Ang simoy ng langis at bakal sa Bulacan ay hindi kailanman naging pamilyar para kay Jericho. Sa gulang na 30, ang kanyang buhay ay tila nakakulong sa paulit-ulit na tunog ng makina, sa puting usok na humahalo sa kanyang pawis, at sa bigat ng trabahong pilit niyang tinitiis para sa isang mas magandang kinabukasan. Ang bawat pagod ay may presyo—ang matinding pangungulila sa kanyang asawang si Olivia, na naiwan sa Mindoro. Limang taon na siyang malayo, at ang kanilang pag-iibigan ay tila nakasulat lamang sa mga text messages at tawag tuwing linggo. Ngunit isang ordinaryong umaga ang biglang pumunit sa pamilyar na ritmo.

Habang tinatapos ni Jericho ang huling batch ng mga piyesa, tumawag si Olivia. Hindi ito ang karaniwang oras. Agad niyang pinunasan ang kamay na puno ng grasa at sinagot ang telepono. Ang narinig niya ay hindi ang mapayapang tinig ng kanyang asawa, kundi isang boses na namamaos at nanginginig. “Jericho, umuwi ka muna. Please, kailangan kita rito.” Ang “emergency” na sinabi nito ay nagdulot ng matinding pag-aalala. Galit ba? Lungkot? Takot? Hindi niya matukoy, ngunit malinaw na may bigat ang tinig ni Olivia na tila nagtatago ng isang mabigat na sikreto. Bago pa siya makahingi ng paliwanag, naputol ang linya, at naiwan si Jericho na tila nasakal.

Ang Misteryo sa Pagbabalik at ang Kakaibang Lambing

Nagmadali si Jericho. Isinantabi ang trabaho, ginawan ng paraan ang leave, at tahimik na nagpaalam sa kanyang boss. Ang biyahe papuntang Mindoro ay mahaba at puno ng pag-iisip. Bakit hindi na sinasagot ni Olivia ang kanyang tawag? Ano ba talaga ang nangyayari? Sa pier sa Batangas, tinitigan niya ang larawan nilang mag-asawa—si Olivia na nakangiti at payapa. Hindi iyon ang babaeng umiiyak sa telepono.

Pagdating sa kanilang bahay, halos hindi siya makakilos nang makita si Olivia. Payat ito at tila hindi nakakatulog, ngunit ang yakap niya ay mahigpit at puno ng emosyon. “Salamat at umuwi ka,” bulong nito. Ngunit nang tanungin niya ang tungkol sa emergency, ngumiti lang ito ng kakaiba. “Oo, emergency ang pagka-miss ko sa’yo.”

Kasabay ng matinding lambingan ay ang mga pagbabago sa bahay na hindi inasahan ni Jericho. Bagong barnis ang upuan, may mga estante na ang kusina, at kulay maroon ang kurtina. Sino ang tumulong? Si Andres. Ang kapitbahay nilang tambay, batugan, at kilalang walang direksyon sa buhay. Isang kirot ang naramdaman ni Jericho sa dibdib, isang pagdududa na pilit niyang binabalewala. Si Olivia, na hindi maalam sa gawaing-bahay, ay biglang nagpapatulong sa isang lalaking kilala niyang may bisyo.

Ang Bunga ng Long-Distance at ang Bagong Sigla

Sa loob ng limang araw, ibinuhos ni Olivia ang lahat ng lambing at pananabik. Mas madalas na silang nagtatabi, at parang nagbalik ang init ng kanilang pagsasama bago sila nagkahiwalay. Hiniling pa ni Olivia na huwag na siyang bumalik sa Bulacan. “Kahit anong trabaho, kahit maliit lang. Basta hindi na kita mami-miss gabi-gabi.” Ngunit alam ni Jericho na kailangan niyang mag-ipon para sa pangarap nilang mag-itikan.

Sa pagbalik niya sa pabrika, nagpatuloy ang buhay niya sa dati. Ngunit mas magaan ang kanyang loob. Ang mga alaala ng lambingan ay naging inspirasyon. Kaya nang tumawag si Olivia at ibalita ang isang balitang matagal na nilang ipinagdarasal, tila tumigil ang mundo.

“Buntis ako.”

Hindi maipaliwanag ang saya. Pagkatapos ng limang taong paghahangad, heto na ang sagot sa kanilang mga dasal. Ang luha ni Jericho ay bumuhos sa gitna ng ingay ng pabrika. Niyakap siya ng kanyang mga katrabaho. Dahil sa balitang iyon, naging masigasig si Jericho. Ang bawat pagod ay nagkaroon ng layunin. Ang mukha ni Olivia, ang tiyan nito, at ang munting sanggol ang naging inspirasyon niya.

Ang Pagsuko sa Pabrika at ang Pagiging Ganap na Ama

Nang isinilang ang anak nilang si Jerson, hindi na nagdalawang-isip si Jericho. Agad siyang nag-file ng resignation. Ang sandali ng pagiging ama ay hindi mapapalitan ng anumang sahod. Bumalik siya sa Mindoro. Pagpasok sa bahay, nakita niya si Olivia na pawisan ngunit may ngiti. Sa tabi nito, si Jerson, maputi, payapa at nakabalot sa kumot.

Ang damdaming bumalot kay Jericho ay hindi niya inasahan. Isang bigat sa dibdib, puno ng pagmamahal. Niyakap niya ang mag-ina at doon, sumumpa sa sarili na hindi niya sila pababayaan.

Nagbago ang buhay ni Jericho. Hindi na siya manggagawa sa pabrika kundi isang ama at asawa na naglilingkod sa bahay. Maagang gumigising para magluto, maglaba, at mag-alaga kay Jerson habang nagpapahinga si Olivia. Hindi nagtagal, sinimulan na rin niya ang kanilang pangarap na itikan. Kahit ang pagkawala ng trabaho ay hindi niya ininda, dahil mas masaya siya sa piling ng kanyang pamilya.

Ang Paglago ng Itikan at ang mga Bulong sa Baryo

Unti-unting lumago ang itikan. Nagkaroon sila ng dagdag na kulungan, at sinubukan pa ni Jericho na mag-alaga ng baboy. Si Jerson ay lumaking masigla, may matang mapupungay na tila nakuha kay Olivia, at tawa na nakakahawa. Sa tuwing nakikita ni Jericho ang anak, tila nawawala ang lahat ng pagod. Ang simpleng buhay sa piling ng mag-ina ang tunay na kayamanan.

“Parang himala ‘to,” sabi ni Olivia minsan habang nagmamasid sa paglubog ng araw. “Pagkatapos ng lahat ng pinagdaanan natin, may ganito tayong buhay—tahimik, buo, at masaya.”

Ngunit kasabay ng paglago ng kanilang kabuhayan, unti-unti ring lumalabas ang mga bulong.

Isang hapon, habang nagbebenta ng itlog si Jericho sa palengke, napadaan siya sa pwesto ni Aling Seon, ang kilalang madaldal sa baryo. Tila may pag-aalangan ang tingin nito. “Aba, Jericho, ang dami na ng pato mo ah. Mukhang mayaman ka na. Pero ang balita ko, kamukha raw ni Jerson si Andres.”

Tila tumigil ang kanyang mundo. Si Andres. Ang tambay na tumulong kay Olivia sa pag-aayos ng bahay. Ang matandang tagapamahala sa pabrika ay nagbigay ng limang araw na leave. Limang araw lang. Pero ang biglang pagiging malambing ni Olivia, ang “emergency” na hindi masabi, at ang pagpapatulong kay Andres sa bahay—ang lahat ng iyon ay tila nagbigay ng masakit na koneksyon sa mga bulong.

Hinarap ni Jericho si Aling Seon, ngunit ang kanyang lalamunan ay tila nabarahan. Pinilit niyang magpakita ng ngiti at nagpaalam. Pag-uwi niya, tiningnan niya ang kanyang anak na naglalaro ng scooter. Ang bilis at aliwalas ng mukha nito ay parang kay Olivia. Ngunit ang bawat tingin, ang bawat detalye, ay nagbigay ng pait sa kanyang damdamin.

Ang sakripisyo, ang pag-iibigan, at ang pangarap ay tila unti-unting gumuho dahil sa isang hinala na nakasulat sa mukha ng kanyang anak. Ang emergency na sinabi ni Olivia ay hindi pala ang pangungulila. Ito ay ang pag-amin sa sarili na kailangan niya ng isang ama para sa bata. Sa puso ni Jericho, ang tanong ay hindi na kung sino ang tunay na ama, kundi kung paano niya paninindigan ang pangakong binuo niya sa kanyang pamilya.

Patuloy niyang inalagaan si Jerson. Ang bata ay walang kasalanan. Ang pagmamahal ni Jericho ay hindi nagbago. Sa kabila ng lahat, nanindigan siya sa pagiging isang ama. Dahil ang pagiging ama ay hindi lamang tungkol sa dugo, kundi sa pagmamahal, paninindigan, at walang-sawang sakripisyo. At sa kanyang puso, si Jerson ay ang pinakamagandang bunga ng kanyang sakripisyo. Ang kuwento ni Jericho ay nagpapatunay na ang buhay ay puno ng pagsubok, ngunit ang tunay na lakas ng loob ay ang pagtanggap sa katotohanan at pagmamahal sa kabila ng lahat.