”

Sa gitna ng malalakas na ulan, pag-apaw ng ilog, at paulit-ulit na trahedya tuwing bagyo, lumitaw ang isang madilim na lihim: milyun-milyong piso na nakalaan para sa mga proyektong pang-kontrol sa baha ang tila napunta sa bulsa ng iilang kontraktor at pormal na opisyal. Mula noong 2022, naitala ang mahigit ₱545 bilyong pondong inilaan para sa flood control sa ilalim ng administrasyong Marcos Jr., subalit ayon sa mga paunang imbestigasyon, maraming proyekto ang “ghost”, substandard, o kaya’y walang malinaw na dokumentasyon kung anong uri ng estruktura ang itinayo. Ang kabuuang pondo ay nagdulot ng galit sa publiko at nagtulak sa Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. na magsagawa ng malawakang audit sa lahat ng proyekto upang matukoy ang mga anomalya.

Sa kanyang State of the Nation Address, pinuna ni Marcos ang malawakang katiwalian sa mga flood control project. Hiniling niya sa Department of Public Works and Highways (DPWH) na isumite ang buong talaan ng mga proyekto sa nakalipas na tatlong taon para sa komprehensibong audit at pagsusuri. Ani Marcos, mayroong mga proyekto na hindi natapos, may mga “ghost projects,” at may ilan namang bumagsak dahil sa materyales na mababa ang kalidad. Ang pagtutok ni Marcos sa isyung ito ay hindi lamang tungkol sa pera — ayon sa kanya, may buhay ang nakataya kapag ang flood control infrastructure ay kulang-kulang o walang bisa.

Ayon sa mga unang datos mula sa audit, ₱350 bilyon ng kabuuang flood budget ay naka‑pakete sa 6,021 proyekto na walang espesipikong uri ng konstruksyon na nakasaad, ibig sabihin hindi malinaw kung river wall, pagpapalalim ng kanal, pump station, o iba pa ang ginagawa. Isang nakababahala: 20% ng kabuuang pondong ₱545 bilyon ay napunta lamang sa 15 kontraktor. May mga proyekto sa iba’t ibang lugar na may magkaparehong kontrata at halaga, bagay na tinawag ni Marcos na “imposible” — halimbawa, dalawang barangay na magkakatabi ay may proyekto na may parehong halaga at parehong kontraktor. Dahil dito, inilunsad ni Marcos ang website na “Sumbong sa Pangulo”, kung saan ang publiko ay maaaring tingnan ang mga flood control project batay sa lokasyon, sipi ng kontraktor, halaga ng proyekto, at tapos ba o hindi, at mag-report ng mga anomalya.

Mula sa mga interbyu, nabunyag na may opisyal na taktika ng “benta” ng proyekto. May mayor na nag-uutos sa barangay officials na magpirma ng mga proyektong pang-baha sa mismong araw ng SONA, kahit hindi ito talaga ang prayoridad ng komunidad. May kontraktor na may malapit na relasyon sa mayor na tila “bumili” ng proyekto bago pa man bumoto ang publiko — tila hindi na dumadaan sa tunay na bidding. Sa Senado, inihayag ni Panfilo “Ping” Lacson ang malalim na network ng kickback at komisyon: sinabing 8–10% ng proyekto ay napupunta sa opisyal ng DPWH, 5–6% sa bid‑awards committee, 0.5–1% sa mga tagasuri, at 20–25% sa “lawmaker” na nag‑endors ng proyekto — na nag-iiwan ng mas mababa sa 40% para sa aktwal na konstruksyon, kung natutuloy man ito. Dahil sa sistemang ito, karamihan ng pondo ay hindi napupunta sa totoong pagprotekta sa mga mamamayan mula baha, kundi sa bulsa ng iilan.

Bilang tugon sa mga alegasyon, itinatag ni Marcos ang Independent Commission for Infrastructure (ICI) para siyasatin ang mga anomalya. Sinabi ng ICI na tututok sila sa 80 proyekto na may kaugnayan sa 15–18 kontraktor na unang inireklamo ni Marcos. Kasama sa mandato ng komisyon ang pagsisiyasat ng site, pagkuha ng bid documents, at pakikipag-ugnayan sa National Bureau of Investigation at Criminal Investigation and Detection Group para sa subpoena ng mahahalagang dokumento. Sa Bulacan, pinangasiwaan ni Gamaliel Cordoba, chairman ng Commission on Audit, ang isang fraud audit na tumutukoy sa mga proyekto mula Enero 2022 hanggang Hulyo 2025.

Hindi naging tahimik ang mamamayan. Lumitaw ang galit at pagkadismaya sa malawakang katiwalian. May mga pangkat ng negosyo at civil society na kumakatok para sa independent investigation, dahil warnado silang ang scale ng korapsyon ay labis at sistemiko. Ang publiko ay inilagay sa isang posisyon kung saan ang pera na dapat protektahan sila mula sa baha ay tila ginagamit para sa personal na kayamanan ng iilan — isang trahedya sa moral at praktikal na aspeto. Maraming tao ang nagtanong kung gaano kalalim ang impeksiyon ng katiwalian sa DPWH — kung ito ba ay simpleng anomalya, o bahagi ng mas malawak na “sindikato” sa imprastruktura.

Dahil sa pag-aalinlangan sa ilang proyekto, inirealign ni Marcos ang ₱255.5 bilyong nakalaan para sa flood control sa 2026 patungo sa ibang prayoridad gaya ng edukasyon, kalusugan, at sosyal na serbisyong imprastruktura. Sa ilalim ng imbestigasyon, ipinakita rin ng pamahalaan ang pagpaplano ng isang bagong jail para sa mga sangkot sa skandal. Ayon sa Interior Secretary, hindi magkakaroon ng espesyal na pagtrato kahit na mga makapangyarihang opisyal ang madadala sa paglilitis. Marcos mismo ay nagbanta ng legal na aksyon: kung may matibay na ebidensya ng graft, plunder, o iba pang uri ng katiwalian, ay haharapin ng hustisya ang mga sangkot. Sinabi niyang hindi ito opsiyonal: ito ay mahalaga para sa kredibilidad ng gobyerno at kabutihan ng bansa.

Hindi rin madali ang landas na ito. Narito ang ilan sa mga pinakamalalaking hamon: kakulangan sa transparency, interés pulitikal, pamamaraan ng hustisya, tiwala ng publiko, at patuloy na banta ng kalamidad. Bagamat may paunang audit, marami pa ring proyekto ang hindi malinaw ang dokumentasyon, na nagpapahirap sa matibay na kaso laban sa mga sangkot. Ang mga kontraktor na may malalakas na koneksyon sa pulitika ay maaaring magresist sa imbestigasyon. Ang pagsasampa ng kaso ay hindi agad nangangahulugan ng pagkakakulong — kailangan ng maayos na ebidensya, testimonya, at pagsunod sa proseso. Kung ang imbestigasyon ay mabagal o hindi magresulta sa resolusyon, maaaring bumagsak ang tiwala ng mamamayan sa kakayahan ng gobyerno na labanan korapsyon. Habang tumatagal ang imbestigasyon, patuloy ang banta ng baha at bagyo. Ang delay sa paggawa ng mga tunay at matibay na proyekto ay maaaring magdulot pa ng mas malaking panganib sa mga komunidad.

Ang iskandalong ito sa flood control ay hindi lang usapin ng pera — ito ay usapin ng buhay, kaligtasan, at hinaharap ng bansa. Ang hindi wastong proyekto para sa baha ay maaaring magdulot ng mas maraming trahedya tuwing bagyo. Ang pagbubunyag at aksyon ngayon ay maaaring maging benchmark kung paano tutugon ang pamahalaan sa katiwalian sa hinaharap. Kung tunay na mapapatunayan ang maling gawain at may mananagot, maipapakita na ang sistemikong korapsyon ay hindi lalampas sa batas. Sa isang bansang madalas tamaan ng bagyo, mahalaga ang maayos na flood control infrastructure — ngunit kung ang pondong inilaan ay ninakaw, ang kahandaan sa sakuna ay nababawasan.

Ang skandalong ₱545 bilyong flood control sa ilalim ng administrasyong Marcos Jr. ay isang mataas na pusta para sa bansa: hindi lang pera ang nakataya kundi tiwala ng publiko, kaligtasan ng mga komunidad, at kredibilidad ng pamahalaan. Ang mga unang imbestigasyon, audit, at komisyon ay nagpapahiwatig ng malalim na anomalya, subalit hindi pa ito wakas ng kuwento. Ang tanong ngayon: mapupunta ba sa hustisya ang mga sangkot, o mauuwi sa isa na namang palabas-politika? Ang resulta ng imbestigasyon — kasama ang presyon mula sa mamamayan — ang magtatakda kung magiging simula ito ng tunay na pagbabago, o isa na namang pagkakataon para sa status quo na magpatuloy.