Ilang minuto pa lang ang nakakalipas mula nang magsimula ang pagdinig, ngunit agad nang umigting ang tensyon sa pagitan ni Senator Rodante Marcoleta at Department of Social Welfare and Development Secretary Rex Gatchalian. Sa pag-uungkat ng mga isyu kaugnay ng umano’y iregularidad sa ilang proyekto na may kinalaman sa Department of Public Works and Highways (DPWH), tila napilitang umatras at umiwas si Gatchalian sa bawat matalim na tanong na ibinabato sa kanya.

Mula sa simpleng pag-uulat ng budget allocation hanggang sa mas malalim na usaping audit, unti-unting lumalabas ang mga katanungang bumubulabog ngayon sa publiko: May kalokohan ba talaga sa likod ng ilang proyekto? Bakit hindi masagot nang diretsahan at malinaw ang ilan sa mga isyung matagal nang nababalot ng kontrobersiya? At paano napunta sa DPWH ang pangalan ni Gatchalian, na ang mandato ay DSWD at hindi imprastraktura?

Nag-ugat ang lahat nang magbukas ng diskusyon si Marcoleta tungkol sa ilang programang may koneksyon sa pondo na dumadaloy sa pamamagitan ng DPWH, ngunit sinasabing may koordinasyon o kaugnayan sa DSWD. Sa puntong ito, lumitaw ang ilang hindi pagkakatugma sa datos—mga numerong dapat malinaw ngunit tila hindi maipaliwanag nang diretso. Sa bawat tanong ni Marcoleta, lalo pang humaba ang listahan ng mga ‘kakulangan’ sa paliwanag ni Gatchalian.

Ayon kay Marcoleta, may mga proyekto umanong hindi nagtutugma ang papeles, may mga pondong hindi malinaw ang pinatunguhan, at may mga planong hindi maipaliwanag kung paano naging konektado sa DSWD. Naging mabilis ang palitan ng tanong at sagot, ngunit ang nakakapagtataka para sa maraming nanonood ay tila hindi sapat ang mga detalyeng inilalatag ni Gatchalian. Ang ilan niyang tugon, ayon sa mga kritiko online, ay tila iwas o palusot at hindi nagbibigay-liwanag sa mga puntong nais tukuyin ng senador.

Sa harap ng komite, ilang ulit na ibinaba ni Marcoleta ang kanyang tono—hindi upang lumambot, kundi upang idiin na kailangan ng malinaw, detalyado, at diretsong sagot. Ayon sa kanya, obligasyon ng kalihim na ipaliwanag sa publiko ang bawat pisong lumalabas at pumapasok sa kaban ng bayan. Sa puntong ito, mas naging masinsin ang pagbusisi, at dito na lumabas ang ilang isyu na sinasabing may bahid umano ng ‘kalokohan’ o iregularidad sa DPWH.

Habang tumatagal ang pagdinig, mas lalong lumalakas ang usapan sa publikong hindi ito simpleng pag-uusap lamang tungkol sa budget allocation. Para sa marami, mistulang tumambad ang mas malawak na problema—ang mahinang koordinasyon, ang umano’y nagkakandaringas na sistemang hindi nagtatagpo ang datos, at ang tila paulit-ulit na kalituhang lumalabas tuwing pera ng bayan ang pinag-uusapan.

Pero higit sa lahat, ang tanong na patuloy na sumisingaw sa bawat komentaryo online ay ito: Kung walang anomalya, bakit hindi maibigay nang simple at diretso ang sagot? Bakit tila naguguluhan ang mismong opisyal na nakaupo sa puwesto?

Sa kabila ng mga tanong at agam-agam, naninindigan ang kampo ni Gatchalian na kanya raw ibibigay ang kumpletong detalye at dokumento sa susunod na pagdinig. Ngunit hindi ito sapat para sa publiko, lalo na sa mga netizen na nanonood at nagbabantay nang mas matindi kaysa dati. Ang pananagutan sa pondo ng bayan ay hindi dapat ipinagpapaliban, at bawat sagot ay may bigat na dapat dalhin nang may tapang at katapatan.

Sa ngayon, patuloy na umaalingawngaw ang pangyayari sa Senado. Itinuturing ito ng ilan bilang isa sa pinakamaiinit na palitan ngayong taon—isang pagtatagpong nagpakita ng banggaan ng prinsipyo, tapang, at kakulangan ng impormasyon. Ang mga tanong ni Marcoleta ay hindi lamang para kay Gatchalian; ito ay para sa buong sistemang matagal nang pinagdududahan ng sambayanan.

At habang hinihintay ng taumbayan ang susunod na kabanata ng isyung ito, isang bagay ang malinaw: Hindi nito tinatapos ang diskusyon. Sa halip, lalo lamang nitong pinalakas ang panawagang maging mas transparent, mas responsable, at mas maalab ang gobyerno sa paghawak ng pondo ng bayan.

Sa mata ng publiko, ang pagsagot sa tanong ay hindi lang tungkol sa pagdepensa sa sarili; ito ay patunay kung may malasakit ka ba talaga sa bayan o isa ka lang sa mga nagnanais manatili sa sistema dahil sa kapangyarihan.