Sa dulo ng isang liblib na bayan, kung saan ang pag-asa ay tila isang malabong ningas sa gitna ng kadiliman ng kahirapan, naroon ang kwento ng isang batang tila hindi nauubusan ng sipag at lakas—si Nilo. Ang kanyang araw ay nagsisimula bago pa sumikat ang araw, sa loob ng kanilang maliit na barong-barong na gawa sa pinagtagpi-tagping kahoy at yero. Bumabangon siya hindi para maglaro, kundi para tulungan ang kanyang inang si Aling Minda sa paghahanda ng mais na kanilang ilalako. Sa murang edad na labing-dalawa, nauunawaan na ni Nilo ang bigat ng buhay. Ang bawat oras ay mahalaga, at ang bawat barya ay kapalit ng pag-asa.

“Opo nay, uubusin ko po lahat ‘to para makabili kayo ng gamot,” sagot niya sa kanyang ina, habang bitbit ang basket na halos hilahin na pababa ang kanyang balikat. Sa kanyang mga mata makikita ang determinasyon. Habang naglalakad siya patungo sa plaza, sasalubungin siya ng mga batang kaedad niya na naglalaro lamang, ngunit ang ngiti niya ay laging may kaakibat na sagot: “Bukas na lang, kailangan kong magtinda.”

Si Nilo, ang batang may pusong ginto, ay hindi basta naglalako lamang. Siya ang haligi ng pamilya, ang rason kung bakit patuloy na lumalaban sina Mang Selso, ang kanyang ama na dating karpintero ngunit napilayan dahil sa aksidente, at si Aling Minda, na nagsisikap sa paglalaba ng damit ng kapitbahay para lang may maipambili ng kaunting asin at tuyo. Ang kanilang tahanan ay isang pagpapatunay ng matinding kalagayan: isang lumang kalan, ilang pinagtagpi-tagping gamit, at isang maliit na papag na nagsisilbing higaan nilang tatlo.

Sa kabila ng gutom at pagod—dahil minsan isang beses lang silang kumakain sa isang araw—ang kanilang barong-barong ay puno ng pagmamahal. “Huwag po kayong mag-alala, Tay, balang araw po magkakaroon tayo ng tindahan. Ako ang bahala sa inyo,” ang mga salitang ito ni Nilo ang nagbibigay ng lakas sa kanyang mga magulang.

Ngunit ang araw-araw na pagdaraanan ni Nilo ay may kasamang tahimik na misteryo—ang ilog. Mas gusto niyang dumaan dito pauwi kaysa sa mas mahabang kalsada. Para sa kanya, ang ilog ay parang isang pahinga, isang kasama sa kanyang pagod na katawan. Ang tunog ng agos ng tubig ay musika, at ang malamig na tubig ay gamot sa hapdi ng kanyang mga paa. Bagamat may mga kwento ng kababalaghan at pakiramdam na may nakatingin, hindi siya natinag. Ang kanyang pamilya ang laging nasa isip niya.

Isang hapon, matapos ang maghapong paglalako, naglakad si Nilo pauwi. Ang kanyang mga paa ay pagod, ngunit ang kanyang puso ay masaya dahil sapat ang kanyang kita. Habang naglalakad sa tabi ng ilog, napatigil ang kanyang mga mata sa isang bagay na lumulutang: isang lumang sofa na inaanod ng tubig at sumabit sa ugat ng puno. Sa una, inakala niyang basura ito, ngunit nang titigan niya, buo pa ang hugis nito.

“Magandang gamit ito sa bahay!” bulong niya sa sarili. Wala silang maayos na mauupuan; isang sofa, kahit luma, ay tila kayamanan na para sa kanila. Sa lahat ng lakas niya, hinila niya ang sofa sa pampang, halos hilahin ang kanyang katawan sa pagkakabaon nito sa putik. Nang magtagumpay siya, hindi maipinta ang saya sa kanyang mukha. Wala siyang kamalay-malay na ang sofa na iyon ay hindi lang naglalaman ng himala, kundi isang lihim na matagal nang nakakubli.

Pagdating niya sa bahay, sinalubong siya ng kanyang mga magulang na nagulat at natuwa. “Diyos ko, Nilo, saan mo nakuha ‘to?” tanong ni Mang Selso na halos mapangiti sa saya. Nang subukan nila ang sofa, damang-dama nila ang lambot nito, malayo sa matigas na kahoy na kanilang kinagisnan. Sa simpleng tagpong iyon, napuno ng saya at ginhawa ang kanilang tahanan. Isang biyaya sa gitna ng kanilang kahirapan.

Kinabukasan, maagang gumising ang mag-anak para linisin ang sofa. Habang sinisipat ni Mang Selso ang natastas na bahagi ng tela sa likuran, biglang may tumunog na kalansing. “Parang may nahulog sa ilalim!” sabi ni Mang Selso. Maingat niyang binuksan ang punit na bahagi ng upholstery. Sa ilalim ng tela, may isang kahong kahoy na tila matagal nang nakatago.

Nang buksan ni Mang Selso ang kahon, sabay-sabay silang napanganga. Nasa loob ang isang manika na gawa sa porselana, may basag ang mukha sa isang gilid, at ang mga matang kulay asul ay matalim ang tingin, tila sinusundan ang bawat galaw nila. Ang puting damit nito ay may mantsa at kupas na.

“Diyos ko!” bulalas ni Aling Minda, napaatras sa gulat at takot. “Parang… parang totoo ang mata nito, Nay!” bulong ni Nilo, nakakaramdam ng kakaibang kilabot. Sa gitna ng pagtataka at kaba, inilapag ni Mang Selso ang manika sa tabi ng bahay. Pinili nilang huwag itapon, respeto na lang daw sa dating may-ari, kahit pa hindi mawala sa kanilang isipan ang kakaibang pakiramdam na hatid nito.

Dahil sa kaba, kinabukasan, maagang tumakbo si Nilo kay Lolo Pedro, ang kilalang tagapagsalaysay ng mga alamat sa bayan. Ikinuwento niya ang tungkol sa sofa at sa manika. Biglang sumeryoso ang mukha ni Lolo Pedro. “Manika na porselana, may basag ang mukha?” tanong ng matanda, halos pabulong.

“Maraming taon na ang nakakalipas, may kwento tungkol sa isang mayamang pamilya sa bayan na ‘to na bigla na lang naglaho… ang natatandaan ko lang ay ang kwento ng kanilang anak na babae, isang bata na laging may dalang manika na porcelana, puti ang damit at may asul na mata…” Pagkatapos, ang babala ni Lolo Pedro: “Nawala ang batang iyon… at ang mga bagay na ginagamit nila ay tila may naiiwang sumpa.”

Nanlamig si Nilo sa kanyang narinig. Sumpa?

Sa bahay, pilit na binalewala nina Mang Selso at Aling Minda ang kwento, sinasabing kathang-isip lamang iyon ng matanda. Ngunit kinabukasan, nagising si Nilo sa tawag ng kanyang tatay. Nakahiga si Aling Minda, namumutla at nanginginig sa lagnat na biglaan.

“Hindi ko alam, anak, pagkagising ko kanina, ganito na siya. Nilagnat ng biglaan,” puno ng pag-aalala ang boses ni Mang Selso.

“Hindi po kaya… yung manika?” tanong ni Nilo, halos pabulong.

Pilit man itinatanggi ni Mang Selso ang koneksyon, hindi maikakaila ang kaba na bumabalot sa kanila. Hindi ito pangkaraniwang lagnat. Mabilis na nagdesisyon si Mang Selso na ipatawag si Aling Flora, ang albularyo sa kanilang baryo.

Pagpasok ni Aling Flora, mabilis na umikot ang kanyang tingin sa loob ng bahay. Napansin niya ang lumang sofa, at ang manika na inilapag sa labas, kitang-kita mula sa kanilang maliit na bintana. Biglang nanlaki ang kanyang mga mata. Napatakip siya ng bibig, waring nangilabot.

“Saan niyo nakuha ang manikang ito?” tanong ni Aling Flora, nanginginig ang boses.

“Galing po sa ilog, Aling Flora. Nasa ilalim po siya ng lumang sofa na nakuha ko,” paliwanag ni Nilo.

Humigat nang malalim si Aling Flora. “Nasa ilalim ng sofa? Diyos ko! Kaya pala!”

“Ang sakit na dinaramdam ng asawa mo ay hindi pangkaraniwang lagnat. Ito ay dala ng isang nakakubling sumpa na nanggaling sa manika na ‘yan!”

Nanlaki ang mata nina Nilo at Mang Selso. Ang kanilang hinaharap, na puno ng pag-asa sa kabila ng kahirapan, ay biglang nabalutan ng misteryo at takot. Ang sofa at ang manika, na inaakala nilang biyaya, ay tila may dalang babala at isang sumpa na hindi nila kailanman inakala.