Sa emergency room ng isang pampublikong ospital, halos lumulubog sa kaba ang mga nars. Isang babaeng buntis ang isinugod, duguan, hinihingal, at halos mawalan ng malay. Habang isinusugod siya sa labor room, paulit-ulit ang sigaw ng asawa: “Dok, iligtas niyo siya! Pakiusap!”

Nang dumating ang OB-Gyne na si Dr. Elias Mendez, sanay siya sa tensyon. Sampung taon na siyang nag-aasista ng mga panganganak, at bihira na siyang matinag sa kahit anong sitwasyon. Pero noong gabing iyon, may isang bagay na nagpayanig sa kanya higit pa sa sigaw ng pasyente.

Habang itinatayo niya ang kumot sa tiyan ng babae, biglang sumilip ang isang marka—isang maliit, bilog, halos perpektong nunal sa kaliwang tagiliran.

At doon siya natigilan.
Nanlamig ang mga kamay. Parang may dumagundong na alaala sa utak niya.

Ang nunal…
Ganong-ganon.
Parehong-pareho.

Eksaktong nunal ng babaeng minahal niya noon—babaeng naglaho na parang bula mga limang taon na ang nakalipas.

Si Mara.

Si Marang nangakong babalik pero hindi na nakita kahit saan. Ang babaeng iniwan siyang luhaan, may bitbit na sikreto, at nagbigay ng sugat na hindi niya maipaliwanag kahit sa sarili.

Pero imposibleng siya. Imposibleng magtagpo sila rito, sa ganitong paraan, sa ganitong oras.

“Dok? Dok!” tawag ng nars.
Napalunok si Elias at sinimulan ang pagsusuri. “Focus… focus…” paulit-ulit niyang bulong sa sarili.

Pero habang patuloy ang pag-atake ng contractions, hindi niya maiwasang tumingin ulit sa mukha ng pasyente. May ilang tampok na pamilyar—ang pilikmata, ang hugis ng labi, ang maliit na pilat sa pisngi. Ngunit mas maga, mas maputla, mas hirap.

“Anong pangalan mo?” tanong niya habang pinipigilan ang panginginig ng boses.

Humihingal ang babae. “L… Liana… Liana po.”

“Liana?” ulit niya. Hindi Mara. Iba. O baka… ibang buhay? Ibang katauhan?
Hindi. Imposible. Iniwan siya ni Mara nang walang bakas. Wala ring sinabing anuman tungkol sa pagbubuntis.

Pero habang tumutulo ang pawis ni Liana, sumisigaw na “Dok, hindi ko na kaya!”, mas lalo pang sumisikip ang dibdib ni Elias.

Magkamukha sila.
Masyado.

Tumagal ang labor. Tatlong oras. Apat. Limang oras. Habang ang asawa nitong si Ramon ay hindi mapakali sa labas, si Elias ay hindi mawala ang pakiramdam na may mas malaking kwento sa likod ng babaeng ito.

“Push, Liana. Malapit na… konti pa,” aniya.

At sa wakas, isang iyak ng sanggol ang kumawala sa hangin. Malakas. Malinis. Malusog.

Ngunit imbes na ngumiti, napaupo si Elias.
Ang sanggol… may maliit—sobrang liit—na nunal sa balikat.
Parehong-pareho rin.

Parang may humila sa buo niyang pagkatao.
Pamilyar.
Masyadong pamilyar.

Sinikap niyang huwag magpakita ng emosyon. Tinalikuran niya ang mga staff, huminga nang malalim, at lumabas ng kwarto.

Sa hallway, sinalubong siya ni Ramon. “Dok, kumusta sila? Ayos ba ang asawa ko?”

Napatingin si Elias sa lalaki. May kaba, may tensyon, pero may mabuting mukha.
“Maayos ang asawa mo,” sagot niya. “At ang anak mo… malusog.”

Niyakap ni Ramon ang ere, halatang nabunutan ng tinik. “Maraming salamat, Dok. Hindi ko mapapalaki sila kung mawala siya.”

Ngumiti si Elias… pero mahina.
Hindi niya kayang sabihin ang bumabagabag sa utak niya.

Hindi niya kayang itanong: “Saan mo nakilala si Liana?”
Hindi niya kayang tanungin: “May nakilala ka bang babaeng nagngangalang Mara?”
At higit sa lahat…
Hindi niya kayang malaman ang katotohanan.

Kinabukasan, bumalik si Elias sa kwarto. Gising si Liana, yakap ang sanggol. Tahimik. Mapayapa.

“Dok…” humarang siya ng tingin, parang natataranta. “Salamat po. Hindi ko alam anong mangyayari kung hindi kayo.”

Tumango siya. “Trabaho ko lang.”

Pero bago umalis, bigla siyang nagsalita:
“Liana… may tatanungin sana ako. Pero sana… huwag kang magtaka.”

Tumigil ang babae. Humigpit ang hawak sa anak.

“May kilala ka bang… Mara?”
Ramdam ni Elias ang panginginig ng boses niya.

Nanlaki ang mga mata ni Liana.
Hindi dahil takot.
Hindi dahil nagtataka.

Kundi dahil parang may alam siya.

“Dok…” bulong niya. “Ang totoo po… ang nanay ko, bago siya namatay, ang pangalan niya ay Mara. Sabi niya, may dapat akong hanapin… at may taong dapat kong pasalamatan.”

Huminto ang mundo ni Elias.
Parang hindi siya makahinga.

“Bakit mo tinatanong?” tanong ni Liana, nanginginig.

At doon niya naramdaman ang sagot na kinatatakutan niya.

Hindi ito pagkakahawig.
Hindi ito pagkakasunod-sunod ng pagkakataon.
Ito ang katotohanang ilang taon niyang hinanap pero hindi niya alam paano haharapin.

Si Mara… hindi siya iniwan.
Tinago niya ang anak.
At ang anak ay nagkaroon ng anak.

Si Liana—ang babaeng nasa harap niya ngayon—ay ang batang noon ay hindi niya kailanman nakilala.

At ang sanggol na ito…
Ay apo niya.

Pero huminga siya nang malalim. Hindi pa ito ang oras. Hindi pa dapat.

Tumango siya, nginitian si Liana, at marahang nagsabi:
“Wala. Napagkamalan ko lang siguro.”

Pero paglabas niya ng kwarto, tuluyang tumulo ang luha.
Nanginig ang kamay niya sa pintuan.

At doon niya bumulong, halos hindi marinig ng sinuman:

“Mara… nahanap ko sila.”