Sa loob ng dalawampu’t limang taon ng kanyang paglilingkod, nasaksihan na ni Father Joseph Carter ang libo-libong magkasintahan na nangako ng habambuhay na pag-ibig sa dambana ng St. Catherine’s Church. May mga sumpaang ramdam mo ang bigat at katapatan, at mayroon ding mga seremonyang tila isang pormalidad na lamang. Ngunit sa unang pagkakataon pa lamang niyang makilala sina Alejandro Suarez at Paula Rios, may naramdaman na siyang kakaiba—isang bagay na hindi niya lubos mapangalanan.

Si Alejandro ay isang pamilyar na mukha sa komunidad. Isang matagumpay na negosyante na nagmamay-ari ng tatlong hardware store, siya ay isang tapat na parokyano na laging nauupo sa ikatlong hanay tuwing Linggo at hindi nakakalimot mag-abuloy ng eksaktong dalawampung dolyar. Sa kabilang banda, si Paula Rios ay isang bagong dating. Isang nars sa Memorial Hospital na anim na buwan pa lamang sa bayan, ngunit ang kanyang ngiti ay tila kayang magpainit ng buong simbahan. “Napakabagay nila,” laging bulong ni Ginang Aquino, ang sekretarya ng simbahan. At iyon din ang unang impresyon ni Father Joseph.

Ang kanilang paghahanda sa kasal ay naging maayos. Si Alejandro, na may malinaw na pagnanais para sa isang tradisyonal at banal na seremonya, ay puno ng pagmamalaki habang pinagmamasdan si Paula na buong pusong niyayakap ang Katolisismo. Si Paula, na lumaki sa isang di-relihiyosong pamilya malapit sa Shanghai, ay nagpakita ng sinseridad sa pag-aaral ng bagong pananampalataya. Ngunit sa likod ng perpektong larawang ito, may mga maliliit na bagay na bumabagabag kay Father Joseph. Ang bahagyang pag-iwas ni Paula sa mga tanong tungkol sa kanyang nakaraan, at ang isang kakaibang hiling: kung maaari bang tanggalin ang bahagi ng seremonya kung saan tinatanong kung may sinumang tumututol sa kasal. “Parang luma na po kasi,” sabi niya, ngunit ang kaba sa kanyang mga mata ay nagsasabi ng ibang kuwento.

Ang malalim na pagkabahala ni Father Joseph ay nagsimulang magkaanyo isang gabi, isang linggo bago ang kasal. Isang misteryosong babaeng Asyano, na may accent na katulad ng kay Paula, ang kanyang natagpuang nagdarasal sa dilim. “Siguradong magiging malilimutang okasyon iyan,” sabi ng babae tungkol sa kasal, na may tinig na hindi malaman ni Father Joseph kung lungkot ba o isang babala. Ang parehong babae ay muling nagpakita, at sa pangalawang pagkakataon ay nag-iwan ng mas direktang mensahe: “Minsan ang mga tao ay hindi sila ang sinasabi nilang sila.”

Ang mga salitang iyon ay umalingawngaw sa isipan ng pari, lalo na nang malaman niyang nagsinungaling si Paula kay Alejandro tungkol sa pagpunta niya sa simbahan upang ayusin ang mga detalye. Habang si Alejandro ay naniniwalang nasa ospital ang nobya, si Paula pala ay lihim na nakikipag-usap kay Father Joseph. Ang mga maliliit na kasinungalingan ay nagsimulang magpatong-patong, na bumubuo ng isang nakakabahalang larawan.

Ang lahat ng agam-agam ay umabot sa sukdulan sa bisperas ng kasal. Halos hatinggabi na nang tumunog ang telepono ni Father Joseph. Isang hindi pamilyar na numero. Sa kabilang linya, ang boses ng misteryosong babae—mas matatag, mas desperado. “Father, kailangan ninyong ihinto ang kasal,” aniya. “Ang babaeng pakasalan ni Alejandro, hindi siya si Paula Rios.”

Isang rebelasyong yumanig sa mundo ni Father Joseph. Ayon sa babae, ang tunay na Paula Rios ay namatay sa isang aksidente sa sasakyan dalawang taon na ang nakalilipas. Ang babaeng nagpapanggap na siya ay si Lin Wei, ang naging roommate ni Paula sa nursing school. Ninakaw ni Lin ang pagkakakilanlan, ang mga dokumento, ang buong buhay ng kanyang kaibigan, para sa isang layunin: ang yaman ng pamilya ni Alejandro.

Para patunayan ang kanyang sinasabi, nagbigay ang tumawag ng dalawang detalye. Una, ang tunay na Paula ay may tattoo ng paro-paro sa kaliwang pulsuhan. Pangalawa, at mas mahalaga, ang tunay na Paula ay may anim na pulgadang peklat sa likod mula sa isang spinal surgery noong bata pa. “Ang babaeng ‘yan, wala siyang ganong peklat,” diin ng tumawag. Sa isang iglap, naalala ni Father Joseph ang rehearsal. Si Paula ay nakasuot ng backless na damit. Ang kanyang likod ay makinis at walang kapintasan.

Dumating ang araw ng kasal na may mabigat na pasanin sa dibdib ni Father Joseph. Sa isang tabi ay ang isang akusasyon mula sa isang hindi kilalang tumawag; sa kabila naman ay ang kaligayahan ng isang tapat na parokyano. Sinubukan niyang kumpirmahin ang mga detalye. Kinumpronta niya si Paula tungkol sa tattoo, at walang pag-aatubiling ipinakita ito ng dalaga—isang maliit na asul na paro-paro. Ngunit nang banggitin niya ang peklat, isang saglit na takot ang gumuhit sa mga mata nito bago siya magdahilang kailangan na niyang maghanda. Ang kalmadong kilos ni Paula ay hindi kilos ng isang kinakabahang nobya. Ito ay kilos ng isang taong may kontrol—isang taong may plano.

Nagsimula ang seremonya. Ang simbahan ay puno ng kagalakan. Si Alejandro, nakatayo sa altar, ay may ngiti na abot hanggang langit. Habang naglalakad si Paula sa aisle, na tila isang diwata sa kanyang puting gown, tanging si Father Joseph lamang ang nakakaalam ng kasinungalingang nakatago sa ilalim ng belo.

At dumating ang sandali. “Kung may sino man dito na may alam na makatarungang dahilan kung bakit hindi dapat magpakasal ang dalawang ito,” deklara ni Father Joseph, ang kanyang boses ay mas mabigat kaysa karaniwan, “magsalita na ngayon o habang buhay na manahimik.”

Isang nakabibinging katahimikan. At pagkatapos, bumukas ang pinto sa likod ng simbahan. Pumasok ang babaeng nagbigay ng babala. “Tumututol ako,” malinaw niyang sabi. “Ang pangalan ko ay Linda Rios. Si Paula Rios ay pamangkin ko. At siya ay namatay dalawang taon na ang nakalilipas.”

Gumuho ang mundo sa loob ng simbahan. Ang pagkagulat ay naging bulungan, at ang bulungan ay naging kaguluhan. Ibinunyag ni Linda na ang lahat ng babae sa kanilang pamilya ay may isang birthmark na hugis gasuklay na buwan sa kaliwang balikat—isang bagay na tiyak na wala ang babaeng nasa altar. Sa gitna ng pagkawasak sa mukha ni Alejandro at ng matigas na titig ni Linda, nawala ang lahat ng pagkukunwari ni Lin Wei. Ibinagsak niya ang kanyang bouquet at tumakbo.

Ang sumunod na mga oras ay puno ng pagkalito, mga pulis, at mga wasak na puso. Sa opisina ng simbahan, kinumpronta ni Alejandro ang babaeng minahal niya. Doon, inamin ni Lin Wei ang lahat. Ang kanyang pangalan, ang kanyang nakaraan, at ang kanyang masalimuot na plano. Ginamit niya ang diary ng tunay na Paula para malaman ang lahat tungkol sa bayan at kay Alejandro, na dati na palang gusto ni Paula noong high school. Ang plano niya ay pakasalan si Alejandro, makuha ang citizenship, at iwan ito matapos makuha ang kalahati ng yaman nito.

Sa mga sumunod na buwan, unti-unting pinulot ni Alejandro ang mga piraso ng kanyang nawasak na buhay. Sa tulong ni Linda Rios, nakilala niya ang tunay na Paula sa pamamagitan ng mga larawan at ng huling diary nito—isang babaeng hindi niya nakilala ngunit sa kakaibang paraan ay naging bahagi ng kanyang kuwento. Bilang parangal, nagtayo siya ng isang scholarship fund sa pangalan ni Paula para sa mga nursing students.

Si Lin Wei naman, matapos tumestigo laban sa isang sindikato ng identity theft, ay nabawasan ang sentensya at nagsimulang muli, gamit ang kanyang tunay na pangalan.

Anim na buwan ang lumipas. Muling bumalik si Alejandro sa simbahan, hindi na bilang isang taong wasak, kundi bilang isang taong naghilom. Ikinuwento niya kay Father Joseph ang kanyang pagbangon, ang scholarship, at ang isang bagong pag-ibig na dahan-dahan niyang sinisimulan. “Kung hindi dahil sa inyo, Father,” sabi ni Alejandro, “baka nabubuhay ako ngayon sa isang kasinungalingan.”

Habang paalis si Alejandro, natanaw ni Father Joseph si Lin Wei sa kabilang kalsada, simple ang suot, tahimik na pinagmamasdan ang lalaking minsang naging sentro ng kanyang panlilinlang. Nagtama ang kanilang mga mata, at isang munting tango mula kay Lin—isang tango ng pag-unawa at marahil pasasalamat—ang nagsilbing huling salita sa kuwentong ito.

Hindi natuloy ang kasal, ngunit mula sa mga guho ng isang kasinungalingan, may mga katotohanang sumibol: ang sakit ng kataksilan, ang hirap ng pagpapatawad, at ang hindi inaasahang mga paraan kung paano naghihilom at nagpapatuloy ang isang puso.