Walang kumikibo sa Malacañang, pero sa mga barracks at kampo ng militar, may gumagalaw—tahimik, mabilis, at puno ng kaba. Ayon sa mga impormasyong nakarating sa aming tanggapan, may nangyayaring hindi sinasabi sa publiko: tatlong heneral ng Armed Forces ang biglang nawala nang walang bakas, habang ang ilang sundalo naman ay inilipat sa malalayong destinasyon nang walang paliwanag. Sa unang tingin, parang karaniwang pagbabago lang sa hanay ng militar. Pero nang masdan mo nang malapitan, may mga piraso ng puzzle na hindi nagtatagpo.

Noong gabi ng Agosto 22, isang lihim na pagpupulong ang naganap sa Tanay, Rizal. Ang lugar, isang pribadong rest house na pag-aari ng isang kilalang negosyante. Sa labas, tila ordinaryong gabi lang—ang hangin malamig, ang bundok tahimik—ngunit sa loob, pitong lalaki ang nagtipon, lahat dating opisyal ng militar at ilan ay may koneksyon pa sa kasalukuyang pamahalaan. Ayon sa isang source na nakapasok mismo roon, may pinag-uusapan silang “bagong direksyon” at “paglilinis sa hanay.” Walang binanggit na pangalan ng lider, pero malinaw na may tinutukoy silang “taong nasa itaas” na umano’y hindi na nakikinig sa mga payo ng mga nakakaalam sa tunay na kalagayan ng bansa.

Isang linggo matapos ang pulong, nagsimula nang kumalat sa social media ang hashtag na #ProjectLuna. Wala pang nakakaalam kung ano ito, pero bawat mensaheng naglalaman ng tag na iyon ay mabilis na binubura, tila may kumokontrol. Ayon sa aming mga IT analyst, ilang account ang pinatahimik, at ang mga nagbahagi ng impormasyon ay biglang nag-private o tuluyang nawala. Isa sa kanila, dating sundalo, ay nagpadala ng mensahe sa aming newsroom bago na-deactivate ang kanyang account: “Kapag nakita niyo ang video, huwag niyong itapon. Iyon ang katotohanan.”

Ang tinutukoy niyang video ay dumating makalipas ang dalawang araw—isang file na walang pangalan, ipinadala sa pamamagitan ng encrypted email. Sa loob nito, makikita ang anim na lalaking nakatakip ang mukha, nakaupo sa mesa, tanging kandila lamang ang ilaw. Ang boses ng isa ay mabigat, parang galing sa taong pagod na sa katahimikan: “Hindi kami rebelde. Kami ang mga nanumpa. Pero paano kung ang sinumpaan namin ay lumalabag na sa bayan?” Sa background, maririnig ang kampanilya—tunog na karaniwang maririnig sa Camp Aguinaldo tuwing flag ceremony. Nang ipasuri namin ang audio, kinumpirma ng mga eksperto: hindi ito fake, hindi rin edited. Totoo ang tunog, totoo ang mga boses.

Habang sinisiyasat namin ang video, napansin naming sabay itong ipinadala sa dalawang ibang media outlets. Pero ilang oras lang ang lumipas, biglang naglabas ng memo ang Malacañang na nagbabawal sa “publikasyon ng mga maling impormasyon na makasisira sa pambansang seguridad.” Kinabukasan, ang mga balita tungkol sa video ay nawala, at ang mga website ng dalawang media outlet ay biglang nag-down “dahil sa maintenance.”

Ngunit ang katahimikan na iyon ay lalong nagpaingay sa tanong ng publiko. May nangyayari ba sa loob ng pamahalaan na ayaw ipaalam? May sinisikap bang patahimikin ang mga naglalabas ng katotohanan?

Ayon sa isang dating intelligence officer na lumapit sa amin, may operasyong tinatawag na “Silent Protocol”—isang panloob na utos para bantayan ang mga opisyal ng gobyerno at militar na nagpapakita ng “hindi karaniwang pag-uugali.” Sabi niya: “Kapag ikaw ay biglang tinanggal sa puwesto o inilipat nang walang paliwanag, ibig sabihin may nakakita ng paggalaw mo.” Sa tala ng aming source, tatlong heneral at limang colonel ang napailalim sa ganitong proseso sa nakaraang dalawang buwan. Lahat sila ay may koneksyon umano sa mga proyektong pinondohan ng iisang negosyante—isang lalaking kilala sa mga kontrata ng gobyerno, si Leoncio Sarmiento.

Sa mga leaked email na nakuha namin, malinaw na may pinag-uusapang “shipment.” Ang linya ay simple lang: “The shipment will arrive before September 15. Make sure the officers are aligned. This is bigger than we expected.” Walang detalye kung ano ang laman ng shipment, pero sa dulo ng email may naka-attach na logo ng isang defense contractor na konektado sa isang kilalang senador. Nang sinubukan naming hingan ng paliwanag ang senador, tanging sagot niya lang ay: “I don’t deal with rumors.”

Habang papalapit ang September 15, tila lalong tumitindi ang kilos sa loob ng mga kampo. May mga sundalong biglang ipinatawag sa mga briefing na hindi alam ang dahilan. Sa mga probinsya, may mga kumander na tumatangging sumunod sa mga bagong utos galing sa itaas. Ayon sa isang insider sa military logistics, “Parang may dalawang direksyon ang utos ngayon. Hindi namin alam kung sino talaga ang sinusunod.”

Noong Setyembre 18, isang gabi ng katahimikan sa Maynila, bumagsak ang ilang opisyal na website ng gobyerno—kasama ang Department of Defense at ang National Security Council. Habang sinasabi ng mga opisyal na ito raw ay “cyber maintenance,” isang grupo ng mga hacker na tinatawag ang sarili nilang “Bantay Bayan” ang naglabas ng pahayag: “Kung hindi niyo kayang ilabas ang katotohanan, kami ang gagawa.”

Kasabay nito, kumalat sa dark web ang panibagong video—isang bersyon ng una, pero mas malinaw. Sa dulo ng video, isang pamilyar na boses ang narinig: “Hindi namin layuning pabagsakin ang gobyerno. Ang gusto lang namin ay hustisya. Pero kung ang hustisya ay hindi ibibigay, kami ang kikilos.”

Mabilis itong kumalat sa mga chat groups ng mga sundalo at retiradong opisyal. May ilan daw na nagsimulang magtipon, hindi para mag-aklas, kundi para “mag-usap.” Ngunit ayon sa ilang mga eksperto, “ang ganitong mga pulong, kahit sabihin mong ‘usapan lang,’ madalas simula iyon ng mas malalim na pagkilos.”

Sa gitna ng lahat ng ito, nananatiling tahimik ang Pangulo. Walang pahayag. Walang panawagan. Ang tanging lumabas na memo mula sa Palasyo ay tungkol sa pag-require ng lahat ng kawani ng pamahalaan na muling magsumite ng loyalty oath. Pero ayon sa isang mataas na opisyal ng Malacañang, “hindi ito karaniwang oath-taking—ito ay isang loyalty check.”

Samantala, sa labas ng gobyerno, lumalakas ang mga bulong ng bayan. Sa mga lansangan ng Quezon, sa mga eskwelahan, sa mga simbahan, may iisang tanong: “May nangyayaring destabilization o tinatakpan lang nila ang mas malaking katiwalian?” Sa social media, sumabog ang mga komentong nag-aakusa sa ilan sa mga opisyal ng “pagtataksil sa tiwala ng bayan,” habang ang iba naman ay nagtatanggol: “Fake news! Pinapalala lang ng media ang sitwasyon.”

Ngunit habang nag-aaway ang mga opinyon, isang bagay ang malinaw—may nangyayaring hindi normal. Tatlong heneral ang nawawala. Isang negosyanteng misteryoso ang biglang lumipad palabas ng bansa. At may mga sundalong nagsasabing hindi na nila alam kung sino ang dapat sundin.

Noong Setyembre 28, isang huling mensahe ang ipinadala sa aming newsroom. Walang pangalan, walang pirma, pero alam naming galing sa loob. Sabi sa sulat: “Kapag narinig niyo na ang salitang ‘Protocol Luna,’ ibig sabihin wala nang babalikan. Ang sistema ay bumagsak mula sa loob.”

Kinabukasan, alas-dos ng madaling araw, may mga ulat ng “di-pangkaraniwang aktibidad” sa tatlong kampo sa Luzon—maririnig ang mga sasakyang militar, may mga ilaw na umiikot, may mga utos na hindi dumadaan sa chain of command. Ngunit bago pa makumpirma ang mga detalye, naglabas ng pahayag ang Armed Forces: “All is normal. No cause for alarm.”

Normal. Pero sa mga mata ng mga nakasaksi, walang normal sa mga sandaling iyon. Ang mga opisyal na dati ay palangiti, ngayo’y seryoso. Ang mga sundalo, tila laging alerto. Ang mga ordinaryong mamamayan, nagtataka kung may dapat bang katakutan o kung ang lahat ng ito’y bahagi lang ng isang mas malaking palabas.

Sa gitna ng dilim, nananatiling bukas ang tanong: sino ang tunay na kalaban—ang mga nasa labas na gustong pabagsakin ang gobyerno, o ang mga nasa loob na tahimik pero unti-unting binabago ang sistema?

At habang sinusulat ang linyang ito, dumating sa amin ang balitang may isa pang video na ipapalabas sa publiko—isang video raw na magbubunyag kung sino ang nasa likod ng lahat. Ngunit bago pa man namin ito mabuksan, tumigil bigla ang aming server. Sa screen, iisang linya lang ang lumitaw:

“Kapag natutulog ang bayan, doon nagsisimula ang tunay na laban.”

At sa puntong iyon, wala nang duda: may unos na paparating, at hindi na ito kayang itago ng sinuman.