Isang nakakabahalang ulat ang kasalukuyang pinag-uusapan sa social media at mga balita matapos lumabas ang impormasyon na umano’y naghahanda na ang China ng panibagong military operation malapit sa mga pinag-aagawang teritoryo sa West Philippine Sea. Ayon sa mga mapagkakatiwalaang source, may mga satellite images na nagpapakitang may paggalaw na ng mga sundalong Tsino, pati na rin ng kanilang mga barko at military equipment sa ilang bahagi ng karagatan.

Ang mga larawan ay nagpapakita umano ng pagdagsa ng mga sasakyang pandagat, missile launchers, at iba pang kagamitang pangmilitar sa mga artipisyal na isla na matagal nang kontrolado ng China. Dahil dito, nababahala ang maraming eksperto na baka ito ay senyales ng mas malaking operasyon sa mga susunod na linggo.

Ayon sa isang international defense analyst, “Hindi na ito simpleng military exercise. Kapansin-pansin na may malinaw na preparasyon na tila may layuning pangmatagalan. Nakikita natin ang posibleng pagpapalakas ng pwersa ng China sa rehiyon.”

Sa panig ng Pilipinas, agad namang kumilos ang Department of National Defense (DND) at Armed Forces of the Philippines (AFP). Nagpatawag ng emergency meeting ang mga opisyal ng pambansang seguridad upang suriin ang sitwasyon at maglatag ng mga posibleng hakbang. Ayon sa AFP spokesperson, “Patuloy naming mino-monitor ang galaw ng mga barko at eroplano ng China. Handa ang ating pwersa sa anumang sitwasyon.”

Gayunpaman, marami pa rin ang hindi mapakali, lalo na sa mga mangingisda na madalas lumalapit sa karagatang sakop ng ating exclusive economic zone. “Noong mga nakaraang linggo, napansin naming mas maraming barko ng China ang nakapwesto. Parang may binabantayan sila,” pahayag ng isang mangingisda mula sa Palawan.

Dagdag pa rito, ilang ulat mula sa mga international observers ang nagsasabing tila naglalagay ng karagdagang communication towers at radar equipment ang China sa mga islang ito. Kung totoo man, posibleng mas palakasin nito ang kakayahan nilang mag-monitor ng mga aktibidad sa buong rehiyon, kabilang na ang mga barko ng Pilipinas, Amerika, at iba pang bansa sa Southeast Asia.

Ayon sa mga eksperto, hindi ito dapat balewalain. “Ang ganitong galaw ng China ay madalas na prelude sa mas malalim na operasyon. Maaaring ipakita nila ang military power nila para subukin ang reaksyon ng ibang bansa,” sabi ng isang retired general.

Habang lumalalim ang tensyon, nananawagan naman ang ilang senador at mga eksperto sa diplomasya na huwag agad magpadala sa emosyon. Ayon sa kanila, kailangang pairalin pa rin ang mahinahon ngunit matatag na posisyon ng bansa. “Hindi puwedeng puro sigaw o takot. Kailangan natin ng estratehiya—diplomasya sa ibabaw, pero kahandaan sa ilalim,” wika ng isang dating opisyal ng DFA.

Samantala, mariing itinanggi ng China ang mga paratang na naghahanda sila para sa anumang agresibong hakbang. Sa isang pahayag ng Chinese Embassy, sinabi nilang ang mga aktibidad na nakikita sa mga isla ay bahagi lamang ng kanilang “sovereign rights” at mga “defensive operations.” Ngunit hindi kumbinsido rito ang marami, lalo na’t ilang beses nang naitala ang harassment ng mga Chinese vessel laban sa mga mangingisdang Pilipino at barko ng Philippine Coast Guard.

Sa social media, kumalat ang hashtag na “#WestPhilippineSea” at “#ChinaAlert,” kung saan naglabasan ang samu’t saring komento ng mga netizens. May mga nananawagan ng agarang aksyon mula sa gobyerno, habang ang iba nama’y nananawagan ng pagkakaisa at hindi pagkakalat ng takot.

“Hindi ito panahon para magturuan o magkampihan. Dapat magkaisa ang mga Pilipino sa ganitong isyu. Kung kailangang ipaglaban ang ating teritoryo, gawin natin nang may disiplina at dignidad,” komento ng isang concerned citizen.

Sa ngayon, nananatiling alerto ang AFP at patuloy na nakikipag-ugnayan sa mga kaalyado ng bansa tulad ng Estados Unidos at Japan. Posibleng magpatawag ng joint maritime patrols sa mga susunod na araw upang matiyak ang seguridad ng mga mangingisda at barko sa karagatan.

Habang hindi pa malinaw kung saan hahantong ang tensyon, isang bagay ang tiyak—nagiging mas masalimuot at delikado ang sitwasyon sa West Philippine Sea. Ang tanong ngayon: ito na nga ba ang simula ng panibagong tensyon sa pagitan ng China at Pilipinas? O isa lamang itong pagpapakita ng lakas na layong magtakot sa mga kalapit-bansa?

Ang sagot ay maaaring magbago sa mga darating na linggo, ngunit ang katotohanan ay malinaw—handa na ang China, at dapat ding maging handa ang Pilipinas.