Mainit na mainit na naman ang diskusyon sa social media matapos mag-viral ang palitan ng argumento sa pagitan ng isang dating Katoliko na si Cesar Seneta, at ng mga defensor Katoliko na sina Brend Talibong at Borlok. Ang sentro ng usapan: ang aral tungkol sa purgatoryo, kasalanan, at kung sino nga ba ang tunay na simbahan ni Kristo.

Sa isang live broadcast, mariing tinuligsa ni Cesar Seneta—na umano’y kaanib ngayon ng Iglesia ni Cristo (INC)—ang mga Katoliko. Ayon sa kanya, “mga antikristo” umano ang mga defensor Katoliko, at wala raw kaligtasan sa mga aral ng Simbahang Katolika. Bukod pa rito, sinabi niyang ang kanyang lola (nanay ng kanyang tatay) ay nasa purgatoryo, isang pahayag na agad pinagtawanan ng mga Katolikong tagapagtanggol. “Paano niya nalaman? Nag-text ba sa kanya?” biro ni Brend Talibong sa kanyang programa.

Ngunit sa likod ng mga biro, malinaw na nag-ugat ang sagutan sa mas malalim na isyu: ang pagtutol ng ilang miyembro ng INC sa doktrina ng purgatoryo—isang paniniwala na sentral sa Katolikong pananampalataya.

Ayon sa Simbahang Katolika, ang purgatoryo ay isang pansamantalang estado kung saan ang mga kaluluwang hindi pa ganap na nalilinis mula sa kasalanan ay dinadalisay bago makapasok sa langit. Sa madaling sabi, ang mga naroon ay ligtas na sa impiyerno at tiyak na makakapasok sa langit matapos ang panahon ng pagdalisay. Ngunit para sa mga taga-Iglesia ni Cristo, walang ganoong konsepto; sa kanilang pananampalataya, kapag namatay ang tao, mananatili ito sa libingan hanggang sa muling pagbabalik ni Kristo para sa hatol.

Ito ang punto ng pagtatalo. Para kay Seneta, ang purgatoryo ay isang “imbento” lamang ng simbahan at ginagamit lang daw para “manghingi ng pera” sa pamamagitan ng mga misa at indulgences. Sa kabilang banda, ipinagtanggol ni Talibong na ang mga pag-aalay, pamisa, at panalangin para sa mga yumao ay matagal nang bahagi ng tradisyon ng Kristiyanismo, batay sa mga turo ni Hesus at ng mga apostol.

“Ang purgatoryo ay hindi katha ng tao. Ito ay patunay ng awa at hustisya ng Diyos,” giit ni Talibong. “Ang bawat kasalanan ay may kapatawaran, pero may kabayaran din. Kaya may tinatawag tayong temporal punishment—at kung hindi ito nabayaran sa buhay, doon ito nadadalisay.”

Ibinahagi rin niya ang ilang sipi mula sa Biblia na aniya’y nagpapatunay sa aral ng purgatoryo, kabilang ang Mateo 5:26 at 1 Corinto 3:15, kung saan binabanggit ang pagdalisay “sa pamamagitan ng apoy.” Ipinaliwanag pa niya na ang tinutukoy na “apoy” ay hindi apoy ng impiyerno kundi simbolo ng espirituwal na paglilinis.

Sa kabila ng mga paliwanag, mariing tumanggi si Seneta at nanindigang “walang purgatoryo sa Biblia.” Sa kanyang pahayag, sinabi niyang “ang kaligtasan ay walang bayad” at walang sinuman—pari man o obispo—ang may kapangyarihang magpatawad ng kasalanan.

Ngunit mabilis itong sinagot ng mga Katolikong defensor. “Ang kapatawaran ng kasalanan ay ipinagkatiwala mismo ni Kristo sa kanyang mga alagad,” paliwanag ni Talibong, sabay banggit sa Juan 20:23: “Kung patatawarin ninyo ang mga kasalanan ng sinuman, pinatawad na ang mga iyon.” Dagdag pa niya, ang Sakramento ng Kumpisal ay hindi ‘imbento’ kundi direktang utos ni Hesus sa kanyang mga apostol.

Habang tumatagal, lalong umiinit ang komento ng mga tagasubaybay online. Ang ilan, kampi kay Seneta at sinasabing tama siya sa pagtuligsa sa “mga maling aral.” Pero mas marami ang pumanig kay Talibong, na pinuri sa kanyang mahinahong pero matibay na paliwanag. “Walang masama sa pagdududa, pero huwag nating gawing sandata ang maling impormasyon,” ani ng isang commenter.

Bukod sa purgatoryo, tinalakay din ng grupo ang isyu ng “antikristo.” Ayon kay Seneta, ang mga defensor Katoliko raw ay mga “antikristo” dahil tinatanggihan nila ang mga turo ng INC. Agad itong sinagot ni Talibong, sabay basang muli ng 1 Juan 2:18–19: “Ang antikristo ay yaong humiwalay sa atin, hindi na kabilang sa ating pananampalataya.” Ayon sa kanya, kung susuriin ang kasaysayan, ang mismong Iglesia ni Cristo na itinatag ni Felix Manalo noong 1914 ay lumitaw matapos ang panahon ng mga apostol—isang malinaw na hiwalay sa orihinal na Iglesya ni Kristo.

Sa gitna ng diskusyon, pinaalalahanan din ni Talibong ang mga manonood tungkol sa kahalagahan ng kumpisal, panalangin, at pagbabayad ng pinsala sa mga kasalanan. “Ang Diyos ay maawain, pero Siya rin ay makatarungan. Kapag tayo’y nagkasala, dapat nating ayusin hindi lang sa salita kundi sa gawa,” wika niya. “Kung hindi natin mabayaran ang ating pagkukulang dito sa mundo, doon ito tatapusin—sa purgatoryo.”

Ipinaliwanag pa niya ang konsepto ng plenary indulgence, o ang kabuuang kapatawaran sa mga parusang temporal na maaaring makamit sa pamamagitan ng taimtim na panalangin, kumpisal, at paggawa ng kabutihan. “Ang plenary indulgence ay parang presidential pardon,” ani niya. “Kapag natanggap mo, wala ka nang kailangang pagbayaran.”

Ngunit kahit matapos ang mahabang diskusyon, tila hindi pa rin natuldukan ang debate. Para kay Seneta, nananatiling “maling aral” ang purgatoryo, at para sa mga Katoliko, ito naman ay katotohanang ipinasa ng simbahan mula pa sa panahon ni Kristo.

Sa dulo, lumilitaw na higit pa sa relihiyosong usapin ang sigalot na ito. Isa itong salamin ng malalim na pagkakahati ng pananampalataya sa bansa—isang paalala na sa Pilipinas, ang relihiyon ay hindi lang doktrina, kundi bahagi ng ating pagkakakilanlan.

Maraming Pilipino ang lumaki sa paniniwalang Katoliko, ngunit dumarami rin ang mga lumilipat sa ibang sekta sa paghahanap ng katotohanan. Sa ganitong konteksto, ang mga diskusyon gaya ng kay Seneta at Talibong ay nagiging bahagi ng mas malawak na tanong: sino ba talaga ang tama, at sino ang may karapatang magpaliwanag ng Salita ng Diyos?

Maaaring walang simpleng sagot. Pero isa lang ang malinaw—ang pananampalataya ng mga Pilipino ay buhay na buhay, at ang bawat pagtatalo ay patunay na patuloy pa rin nating hinahanap ang tunay na liwanag ng katotohanan.