SUNDALO, BINAWIAN NG BUHAY SA GITNA NG RECEPTION RITES: TANONG AT HINALA ANG UMIIRAL

TRAHEDYA SA HALIP NA PAGBATI

Isang araw na dapat ay masaya at makabuluhan para sa isang bagong sundalo ang nauwi sa trahedya matapos siyang biglaang mawalan ng malay at bawian ng buhay sa gitna ng reception rites sa isang kampo militar sa Northern Luzon. Sa halip na pagtanggap at pagkakaisa, ang nangyaring insidente ay agad na binalot ng tanong, pangamba, at hinala mula sa mga kapwa kadete, pamilya, at mas nakatataas na opisyal.

Ang insidenteng ito ay naging sentro ng masusing imbestigasyon, at patuloy na umani ng matinding atensyon mula sa publiko.

ANG BIKTIMA: ISANG PANGARAP NA BIGLANG NAWALA

Kinilala ang nasawing sundalo bilang si Pvt. Adrian Luis, 23-anyos, na tubong Isabela. Siya ay kabilang sa bagong batch ng mga enlisted personnel ng Philippine Army na sumailalim sa mahigpit na pagsasanay sa loob ng isang buwan, at kasalukuyang dumaraan sa tinatawag na “reception rites”—isang tradisyonal na seremonya ng pagtanggap para sa mga bagong rekrut.

Ayon sa kanyang pamilya, matagal nang pinangarap ni Adrian ang magsilbi sa bayan bilang sundalo. “Sobrang proud siya noong natanggap siya. Sabi niya, para raw ito sa pamilya at sa bansa,” ani ng kanyang inang si Aling Lorna.

ANG HAPON NG TRAHEDYA

Ayon sa mga ulat, bandang alas-3 ng hapon nang simulan ang aktibidad. Sa gitna ng mainit na araw at sunod-sunod na pisikal na pagsubok bilang bahagi ng rites, bigla na lamang nawalan ng malay si Adrian. Sinubukan siyang paalalahanan ng kanyang kasamahan, ngunit tila wala na siyang malay. Agad siyang dinala sa kampo infirmary at kalauna’y sa isang ospital sa bayan, ngunit idineklara na siyang dead on arrival.

Ayon sa preliminary medical report, cardiac arrest ang itinuturong dahilan ng pagkamatay. Subalit hindi ito agad tinanggap ng ilan, lalo na ng pamilya, na naniniwalang may mas malalim pang dapat busisiin.

HINALA AT MGA KATANUNGAN MULA SA PAMILYA

Hindi kumbinsido ang mga magulang ni Adrian sa paunang ulat. Ayon sa ama nito, “Wala siyang history ng sakit. Malakas siya. Palagi siyang nag-eehersisyo. Bakit bigla na lang siyang mawawala?”

Dagdag pa niya, may mga natanggap silang balita na diumano’y nagkaroon ng ilang hindi dokumentadong aktibidad bago ang opisyal na seremonya, kabilang ang matinding hazing at forced exercises.

“Kung reception lang talaga ‘yon, bakit parang tinorture ang anak ko? Gusto lang namin ng malinaw na sagot,” mariing pahayag ni Aling Lorna.

IMBESTIGASYON NG MGA OPISYAL

Agad na naglabas ng pahayag ang pamunuan ng kampo. Ayon kay Lt. Col. Edgar Mendoza, tagapagsalita ng Northern Luzon Command, “Kami ay nakikidalamhati sa pamilya ni Pvt. Luis. Sa ngayon, isang independent investigation ang isinasagawa upang alamin ang totoong sanhi ng kanyang pagkamatay.”

Dagdag pa niya, kung mapapatunayang may kapabayaan o labis na paggamit ng puwersa sa seremonya, mananagot ang sinumang sangkot.

“Hindi namin pinapayagan ang anumang uri ng hazing o hindi makataong pagtrato sa aming mga bagong sundalo. Ang reception rites ay dapat simbolo ng pagtanggap, hindi ng takot,” dagdag ni Col. Mendoza.

REACTSIYON NG PUBLIKO AT MGA VETERANONG SUNDALO

Nagbigay rin ng saloobin ang ilang retiradong sundalo na hindi napigilang ikumpara ang sitwasyon sa mga lumang kaugalian ng hazing at pisikal na parusa. Ayon sa kanila, bagamat maraming bagay na nagbago sa training programs, may mga insidente pa rin na tila hindi nababago ang lumang kultura.

Isang retiradong Heneral ang nagpahayag sa social media, “Ang tunay na lakas ng sundalo ay hindi sa pagpapasakit sa kapwa, kundi sa disiplina, respeto, at pagkakaisa. Kung totoo man ang mga hinala, ito ay isang kahihiyan sa institusyong ating pinaglingkuran.”

AUTOPSY AT MGA SUMUSUNOD NA HAKBANG

Sa hiling ng pamilya, isinailalim sa autopsy ang labi ni Pvt. Adrian upang alamin kung may indikasyon ng pisikal na pananakit o trauma na maaaring magbigay-liwanag sa posibleng foul play. Ayon sa medico-legal officer ng PNP, “May mga bahagyang pasa sa braso at likod, ngunit kailangan pa ng karagdagang pagsusuri upang mapatunayan kung ito ay kaugnay sa pagkamatay.”

Inaasahan ang resulta ng toxicology at histopathology report sa loob ng dalawang linggo.

PANAWAGAN PARA SA TRANSPARENSIYA

Sa gitna ng pangamba at haka-haka, nananawagan ang publiko at ilang senador ng buong transparency sa isinasagawang imbestigasyon. Ayon kay Senador Raffy Tulfo, “Hindi dapat tinatabunan ang mga ganitong kaso. Kapag may namatay sa loob ng isang institusyong nagtataguyod ng disiplina, dapat itong mas lalo pang busisiin.”

Iminungkahi rin na magkaroon ng mas istriktong monitoring at CCTV coverage sa mga training at reception rites upang maiwasan ang anumang uri ng abuso.

PAGKILALA SA ISANG PANGARAP NA DI NAGKATOTOHanan

Sa gitna ng hinagpis, nanatiling matatag ang pamilya ni Adrian sa paniniwalang dapat magpatuloy ang laban para sa hustisya. “Hindi na namin siya maibabalik, pero kung may pananagutan, gusto naming hindi na ito maulit sa ibang anak ng bayan,” ani ng kanyang ina.

Isang simpleng seremonya ang inihanda ng kanyang dating training batch para sa kanya—bitbit ang mga bulaklak, kandila, at tahimik na panalangin. Sa isang papel na iniwan ng kanyang kaibigan sa kampo ay nakasulat: “Hindi ka namin makakalimutan. Tinanggap ka ng bayan, at ngayon ay tinatanggap ka na ng langit.”

Sa panahong ang serbisyo ay inaasahan mula sa mga kabataang handang isugal ang kanilang buhay, ang istorya ni Pvt. Adrian ay nagsilbing paalala—na bago sila maglingkod sa bayan, dapat muna silang ingatan ng institusyon.