Bumuhos ang pakikiramay at kalungkutan sa buong bansa matapos pumanaw ang anak ng kilalang TV personality na si Kuya Kim Atienza. Ang biglaang pangyayaring ito ay hindi lamang nagdulot ng labis na dalamhati sa pamilya Atienza kundi nagpaigting din ng usapan tungkol sa kahalagahan ng mental health, lalo na sa mga kabataan.

Si Emman Atienza, 19 taong gulang, ay inilarawan ng mga malalapit sa kanya bilang isang mabait, tahimik, at mapagmahal na anak. Sa mga larawan at alaala na ibinahagi ng kanyang mga kaibigan, makikita kung gaano siya kamahal ng mga taong nakapaligid sa kanya. Kaya naman, nang pumutok ang balitang tungkol sa kanyang pagpanaw, marami ang nabigla at nalungkot.

Sa halip na puro pakikiramay, may ilang netizens na nakagawa pa ng masasakit na komento online — isang bagay na lalong nagpalungkot sa mga nakakaunawa sa pinagdaraanan ng pamilya. Ngunit sa kabila nito, pinili ni Kuya Kim at ng kanyang asawa na manatiling kalmado, nagpapakita ng lakas at pananampalataya sa gitna ng pinakamahirap na sandali ng kanilang buhay.

Sa isang panayam, mariing sinabi ni Kuya Kim na wala nang mas masakit pa kaysa sa pagkawala ng isang anak. “Hindi mo talaga maiisip na darating sa puntong ito. Pero kahit mahirap, kailangan naming maging matatag. Ipinagdarasal ko na wala nang ibang magulang ang makaranas ng ganitong sakit,” aniya.

Dagdag pa niya, napakahalaga ng pagbibigay-pansin sa kalusugang pangkaisipan ng bawat isa, lalo na ng mga kabataan. “Ngayon ko lubos na naunawaan kung gaano kahalaga ang pakikinig, ang pagiging bukas, at ang pagdamay. Kung may nararamdaman kang mabigat, huwag kang matakot magsabi. Laging may handang makinig,” ani pa ni Kuya Kim.

Maraming personalidad sa telebisyon at social media ang nagpahayag ng pakikiramay. Ilan sa kanila ay ginamit ang pagkakataon upang manawagan ng mas bukas na pag-uusap tungkol sa mental health. “Hindi kahinaan ang humingi ng tulong,” pahayag ng isang sikat na TV host. “Kadalasan, ang tahimik na mga ngiti ang may pinakamatinding laban sa loob.”

Ang pangyayaring ito ay nagsilbing paalala na sa likod ng mga magagandang larawan at ngiti sa social media, may mga taong tahimik na lumalaban sa sarili nilang mga laban. Maraming kabataan ngayon ang nakararanas ng anxiety, depression, at iba pang emosyonal na hamon — ngunit madalas, hindi nila alam kung paano o kanino hihingi ng tulong.

Ibinahagi ng ilang eksperto na mahalagang magkaroon ng bukas na komunikasyon sa pamilya at mga kaibigan. Ang simpleng pakikinig o pagkakaroon ng oras para sa isa’t isa ay maaaring makapagligtas ng buhay. “Hindi mo kailangang may sagot sa lahat. Minsan, sapat na ang presensya at pagdamay,” paliwanag ng isang mental health advocate.

Habang nagpapatuloy ang pagdadalamhati ng pamilya Atienza, pinili nilang gawing inspirasyon si Emman upang mas paigtingin ang kamalayan tungkol sa mental health. Sa halip na itago ang kanilang sakit, ginamit nila ito bilang paalala sa lahat na maging mas maunawain, mas mapagmahal, at mas handang makinig.

“Kung may matututunan kami rito,” sabi ni Kuya Kim, “ito ay ang kahalagahan ng malasakit. Huwag nating hintayin na may mawala bago tayo maging bukas sa damdamin ng iba.”

Ang pagpanaw ni Emman ay nag-iwan ng malaking puwang sa puso ng kanyang pamilya, ngunit kasabay nito ay isang mensaheng hindi dapat kalimutan: ang bawat isa ay may laban na hindi natin nakikita. Kaya bago tayo humusga, bago tayo magbiro o mang-insulto online, alalahanin natin — baka iyon na ang huling pagkakataon para ipadama ang kabutihan.

Sa mga oras na mahirap at tila walang makakaunawa, may mga lugar at linya ng tulong na bukas para sa lahat. Ang National Mental Health Crisis Hotline (1553 / 0966-351-4518 / 0908-639-2672) ay handang makinig at tumulong anumang oras.

Sa huli, nananatiling inspirasyon si Kuya Kim at ang kanyang pamilya sa kanilang tapang at pag-asa. Sa gitna ng matinding kirot, pinili nilang manindigan sa kabutihan — at ipaalala sa bawat Pilipino na ang tunay na lakas ay ang pagkalinga sa isa’t isa.