I. PANIMULA: ANG PAGGUHO NG “UNI-TEAM”

Ang alyansang Marcos-Duterte, na kilala bilang “Uni-Team” noong 2022 elections, ay isang puwersang nagdala kina Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. at Sara Duterte sa pinakamataas na posisyon sa bansa. Gayunpaman, ang political marriage na ito ay nagtapos sa isang mapait at pampublikong paghihiwalay, na umabot sa punto ng personal na atake at seryosong akusasyon, lalo na ang isyu ng ilegal na droga.

Ang conflict na ito ay hindi lamang isyu ng pulitika; ito ay isang krisis ng legitimacy at stability ng kasalukuyang administrasyon. Ang pagtalakay na ito ay sumusuri sa mga pinag-ugatan ng sigalot, ang mga akusasyon tungkol sa ilegal na droga, ang pagkakasangkot ng mismong pamilya Marcos, at ang malawak na implikasyon nito sa pambansang pamamahala at seguridad.

II. ANG PINAG-UGATAN NG SIGALOT: MULA SA PAGSAMA HANGGANG SA PAGHIHIWALAY

Ang coalition nina Marcos at Duterte ay nabuo sa pragmatikong dahilan: pagsasama-sama ng Northern and Southern power bases. Ngunit ang magkaibang governance style at political priorities ay nagdulot ng stress sa alyansa.

A. Ang ICC at ang Banta ng Imbestigasyon

Ang pinakamalaking catalyst sa paghihiwalay ay ang desisyon ni Pangulong Marcos Jr. na hindi makipagtulungan nang lubusan sa International Criminal Court (ICC) hinggil sa imbestigasyon ng “War on Drugs” ni dating Pangulong Rodrigo Duterte.

Ang Tindig ni Marcos: Bagama’t pinalabas niya na hindi siya nakikialam, ang stance ng administrasyon na posibleng payagan ang imbestigasyon ng ICC, kahit hindi pormal, ay itinuturing ni Duterte bilang isang pagtataksil.

Proteksyon vs. Pananagutan: Para kay Duterte, ang ICC investigation ay isang existential threat. Ang pagtanggi ni Marcos na ganap na harangin ang ICC ay nagbigay-daan sa pag-atake ng pamilyang Duterte sa kanya.

B. Pagpapalit ng Loyalties at ang Budget Realignment

Ang sigalot ay lalong lumala dahil sa realignment ng pondo at kapangyarihan:

Pondo ng OVP: Ang pagtanggal ng confidential at intelligence funds ng Office of the Vice President (OVP) na pinamumunuan ni Sara Duterte ay itinuring na personal na pag-atake, na nagpapakita ng pag-alis ng support ng administrasyon sa kanya.

Pagbabago ng Cabinet: Ang pagbabago sa cabinet at pagtanggal sa ilang Duterte allies sa mga sensitibong posisyon ay nagpatibay sa paniniwalang iniiwasan ni Marcos ang impluwensya ng pamilyang Duterte.

III. ANG MABIBIGAT NA AKUSASYON: COCAINE AT MARIJUANA

Ang sigalot ay umabot sa pinakapersonal at pinakamapanganib na antas nang gamitin ang akusasyon ng ilegal na droga laban sa kasalukuyang Pangulo.

A. Ang Paratang ni Rodrigo Duterte

Noong huling bahagi ng 2024, pampublikong inilabas ni dating Pangulong Rodrigo Duterte ang paratang:

Ang Paratang: Mariing inakusahan ni Duterte si Pangulong Marcos Jr. na gumagamit ng Cocaine noong siya ay mas bata pa. Sinabi ni Duterte na mayroon siyang impormasyon mula sa mga sources ng Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA).

Banta ng Pag-aresto: Nagbabala pa si Duterte na posibleng dakpin ng PDEA si Marcos Jr. dahil sa paggamit ng ilegal na droga.

B. Ang Pagsuporta ng Pamilya: Senador Imee Marcos

Ang sitwasyon ay lalong naging explosive nang ang kapatid mismo ng Pangulo, si Senador Imee Marcos, ay nagbigay ng pampublikong pahayag na tila sumusuporta sa paratang ni Duterte.

Pahayag ni Imee: Sinabi ni Senador Marcos na naniniwala siya sa akusasyon ni Duterte. Ibinunyag niya na matagal na siyang nag-aalala sa kalagayan ng kanyang nakababatang kapatid, at binanggit ang paggamit hindi lamang ng Cocaine kundi pati na rin ng Marijuana noong mas bata pa si Marcos Jr.

Tinig ng Pamilya: Ang pahayag ni Imee ay nagdulot ng malaking pinsala sa kredibilidad ng Pangulo, dahil ito ay nagmumula sa sarili niyang dugo’t laman at nagpapatibay sa alegasyon ng isang kalaban sa pulitika.

C. Ang Pagtanggi ng Pangulo at ang Drug Test

Mariing itinanggi ni Pangulong Marcos Jr. ang lahat ng akusasyon.

Reaksyon: Sinabi niya na ang mga akusasyon ni Duterte ay walang batayan at posibleng resulta ng paggamit ni Duterte ng Fentanyl o impluwensya ng mga taong may political agenda.

Tindig ng Palasyo: Ipinahayag ng Malacañang na ang Pangulo ay committed sa anti-drug campaign at ang mga akusasyon ay walang ebidensya. Gayunpaman, ang Pangulo ay hindi pormal na naglabas ng resulta ng drug test na ginawa noong kampanya, bagama’t sinabi niya noon na negatibo siya.

IV. MGA KONSEKUENSIYA SA PAMBANSANG SEGURIDAD AT PAMAMAHALA

Ang mabilis na pagpapalitan ng mabibigat na akusasyon ay nagdulot ng malawakang instability at rumors na nakaapekto sa bansa.

A. Ang Usap-usapan ng Coup d’État

Ang pinakamalaking banta ay ang mga rumors at espekulasyon tungkol sa Coup d’État o destabilization plot.

Pag-amin ng AFP: Ang Armed Forces of the Philippines (AFP) ay napilitang magbigay ng pahayag. Inamin nila na ang mga rumors tungkol sa destabilization o coup plot laban kay Marcos Jr. ay “hindi na gawa-gawa lamang” (not fictional) ngunit iginiit na ang sitwasyon ay nasa ilalim ng kontrol.

Pagbabanta sa Kaayusan: Ang posibilidad na maging split ang military o police forces dahil sa conflict ng dalawang paksyon ay naglalagay sa bansa sa isang seryosong panganib.

B. Implikasyon sa Ugnayang Panlabas

Ang mga akusasyon tungkol sa ilegal na droga ay nakaapekto sa international image ng Pilipinas. Ang isang Pangulo na inakusahan ng mismong kapatid na gumagamit ng droga ay nagpapakita ng isang pamahalaan na may internal vulnerabilities at trust issues. Ito ay maaaring makaapekto sa foreign investments at diplomatic relations.

V. KONKLUSYON: ANG PAGTATAPOS NG ISANG ERA

Ang sigalot sa pagitan ng pamilyang Marcos at Duterte, at ang personal na pag-atake gamit ang akusasyon ng ilegal na droga, ay nagpapatunay na ang political alliances sa Pilipinas ay fragile at transactional.

Ang kaganapang ito ay nagtapos sa political marriage na nagdala sa kanila sa kapangyarihan at nagbigay-daan sa isang bagong political realignment. Ang mga pulitiko ay napipilitang pumili ng panig, at ang political landscape ay nagiging mas polarized.

Ang pangunahing aral ay hindi dapat hayaan ang personal na vendetta na makasira sa stability ng bansa. Kailangan ng mabilis at transparent na tugon sa mga akusasyon (tulad ng independent drug test) upang maibalik ang public trust. Ang legacy ng administrasyong Marcos ay ngayon nakasalalay hindi lamang sa economic performance kundi pati na rin sa kakayahan nitong i-manage ang krisis na ito at patunayan ang legitimacy nito sa gitna ng matitinding internal conflict.