Sa isang pambihirang pangyayari na pumukaw ng atensyon ng publiko, nahuling nanonood ng sabong sa kanyang cellphone si Congressman Reyes habang kasalukuyang isinasagawa ang taunang State of the Nation Address (SONA) ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. Ang eksena ay agad na nakunan ng kamera at mabilis na kumalat sa social media, naging sentro ng kontrobersiya at diskurso sa mga susunod na araw.

Ayon sa mga nakasaksi at nasa loob ng plenaryo, si Congressman Reyes ay nakaupo sa ikatlong hilera malapit sa gilid ng bulwagan. Habang seryosong inilalatag ni Pangulong Marcos ang mga plano at polisiya ng kanyang administrasyon sa harap ng buong Kongreso at ng sambayanang Pilipino, abala naman si Reyes sa panonood ng sabong — isang aktibidad na hindi lamang itinuturing na sugal, kundi labag din sa etikang inaasahan sa mga halal na opisyal ng bayan.

Hindi inaasahan ng marami ang ganitong asal, lalo na’t sa gitna ng isa sa pinakamahalagang araw ng kalendaryong pampulitika ng bansa. Ang SONA ay hindi lamang isang regular na pagtitipon, ito ay isang pormal na okasyon na nagsisilbing ulat ng Pangulo sa estado ng bansa. Ang kawalan ng konsentrasyon ni Congressman Reyes sa mismong panahon ng ulat ay itinuturing na kawalan ng respeto sa institusyon, sa Pangulo, at sa mga mamamayang bumoto sa kanya.

Ang video clip ay unang ipinost sa isang Twitter (X) account ng isang mamamahayag na naroon sa lugar. Makikita sa footage na nakatuon si Reyes sa kanyang cellphone, habang tila wala siyang interes sa talumpati ni Pangulong Marcos. Ang malinaw na tunog ng sabong ay naririnig pa umano ng mga taong nakaupo sa kanyang likuran, ayon sa ilang sources. Sa loob lamang ng ilang minuto, daan-daang reaksyon ang bumaha — mula sa galit, pagkadismaya, hanggang sa pagtawag ng agarang aksyon mula sa ethics committee ng Kongreso.

Lumutang ang katanungan: paano nakalulusot ang ganitong asal sa isang lugar na dapat ay pinamumugaran ng disiplina, respeto, at propesyonalismo? Ayon sa ilang analyst, ito’y sumasalamin sa lumalalim na krisis sa integridad ng mga halal na opisyal ng pamahalaan. Sa panahon kung saan hinahanap ng taumbayan ang transparency at accountability, ang isang ganitong insidente ay tila sumampal sa mga pangakong pagbabago at serbisyo.

Hindi rin naiwasan ng publiko ang paghambingin si Congressman Reyes sa iba pang mga opisyal na nagpakita ng dedikasyon sa kanilang tungkulin sa araw na iyon. Habang ang iba ay masinsinang nagtatala at nakikinig, siya nama’y nakatutok sa sabong — na ayon sa ilang netizen ay baka pa raw tumaya. Bagama’t walang ebidensyang nagpapatunay na siya ay aktibong sumugal, sapat na ang kanyang kilos upang ituring itong imoral at hindi naaangkop.

Sa mga sumunod na araw, lalong umiinit ang diskusyon. Ang tanggapan ni Congressman Reyes ay naglabas ng isang maikling pahayag, na nagsasabing “hindi sinasadya” ang nasabing video at “panandalian lamang” daw siyang nag-check ng isang forwarded link na hindi niya agad natukoy. Ngunit hindi ito naging sapat para patahimikin ang mga batikos. Maraming mamamayan at organisasyon ang nanawagan ng isang pormal na imbestigasyon at posibleng parusa sa kanyang naging asal.

Naglabas din ng pahayag ang ilang miyembro ng House of Representatives na nagsabing ikinalulungkot nila ang insidente at sinusuportahan nila ang anumang hakbang upang linisin ang imahe ng institusyon. May ilan ding nagsabing kung mapatunayang totoo ang paratang, dapat lamang na masuspinde o mapatawan ng kaukulang disciplinary action si Congressman Reyes, bilang halimbawa sa iba.

Maging si Pangulong Marcos ay hindi nakaligtas sa tanong ukol sa insidente. Sa isang ambush interview matapos ang SONA, sinabi niya na “umaasa siya sa integridad ng bawat mambabatas” at nais niyang mapanatili ang dangal ng mga pampublikong opisina. Bagama’t hindi niya direktang binanggit ang pangalan ni Reyes, malinaw na ang mensahe ay para sa lahat ng mga lider na inaasahang magsilbing huwaran.

Sa gitna ng kontrobersiya, naging usap-usapan din ang legalidad ng panonood ng sabong. Matatandaan na ilang taon nang ipinasara ang mga online sabong platforms dahil sa mga isyung may kaugnayan sa krimen at pagkawasak ng kabuhayan ng ilan. Kaya’t ang mismong pagkakaroon ng access sa ganitong mga content ay agad ring nagbukas ng usapin ukol sa regulasyon ng digital gambling at ang papel ng mga opisyal sa pagtutol o pagkonsinti sa mga ito.

Sa huli, ang mga mata ng publiko ay nakaabang sa magiging kahihinatnan ng isyung ito. Ito ba ay isa lamang simpleng “lapse of judgment” na kayang lampasan, o isa itong seryosong paglabag sa moral at etikal na pamantayan ng serbisyo publiko? Hanggang ngayon ay hindi pa rin tahasang humihingi ng paumanhin si Congressman Reyes, at ang kanyang kampo ay nananatiling tikom sa mga katanungan ng media.

Habang tumatagal, lalong lumalalim ang epekto ng insidente. Ang pangalan ni Reyes ay naging simbolo ng pagkaluma ng disiplina sa gobyerno, habang ang mga mamamayan ay lalong nananawagan ng transparency at pananagutan mula sa mga opisyal. Sa isang bansa kung saan ang bawat galaw ng mga pinuno ay binabantayan, ang isang simpleng pagkakamali ay maaring magbunga ng matinding kawalan ng tiwala.

Hindi pa man natatapos ang epekto ng insidente, may mga ulat na nagsasabing may mga mambabatas na nais magsagawa ng internal review ng mga patakaran sa paggamit ng personal na gadgets sa loob ng plenaryo. Ilan sa kanila ang nagsasabing kailangang ipagbawal ang anumang hindi opisyal na aktibidad habang may pormal na sesyon — bilang pagrespeto hindi lamang sa Pangulo kundi sa mamamayang Pilipino.

Kung may natutunan man ang marami sa pangyayaring ito, ito ay ang kahalagahan ng pagiging responsable sa bawat kilos, lalo na sa harap ng publiko. Sa panahon ng krisis sa tiwala at pag-asa, mahalaga na ang bawat opisyal ay may disiplina at respeto sa tungkulin.

Ang tanong ng marami ngayon: Mananagot ba si Congressman Reyes, o lilipas na lamang ito tulad ng maraming isyung hindi nabibigyan ng hustisya?