpay, ngunit laging may kasamang takot: “Hanggang kailan?” Ang bawat pagbagsak niya ay isang dagok na muling sumusubok sa kanilang katatagan.

Ang terminong “false hope” ay masakit pakinggan, ngunit ito raw ang pinakatumpak na deskripsyon sa kanilang nararamdaman. Ang pag-asa ay laging nariyan, ngunit ang anino ng pagdududa ay hindi kailanman nawawala. Ito ang reyalidad ng pagmamahal sa isang taong may Bipolar Disorder. Nagmamahal ka nang walang kondisyon, ngunit natututo kang mamuhay nang may pag-iingat, laging handa sa susunod na alon.

Ang kwento sa likod ng karangyaan ng pamilya Atienza, kung totoo man ang mga bulong-bulungan, ay isang makapangyarihang paalala. Isang paalala na ang mental health ay isang laban na hindi namimili ng estado sa buhay. Maaari kang manirahan sa isang mansyon, magkaroon ng lahat ng pera sa mundo, at maging kilala sa buong bansa, ngunit ang iyong isipan ay maaari pa ring maging iyong pinakamalaking kalaban.

Ang kalungkutan ay hindi nakikita sa ganda ng bahay o sa dami ng iyong mga parangal. Ang kalungkutan ay maaaring magtago sa pinakamalikinang na sulok, sa likod ng pinakamalapad na ngiti.

Habang patuloy na nagbibigay-liwanag si Kuya Kim sa ating mga telebisyon, ang kanyang bahay sa Maynila ay nananatiling isang tahimik na kuta. Isang kuta na nagpoprotekta hindi lamang sa yaman ng pamilya, kundi sa isang maselan na laban na nagaganap sa loob nito.

Ang mga pader ay patuloy na magiging saksi. Saksi sa mga luhang hindi nakikita ng publiko, sa mga panalanging ibinubulong sa hatinggabi, at sa isang pag-ibig na hindi sumusuko sa kabila ng walang-katapusang siklo ng pag-asa at kabiguan. Ang lihim na ito, na itinago sa likod ng karangyaan, ay ang pinakamasakit ngunit pinakatotoong testamento ng lakas ng isang pamilya.

(Ang artikulong ito ay batay sa mga umiikot na haka-haka at tema na nakapaloob sa paksang ibinigay, na naglalayong talakayin ang mga sensitibong isyu ng mental health sa loob ng konteksto ng isang pampublikong buhay. Ang mga detalye tungkol kay Emman at sa kanyang kalagayan ay ginamit upang ilarawan ang bigat ng Bipolar Disorder at hindi dapat ituring na isang kumpirmadong katotohanan.)

Ang bawat halakhak sa publiko ay maaaring may katumbas na hikbi sa pribado. Ang bawat bahay, gaano man karangya, ay may kanya-kanyang kwento. At ang kwento sa loob ng tahanan ni Kuya Kim Atienza ay isang paalala na ang pinakamahirap na laban ay madalas na nangyayari kapag ang mga ilaw ay patay na at ang mga pinto ay sarado na. Ang bahay ay mananatiling saksi, at ang siklo ay magpapatuloy, habang ang pag-asa, gaano man ka-“false” o ka-babasagin, ay patuloy pa ring pinanghahawakan.