Ang Lihim sa Loob ng Warrant: Bakit Kailangang Sundin ang Proseso Kahit Alam Nang Wala ang Akusado, at ang Pagkakalantad ng Kakulangan sa Kaalaman ng mga Kritiko

Sa gitna ng mga malalaking balita tungkol sa paghahanap sa mga indibidwal na may warrant of arrest, partikular si Zaldy Co, isang kontrobersyal na pigura, isang alon ng pagtataka at pagkutya ang umusbong mula sa ilang sektor, lalo na mula sa mga kritiko na may matalas na boses sa social media. Ang kanilang pangunahing pagdududa ay nakatuon sa tila “walang silbi” na hakbang ng mga awtoridad—ang pagpunta ng PNP at NBI sa mga tirahan ni Co upang i-serve ang warrant, kahit alam na ng lahat na wala na ito sa bansa at nasa ibang lupain.

Ang pag-aalinlangan na ito, na tiningnan bilang kakulangan sa pang-unawa sa legal na proseso, ay mabilis na nabigyan ng liwanag sa tulong ng isang legal analyst at propesor ng batas. Ang kuwentong ito ay hindi lamang tungkol sa isang warrant; ito ay tungkol sa kahalagahan ng due process, ang matibay na pundasyon ng batas, at kung paano ang kakulangan sa kaalaman ay maaaring magdulot ng pagkalat ng fake news at pag-atake sa kredibilidad ng mga awtoridad.

Ang Pagtataka at Pagkutya: Ang Galit ng mga Kritiko
Nagsimula ang pagtatalo sa social media matapos maglabas ng video si Pangulong Bongbong Marcos tungkol sa 17 indibidwal na may warrant of arrest, kabilang si Zaldy Co. Ang vlogger na si Krisulo ang unang nagbigay-pansin sa pagkutya ng ilang kritiko, na tinawag niyang “DD shit” at si Jason Sanchez (Jonsa).

Ang kanilang sentimyento ay malinaw at matindi, na binuod sa post ni Jonsa: “Nasa abroad at nakabulletin yung suspect. Nag-serve pa rin ng warrant sa condo na candado. Galawang adic lang sabi niya.” Ang mga kritiko ay nagtataka at nagtatanong kung bakit pa kailangang magpunta ang NBI at PNP sa mga bahay o condo ni Co para i-serve ang warrant, lalo na’t alam nilang wala na ito.

Para sa mga kritiko, ang aksyon ng awtoridad ay isang waste of time at effort, na nagpapakita ng kakulangan sa koordinasyon o, mas masahol pa, isang “galawang adic”—isang paratang na nagpapababa sa kredibilidad ng mga ahensiya ng batas. Kinondena ni Krisulo ang “makikitid na utak” ng mga kritiko na hindi umano naiintindihan ang proseso na kailangang sundin ng mga awtoridad.

Ang Proseso ng Pag-serve ng Warrant: Higit sa Simpleng Paghuli
Ang pangunahing tanong na kailangang sagutin ay: Bakit kinakailangan pa ring magpunta ang PNP at NBI sa mga tirahan ni Zaldy Co kahit alam nilang wala siya doon?

Ang sagot ay matatagpuan sa legal na proseso at ang pangangailangan na maging meticulous sa bawat hakbang. Ipinaliwanag ng vlogger na kahit alam na ng pulis na wala si Co, kinakailangan pa rin nilang i-dokumentaryo ang pagpunta. Mahalaga ring itanong sa mga security personnel ng condo ang kalagayan ni Co, kahit pa alam na ang isasagot ng mga ito. Ang bawat hakbang, bawat tanong, at bawat sagot ay kailangang i-documentaryo at magawan ng pormal na report.

Ang pagkilos na ito ay hindi lamang para sa show. Ito ay isang mahalagang bahagi ng pagtatatag ng isang matibay na kaso, lalo na kung ang akusado ay nagtangkang takasan ang batas. Ang kawalan ng pormal na dokumentasyon ay maaaring magamit ng depensa upang kuwestiyunin ang legalidad ng mga susunod na hakbang.

Ang Paliwanag ng Legal na Eksperto: Ang Susi sa Due Process
Upang bigyang-linaw ang usapin at patahimikin ang mga kritiko, ipinakinig ang bahagi ng panayam kay Atty. Irene Jua, isang respetadong political analyst at propesor ng College of Law ng University of Batangas at Ateneo de Manila University. Ang kanyang paliwanag ay nagbigay ng awtentisidad at legal na katwiran sa aksyon ng mga awtoridad.

Binigyang-diin ni Atty. Jua ang sumusunod:

Pagsunod sa Due Process: Mahalaga ang pagsunod sa “procedure on proper warrant” at “due process” upang hindi maging “illegal” ang pag-serve ng warrant. Ang batas ay kinakailangang sundin nang walang pagkakamali.

Pangunahing Proseso: Kinumpirma niya na “yun kasi yung proseso.” Kailangan talagang puntahan muna ang mga “alam mong mga tinitirahan niya” sa bansa. Ito ang unang hakbang na nagpapatunay na ginawa ng gobyerno ang lahat upang ipatupad ang batas sa loob ng teritoryo nito.

Layunin ng Pagpunta (Report Back): Ang pangunahing layunin ng pagpunta ay “mai-report mo back doon sa naglabas ng warrant na wala na doon.” Ang report na ito ang magsisilbing pormal na ebidensya na hindi natagpuan si Co sa kanyang mga kilalang tirahan.

Pag-trigger ng Iba Pang Hakbang: Ang pormal na report na ito ang magti-trigger sa “ibang mga proseso.” Ito ang legal na batayan para sa:

Paglabas ng lookout bulletin.

Pag-trigger ng Immigration upang pormal na kumpirmahin ang kanyang pag-alis.

Pag-coordinate sa ibang mga law enforcement agencies sa iba’t ibang bansa (tulad ng Interpol o pakikipagtulungan sa mga foreign counterparts).

Beripikasyon: Hindi maaaring gumawa ng report nang hindi beripikado. Kailangan ang “mismong magse-serve ho ng warrant sila mismo ang sasaksi makakakita ng kanilang dalawang mata” na wala talaga si Co sa kanyang mga tirahan. Ito ay upang maiwasan ang mga false reports at upang magkaroon ng matibay na batayan sa mga susunod na legal na aksyon.

Ang paliwanag ni Atty. Jua ay nagpatunay na ang aksyon ng PNP at NBI ay hindi ignorance o inefficiency, kundi isang seryosong pagsunod sa propesyonal na pamamaraan at legal na mandato.

Ang Aral: Kaalaman vs. Pagkutya
Muling nilinaw ni Krisulo na maliwanag ang paliwanag ng abogado. Hindi ito nanggaling sa “chismosa lang na tambay” kundi mula sa isang propesyonal at eksperto sa batas. Ang insight na ito ay naglantad sa kakulangan ng pang-unawa ng mga kritiko tulad ng “DD shit” at Jason Sanchez sa mga kumplikadong legal na proseso.

Ang kanilang pagkutya ay nagpakita na ang mabilis na paghuhusga at ang pagkalat ng fake news ay madalas nagmumula sa kakulangan sa kaalaman at ang pag-ayaw na maintindihan ang proseso. Ang pahayag ni Jonsa na “galawang adic lang” ay nagbaba sa kanyang kredibilidad at nagpatunay na siya ay nagkakalat ng maling impormasyon.

Ang mga awtoridad ay nagsasagawa ng kanilang tungkulin sa ilalim ng batas, at ang bawat hakbang ay may legal na implikasyon. Ang pagpunta sa tirahan ni Zaldy Co ay para makasaksi at ma-verify na wala siya, at magawan ng pormal na report na magiging batayan para sa susunod at mas malalaking legal na hakbang.

Ang kuwento ni Zaldy Co, na lumabas matapos ang anunsyo ng Pangulo, ay nagbigay ng isang mahalagang aral sa publiko: Ang batas ay may sariling proseso na kailangang sundin, at ang pagkuwestiyon dito nang walang legal na kaalaman ay nagpapakita lamang ng ignorance at nagpapahamak sa kredibilidad ng nagdududa. Sa dulo, ang pagsunod sa batas ang tanging paraan upang masigurong ang hustisya ay matutupad nang tama at walang loophole na magagamit ang akusado.