Isang nakakagulat na pangyayari ang gumulantang sa mga taga-Quezon City at sa buong bansa matapos pumutok ang balita tungkol sa diumano’y “1% kickback scheme” na kinasasangkutan ng ilang opisyal sa Department of Public Works and Highways (DPWH). Ayon sa mga unang ulat, nasunog ang ilang mahahalagang dokumento sa DPWH QC office — at ang timing ng sunog ay itinuturing ng marami na “hindi aksidente.”

Ngunit ang lalong nagpasiklab ng kontrobersya ay ang di-umano’y pag-amin ni Brice Hernandez, isang dating insider na matagal nang tahimik, na ngayon ay handa raw ibunyag ang lahat — pati ang mga pangalan ng “malalaking tao” sa likod ng maanomalyang operasyon.

Ang Misteryosong Sunog at ang Nawawalang Ebidensya

Ayon sa mga nakasaksi, nagsimula ang sunog dakong alas-11 ng gabi, sa isang bahagi ng gusali kung saan umano nakatago ang mga project files na konektado sa ilang malalaking infrastructure deals. Hindi pa man umaabot ang mga bumbero, may mga ulat nang nagsasabing may ilang personnel na nakitang nagmamadaling maglabas ng mga kahon mula sa opisina, na agad isinakay sa isang van na walang plaka.

Ang mga dokumentong nasunog daw ay may kinalaman sa budget releases at contractor records mula 2019 hanggang 2023 — panahong itinuturing na “pinakamayabong” umano para sa mga proyektong may kickback. Isa sa mga investigator ng Bureau of Fire Protection ang nagsabing “napaka-precise ng sunog — parang alam ng may gawa kung aling parte ng building ang dapat tamaan.”

Habang sinusunog ang mga dokumento, sabay namang lumalabas sa social media ang mga pahayag ni Brice Hernandez, na dati umanong miyembro ng isang procurement team. Sa kanyang video statement, sinabi niyang “matagal na niyang gustong magsalita, pero may mga banta raw sa kanyang buhay.” Ang kanyang mga pasabog ay umano’t tumuturo sa isang kilalang negosyante na matagal nang konektado sa ilang proyekto ng DPWH — at sinasabing “protektado ng mataas na opisyal.”

Zaldy Co: Biglaang Desisyon Umuwi, Pero Bakit Ngayon?

Kasabay ng pagkalat ng mga rebelasyong ito, napaulat din ang biglaang planong pag-uwi ni Zaldy Co mula sa isang official trip abroad. Ayon sa ilang source sa loob ng Kamara, hindi raw kasama sa orihinal na itineraryo ang kanyang pagbabalik — kaya’t marami ang nagtatanong kung ito ay simpleng coincidence o isang desperadong hakbang para “ayusin” ang sitwasyon bago tuluyang lumaki ang iskandalo.

May mga nagsasabing posibleng maipit ang ilang kaalyado ni Co kapag nagsimula ang mas malalim na imbestigasyon ng Senate Blue Ribbon Committee. “Kung may kinalaman man siya o wala, hindi maiiwasang madamay ang pangalan niya,” ayon sa isang political analyst. Dagdag pa niya, “Ang timing ng lahat—ang sunog, ang pag-amin, at ang pagbabalik ni Zaldy Co—ay parang mga piyesang dahan-dahang nabubuo sa isang mas malaking larawan.”

Brice Hernandez: Ang ‘Whistleblower’ na Hindi Inaasahan

Ayon sa ilang insider, si Hernandez ay dati raw na technical officer na naghawak ng ilang kontrata sa ilalim ng QC district office. Sa kanyang salaysay, nagkaroon umano ng “standard operating kickback” sa bawat proyekto — 1% ng total budget — na kinokolekta sa pamamagitan ng third-party consultants.

Sa mga sumunod na araw, lumabas ang ilang “screenshots” ng email exchanges at mga ledger entries na nagpapakita ng mga transaksyong may “unusual adjustments.” Wala pa mang opisyal na kumpirmasyon, ngunit nagdulot ito ng matinding pagkabahala sa mga proyekto ng gobyerno sa Metro Manila.

Ang mas nakakagulat pa, ayon sa ilang ulat, nakipag-ugnayan na si Hernandez sa mga investigator mula sa Office of the Ombudsman. Kung totoo ito, maaaring magbunga ng mas malawak na imbestigasyon na maaaring umabot pa sa ilang mataas na posisyon sa pamahalaan.

DPWH at DOJ: Nagmamadali sa Damage Control

Habang umiinit ang isyu, lumabas ang pahayag mula sa Department of Justice na magsasagawa sila ng “parallel investigation” upang matukoy kung may pagkukulang ang mga opisyal ng DPWH sa paghawak ng mga kontrata.
Ayon sa tagapagsalita ng DOJ, “Hindi namin maaaring palampasin ang ganitong klase ng alegasyon. Kung totoo na nasunog ang mga dokumento para maitago ang katotohanan, pananagutin namin ang lahat ng sangkot.”

Samantala, ang DPWH mismo ay naglabas ng isang maikling statement na nagsasabing “nagpapatuloy ang internal audit,” ngunit tumangging magbigay ng karagdagang detalye. Sa kabila nito, may mga insider na nagsasabing ilang matataas na opisyal ay pansamantalang hindi pumapasok sa opisina, at may mga personnel file na bigla ring nawala sa HR department.

Public Outrage at Political Fallout

Mabilis kumalat sa social media ang hashtag #KickbackFiles at #SunogSaKatotohanan, na ngayon ay trending sa X (dating Twitter) at Facebook. Libo-libong netizens ang nagpost ng kanilang galit, sinasabing ito ay “pattern” na umano sa mga kaso ng katiwalian sa gobyerno: kapag lalabas na ang katotohanan, biglang may nasusunog.

May mga mambabatas ding nagpahayag ng kanilang pagkadismaya. Ayon kay isang senador, “Kung totoo na sinadya ang sunog, hindi lang ito simpleng obstruction of justice — ito ay pambabastos sa taumbayan.”

Ang iba naman ay nagbababala laban sa “trial by publicity,” sinasabing dapat hintayin ang opisyal na resulta ng imbestigasyon. Ngunit kahit pa, ang public perception ay malinaw na nakiling sa pagdududa.

Isang Mas Malalim na Kwento?

May mga teoryang lumulutang ngayon na ang “kickback” issue ay maaaring bahagi ng mas malaking political maneuvering sa pagitan ng ilang makapangyarihang grupo. Ang ilan ay nagsasabing ginagamit ang isyu para pahinain ang ilang opisyal bago ang nalalapit na 2025 elections.

Isang source na malapit sa DPWH ang nagbulong: “Hindi lang ito tungkol sa pera — may halong politika ito. Ang mga taong gusto nang magbitaw, ginagamit bilang fall guy. Pero ‘yung mga nasa itaas, patuloy pa ring nagdidikta ng galaw.”

Sa gitna ng lahat ng ito, nananatiling tahimik si Zaldy Co. Walang pahayag, walang press conference, walang update sa social media. Ang katahimikang ito, para sa marami, ay mas nakakatakot kaysa sa anumang denial.

Konklusyon: Ang Sunog na Nagpasiklab sa Katotohanan

Habang patuloy na umuusad ang imbestigasyon, malinaw na isa itong krisis na yayanig hindi lamang sa DPWH kundi sa buong istruktura ng pamahalaan. Sa bawat dokumentong nasusunog, sa bawat insider na kumakanta, mas lumilinaw ang larawan ng isang sistemang kinakalawang ng katiwalian.

At sa dulo, isa lang ang tanong ng sambayanan:
Kung nasunog na ang mga ebidensya, sino ngayon ang matitira para umamin sa apoy ng katotohanan?