Nabunyag muli ang isa na namang nakakagulat na isyu ng korapsyon sa gobyerno na mas lalong nagpataas ng kilay ng publiko. Ayon sa ilang senador, mas matindi pa raw ito kaysa sa mga naunang kaso ng anomalya sa flood control projects — at kung totoo nga ang mga lumalabas na impormasyon, isa na naman itong mabigat na dagok sa tiwala ng taumbayan.

Sa isang mainit na pagdinig sa Senado, isa-isang inilatag ng mga mambabatas ang mga dokumentong magpapatunay umano sa bagong modus na nagaganap sa ilang ahensya ng gobyerno. Sa unang tingin, ordinaryong proyekto lang ito — pero nang suriin ng mas malalim, tumambad ang mga iregularidad: overpricing, ghost projects, at mga kontratang pinipirmahan ng mga opisyal kahit walang aktuwal na implementasyon.

Ayon kay Senador Ramon Villena (hindi tunay na pangalan), “Mas grabe ito kaysa sa flood control scam. Sa mga dokumentong hawak namin, malinaw na may mga proyekto na binayaran ng buo kahit ni hindi pa nasisimulan. Ibig sabihin, may mga taong nagbubulsa ng pera ng bayan habang nagpapanggap na may ginagawa.”

Pinangalanan din ng ilang senador ang mga kompanyang umano’y paulit-ulit na nakakakuha ng kontrata kahit may mga dating kaso na. “Ang nakakalungkot dito,” dagdag ni Senadora Althea Cruz, “pare-parehong pangalan ng contractor ang lumilitaw, pero sa tuwing may imbestigasyon, laging sinasabing ‘compliant’ sila. Ang tanong: sino ang nagbabantay?”

Sa datos na isinumite ng Commission on Audit (COA), tinatayang umaabot sa mahigit ₱3 bilyon ang pinaghihinalaang nawaldas sa mga proyektong hindi natapos o hindi kailanman naisagawa. Kabilang dito ang mga programang may kinalaman sa imprastruktura, public utilities, at ilang local development projects.

Mas lalong nag-init ang usapan nang ilabas ng isang whistleblower ang mga larawan at video ng ilang “finished projects” na ayon sa dokumento ay tapos na — ngunit sa katotohanan, wala ni isang semento o poste sa lugar. “Ang nakasulat sa report ay 100% completed. Pero nang puntahan namin, damuhan pa rin. Walang kahit anong istruktura,” ani ng testigo.

Dahil dito, agad na nagpalabas ng pahayag ang ilang senador na bubuo ng isang special investigating committee upang siyasatin ang lahat ng kontratang pinasok ng mga ahensya na sangkot. “Hindi ito pwedeng palampasin. Bilyon-bilyon ang perang pinag-uusapan dito — pera ng taong bayan na dapat napunta sa mga proyekto para sa mamamayan,” giit ni Senador Villena.

Ang Department of Public Works and Highways (DPWH) at Department of Agriculture (DA) ay kabilang sa mga ahensyang binabantayan ngayon. Bagaman itinanggi ng dalawang ahensya ang direktang pagkakasangkot, umamin silang may mga kontratang “under review.” “Kung may iregularidad, hindi natin kukunsintihin,” pahayag ng tagapagsalita ng DPWH.

Samantala, ramdam ang galit ng publiko sa social media. Maraming netizen ang nagsabing tila walang katapusan ang mga isyu ng korapsyon sa bansa. “Parang taon-taon may bagong modus. Sa dulo, tayo pa rin ang kawawa — mataas ang buwis, pero lubog sa baha at sira ang kalsada,” wika ng isang nagkomento sa post ng Senado.

May ilan namang nananawagan na dapat maparusahan ang mga sangkot sa halip na puro imbestigasyon lang. “Kailan pa tayo makakakita ng tunay na hustisya? Panay hearing, panay press release, pero sa huli, nakabalik pa sa puwesto ang mga may kaso,” hinaing ng isa pang netizen.

Sa kabila ng galit ng publiko, umaasa ang ilang senador na magsisilbi itong pagkakataon para sa kongkretong reporma. “Dapat nang palitan ang sistema ng pagbibigay ng kontrata. Kailangang may real-time monitoring, transparency, at mas mabigat na parusa sa mga mapapatunayang sangkot,” ani ni Senadora Cruz.

Dagdag pa niya, balak ng Senado na gamitin ang modernong teknolohiya upang mapigilan ang ganitong uri ng anomalya. “Gagawa kami ng isang centralized database kung saan makikita ng publiko ang lahat ng proyekto ng gobyerno — kung sino ang contractor, magkano ang budget, at ano na ang progreso.”

Ngunit marami pa ring duda kung hanggang saan aabot ang imbestigasyon. Ayon sa mga political analyst, madalas ay nauuwi sa “show” ang ganitong mga hearing, at pagkatapos ng ilang buwan, natatabunan na ng bagong isyu. “Kailangang may resulta. Kung hindi, mauulit lang ito — at patuloy na mawawala ang tiwala ng taumbayan,” pahayag ni Prof. Danilo Reyes, isang political science expert.

Habang tumatagal ang usapin, parami nang parami ang humihiling ng transparency report mula sa mga ahensya ng gobyerno. Ayon sa COA, sisimulan na nila ang mas malalim na auditing process sa mga proyektong pinondohan sa loob ng nakaraang tatlong taon.

Sa ngayon, nananatiling bukas ang imbestigasyon. Maraming pangalan pa ang lumulutang, at ayon sa mga insider, posibleng mas marami pang mas malalaking personalidad ang madadamay sa mga susunod na pagdinig.

Ang sigaw ng publiko ay malinaw: sapat na ang korapsyon. Habang patuloy ang mga senador sa pagbusisi ng mga dokumento, umaasa ang mga Pilipino na sa pagkakataong ito, may mananagot — hindi lang sa salita, kundi sa batas.

Ang bagong iskandalo ay paalala na ang tiwala ng mamamayan ay madaling masira ngunit mahirap ibalik. At hangga’t hindi nagbabago ang sistema, mananatiling paulit-ulit ang parehong kwento: proyekto sa papel, pero wala sa lupa; bilyon-bilyon sa bulsa, pero kapalit ay kahirapan ng bayan.