Mainit na naman ang pulitika matapos kumalat ang balitang umano’y pabor kay dating Pangulong Rodrigo Duterte ang pinakabagong galaw kaugnay ng kaso sa International Criminal Court (ICC). Kasabay nito, naging sentro ng diskusyon ang isyu tungkol sa mga testigong iniuugnay kay dating Sen. Antonio Trillanes—kung totoong may umamin nga ba sa pagkakasangkot sa mga pahayag na matagal nang pinagdedebatehan sa publiko.

Sa pag-usbong ng panibagong naratibo, muling sumiklab ang pagtatalo ng dalawang panig: ang mga naniniwalang malakas ang laban ni dating Pangulong Duterte, at ang mga naniniwalang dapat pang harapin ang mga isyung nakabinbin. Ngunit sa lawak ng diskusyon, marami rin ang napansin: hindi malinaw kung saan nagmumula ang ilan sa mga kumakalat na impormasyon at kung ano ang tunay na konteksto sa likod ng mga ito.

Sa loob ng maraming taon, naging kontrobersyal ang usapin tungkol sa war on drugs at ang mga alegasyong nakalakip dito. Ang ICC, bilang isang internasyonal na institusyon, ay patuloy na sinusubaybayan ng publiko, lalo na’t may mga pagkakataong nagiging laman ng social media ang mga update—mali man o tama, kumpleto man o kulang. Ganito rin ang nangyayari ngayon: may mga pahayag na nagsasabing “panalo” umano si PRRD, ngunit walang opisyal na anunsyo mula sa ICC na nagpapatibay sa ganitong balita.

Sa kabilang banda, ang pangalan ni Trillanes ay matagal nang konektado sa paglalabas ng mga testigo at testimonya laban sa administrasyon ni Duterte. Ngunit tulad ng maraming usaping politikal sa bansa, kailangan pa rin ng malinaw na dokumento o pormal na pahayag bago masabing kumbinsido ang publiko na may totoong pag-amin mula sa sinuman. Kung totoo man na may mga testigong umatras o naglabas ng bagong salaysay, nararapat lamang na ang mga ito ay iharap sa tamang proseso upang mawala ang panghuhula at maling haka-haka.

Ang problema ngayon ay ang mabilis na pagkalat ng kwento bago pa man makumpirma ang mga detalye. Sa social media, ang isang linya ng balita ay sapat na upang magdulot ng emosyon, galit, tuwa, o pagkalito. At dahil sensitibo ang usaping ICC at war on drugs, lalo itong nagiging maselan.

Sa ganitong sitwasyon, mahalaga ang tatlong bagay: malinaw na impormasyon, tamang proseso, at pag-iwas sa paghatol agad. Ang anumang pahayag na may kinalaman sa kasong pang-internasyonal ay hindi dapat tinatrato na parang ordinaryong tsismis. Ang mga alegasyon tungkol sa testigo ay hindi dapat ituring na katotohanan hangga’t walang opisyal na dokumento o pagdinig na nagpapatunay.

Marami ang naniniwala na ginagamit ang ganitong isyu upang magpalakas ng posisyon o magpahina ng kalaban. At sa larangan ng pulitika, hindi na bago ang pagpapalakas ng naratibo upang makuha ang simpatiya ng publiko. Ngunit ang tunay na interes ng bayan ay nakasalalay sa katotohanan—at hindi sa ingay ng social media.

Sa huli, nananatiling palaisipan kung ano talaga ang susunod na mangyayari sa kaso ng ICC at kung ano ang magiging papel ng mga testigong sinasabing umamin o umatras. Habang wala pang pormal na anunsyo mula sa mga kinauukulan, ang pinakamainam ay manatiling mapanuri at hindi basta-basta nagpapadala sa mga lumalabas na headline.

Klaro sa lahat na mainit ang pulitika, matindi ang banggaan, at mabilis ang paglipad ng impormasyon. Ngunit sa gitna nito, mahalaga pa ring hindi mawala ang pagnanais sa tapat, tama, at balanseng pag-unawa sa sitwasyon.