Isang matapang na pahayag na naman ang binitawan ng batikang kolumnistang si Mon Tulfo—at ngayon, nakatutok ito sa larangan ng medisina. Sa kanyang kamakailang kolum, hayagang kinuwestiyon ni Tulfo ang umano’y labis na professional fee (PF) na hinihingi ng isang doktor mula sa pamilya ng isang pasyente.

Ayon sa kanyang salaysay, umabot umano sa P1.6 milyon ang hinihinging PF ng naturang espesyalistang doktor matapos ang isang operasyon sa isang kilalang pribadong ospital sa Maynila. Sa mata ni Tulfo, hindi ito simpleng usapin ng bayaran—kundi isang malinaw na isyu ng konsensya, hustisya, at dignidad ng serbisyong medikal sa bansa.

“Serbisyo o Negosyo?”

Sa tono ng pagkadismaya, ikinuwento ni Tulfo na nilapitan siya ng pamilya ng pasyente upang humingi ng tulong at idulog ang kanilang hinaing. Hindi raw ito mga mayayamang tao, at sa gitna ng desperasyon para sa buhay ng kanilang mahal sa buhay, napilitang pumayag sa ganitong kataas na singil.

“Hindi ba’t ang propesyon ng doktor ay para tumulong, hindi para magpayaman sa kahinaan ng iba?” tanong ni Tulfo sa kanyang kolum.

Mariin niyang kinuwestiyon kung paano naging makatarungan ang ganoong klaseng halaga para lamang sa professional fee ng iisang doktor, bukod pa sa iba pang gastusin ng ospital tulad ng gamot, equipment, at professional fees ng ibang medical staff.

Reaksyon ng Publiko: Galit, Gulat, at Pagod

Agad na umani ng matinding reaksyon ang kolum ni Tulfo mula sa netizens. Sa social media, marami ang nagpahayag ng pagkabigla at galit sa isiniwalat na halaga. “P1.6 million? Para sa isang doktor? Sa isang operasyon? Anong klaseng sistema ‘yan?” komento ng isang netizen.

May ilan ding nagbahagi ng sarili nilang karanasan sa pribadong mga ospital—kung paanong unti-unti silang nauubos sa gastos, habang ang serbisyo ay tila naging negosyo na. Marami ang nagsabing hindi na bago ang ganitong sistema, pero bihira itong maipahayag sa publiko, lalo na kapag natatakot ang mga pasyente na baka maapektuhan ang kanilang gamutan.

Ang ilan naman ay dumepensa rin sa mga doktor, sinasabing mahal talaga ang edukasyon at training ng mga ito, at dapat din silang bayaran ng tama. Ngunit para kay Tulfo, hindi raw usapin ng “pagkakakitaan” ang buhay ng isang taong nasa bingit ng kamatayan.

Hindi Pangunahing Target ang Buong Propesyon

Nilinaw ni Mon Tulfo na hindi niya nilalahat ang mga doktor sa kanyang puna. “Marami pa rin tayong mga mabubuting doktor. Yung talagang ‘calling’ ang tingin sa kanilang propesyon. Ngunit hindi natin puwedeng palampasin ang mga ganitong klase ng paniningil—hindi ito tama, hindi ito makatao,” ani niya.

Inihambing pa niya ang ilang doktor sa mga “loan sharks” na sinasamantala ang pangangailangan ng kapwa para sa pansariling tubo. Para kay Tulfo, ito na ang panahon para muling repasuhin ang mga patakaran at regulasyon tungkol sa singil ng mga medical professional sa bansa.

Ano ang Ginagawa ng DOH at PhilHealth?

Sa gitna ng isyung ito, umalingawngaw ang tanong: Nasaan ang mga ahensyang dapat umaalalay sa mga pasyente?

Ayon kay Tulfo, ang ganitong klase ng problema ay dapat matutukan ng Department of Health (DOH) at ng PhilHealth. “Kung ganito kabrutal ang sistema sa mga ospital, para saan pa ang buwis na binabayaran natin? Para saan pa ang health programs?” tanong niya.

Hinikayat din niya ang pamahalaan na gawing mas accessible ang mga pampublikong ospital at palakasin ang kapasidad ng mga ito, para hindi mapilitang lumapit ang mga ordinaryong Pilipino sa mga pribadong ospital na halos imposibleng abutin ang presyo.

Panawagan Para sa Transparency at Regulation

Isa sa mga suhestyon ni Tulfo ay ang pagsasabatas ng isang regulasyon na magtatakda ng ceiling o limitasyon sa PF ng mga doktor—lalo na sa mga high-risk o emergency procedures. Dapat din umano ay may malinaw at bukas na breakdown ng gastusin bago at pagkatapos ng operasyon, para hindi nagugulat ang mga pasyente at pamilya sa laki ng bayarin.

“Kung may suggested retail price sa bigas, sardinas, at gamot, bakit wala sa professional fees ng doktor?” birong may halong katotohanan na tanong ng kolumnista.

Hindi Ito Basta Rant—Ito’y Panawagan

Sa dulo ng kanyang pahayag, iginiit ni Tulfo na hindi ito simpleng pagreklamo, kundi isang sigaw para sa reporma. Isa raw itong panawagan para sa accountability, compassion, at tunay na malasakit—hindi lang mula sa mga doktor, kundi mula sa buong sistemang medikal ng bansa.

At sa panahon na ang kalusugan ay hindi na pribilehiyo kundi isang karapatang pantao, mas nararapat lang na muling tanungin: Sa bawat milyong sinisingil para sa isang operasyon, ilang buhay ang napipilitang isuko?