Ang mga nangyari sa nakalipas na mga araw, lalo na ang mga ulat tungkol sa isang trainee doctor sa India na naging biktima ng pambihirang karahasan sa loob mismo ng kanyang pinagtatrabahuhan, ay hindi lamang nagdulot ng galit kundi nagpabalik din sa alaala ng isang hindi malilimutang kabanata sa kasaysayan ng bansa. Tinawag itong ‘Nirbhaya Case 2.0’ ng ilang propesyonal sa medisina, na nagpapaalala sa lahat ng kaso noong 2012 na nagpabago sa batas at sa kaisipan ng lipunan—ang kaso ni Jyoti Singh.

Ang Simula ng Isang Trahedya na Nagpabago sa Kasaysayan

Si Jyoti Singh, na isinilang noong Mayo 10, 1990, ay isang simpleng dalaga mula sa Delhi, India. Siya ang panganay at nag-iisang babae sa kanilang pamilya na maituturing na nasa gitnang uri. Sa tulong ng kanyang ama na nagtatrabaho ng dalawang beses upang itaguyod ang kanilang pamilya, nagpursige si Jyoti sa kanyang pag-aaral. Nagtapos siya ng kursong physiotherapy sa SAI Institute of Paramedical and Allied Sciences at nagsimula ng kanyang internship sa St. Stephen’s Hospital sa Delhi—isang patunay ng kanyang sipag at determinasyong maabot ang kanyang pangarap. Ngunit ang mga pangarap na ito ay biglang naglaho noong gabi ng Disyembre 16, 2012.

Kasama ang kaibigan niyang lalaki, si Awindra Pratap Pandey, isang software engineer, sila ay nanood ng pelikulang Life of Pi sa isang mall. Pagkatapos ng pelikula, nag-abang sila ng bus sa Munirka bus stand pauwi. Sa panahong iyon, huminto ang isang puting bus. Matapos nilang sabihin ang kanilang destinasyon, sumakay sila, akalaing ligtas at nasa tamang ruta ang bus. Ngunit pagpasok nila bandang 9:30 ng gabi, ang lahat ay nagbago. Pinatay ang ilaw sa loob ng bus. Sa bus, may anim na lalaking sakay, kasama na ang drayber. Ang takot ay agad nilang naramdaman, lalo na nang mapansin ni Awindra na nag-iba ng direksyon ang takbo ng sasakyan. Nang magtanong si Awindra, nilapitan siya ng mga lalaki, sinabihan kung bakit pa sila nasa labas ng ganoong oras, at doon na nagsimula ang pag-atake.

Si Awindra ay walang-awang pinagsasaktan, gamit ang isang bakal na pamalo, hanggang sa mawalan siya ng malay. Sa sandaling ito, ang atensyon ng mga kalalakihan ay lumipat kay Jyoti. Dinala siya sa likurang bahagi ng bus. Sa loob ng halos isang oras, habang patuloy na umaandar ang bus, naganap ang pambihirang karahasan at pagpapahirap. Sinubukan niyang manlaban at kumawala, ngunit hindi sapat ang kanyang lakas laban sa anim na kalalakihan. Ang kanyang desperadong pagkilos na kumagat sa tatlo sa mga lalaki ay lalo pang nagpagalit sa mga ito. Ang kalupitan ay umabot sa sukdulan, na nagdulot ng matinding pinsala sa kanyang panloob na bahagi ng katawan, hanggang sa siya ay tuluyan nang nawalan ng malay. Pagkatapos ng kanilang ginawa, kinuha pa nila ang mga personal na gamit ng dalawa—pera, credit cards, mobile phones—bago sila basta na lamang inihulog sa kalsada, habang tumatakbo pa ang bus, bandang 11:00 ng gabi.

Ang Tugon ng Publiko at ang Laban Para sa Buhay

Natagpuan ang dalawang biktima ng isang napadaang tao. Si Jyoti ay halos hindi na makilala dahil sa matinding pinsala at dugo, kasama na ang mga marka ng kagat. Mabilis silang dinala sa Safdarjung Hospital. Sa ospital, sinabi ng mga doktor na halos limang porsyento na lamang ng panloob na bahagi ng kanyang katawan ang gumagana. Si Awindra ay nagtamo ng pagkabali ng buto ngunit nakaligtas. Nang malaman ng pamilya ni Jyoti ang nangyari, gumuho ang kanilang mundo. Kasabay nito, mabilis na kumalat ang balita, na nagdulot ng malawakang galit sa buong India at maging sa ibang bansa.

Habang nakikipaglaban si Jyoti para sa kanyang buhay, isinailalim siya sa sunud-sunod na operasyon. Bagama’t idineklara siyang nasa stable pero kritikal na kondisyon, ang kanyang kalagayan ay hindi gumanda. Noong Disyembre 26, 2012, nagdesisyon ang gobyerno na dalhin siya sa Mount Elizabeth Hospital sa Singapore para sa mas espesyal na paggamot. Sa kasamaang-palad, sa loob ng anim na oras na biyahe sakay ng air ambulance, inatake siya sa puso (cardiac arrest). Sinubukan siyang i-stabilize, ngunit tuluyan siyang nawalan ng malay hanggang sa makarating sila sa Singapore. Kinaumagahan, Disyembre 29, 2012, bandang 5:00 ng umaga, sa edad na 22, tuluyan siyang pumanaw dahil sa pinsala sa utak, pneumonia, at abdominal infection.

Ang balita ng kanyang paglisan ay nagdulot ng lalong matinding pagprotesta. Araw-araw, dumarami ang mga tao sa kalsada, nananawagan para sa kaligtasan ng kababaihan at mas mabigat na parusa sa mga gumagawa ng pambihirang karahasan. Ang insidente ay nag-udyok din ng mga protesta sa mga karatig-bansa tulad ng Nepal, Sri Lanka, at Pakistan.

Ang Paghahanap sa Katotohanan at ang Proseso ng Hustisya

Kasabay ng pagtatangkang isalba ang buhay ni Jyoti, agad na bumuo ng special investigation team ang Delhi Police. Sa tulong ni Awindra, nakuha nila ang mahahalagang impormasyon sa pagkakakilanlan ng bus at mga salarin. Sa pamamagitan ng pag-trace sa mga ninakaw na mobile phones at pag-review ng mga CCTV sa highway, natunton nila ang bus at ang operator nito. Nang marekober ang sasakyan, kahit na ito ay nalinis na, nakuha pa rin ang bakal na pamalo na may bakas ng dugo.

Sa araw din ng pagpanaw ni Jyoti, Disyembre 29, 2012, nahuli ng Delhi Police ang mga suspek: ang drayber na si Ram Singh, ang kanyang kapatid na si Mukesh Singh, si Vinay Sharma, si Pawan Gupta, si Aksay Thakur, at ang menor de edad na si Mohammed Afroze.

Bago pa man ang insidente, lumabas sa imbestigasyon na biktima rin ng pagnanakaw at pananakit ang isang karpintero na hindi konektado sa dalawang biktima. Ang karpintero ay nagsumbong sa mga pulis na napadaan, ngunit hindi ito inaksyunan dahil sa jurisdiction—isang nakakabiglang pagkakamali na nagbigay ng pagkakataon sa mga suspek na magpatuloy sa paghahanap ng susunod na biktima, na sina Jyoti at Awindra. Dahil dito, tatlong opisyal ng pulis ang sinampahan ng reklamo dahil sa kanilang kapabayaan, at dalawang assistant police commissioner ang nasuspinde.

Noong Enero 3, 2013, pormal nang isinampa ang kasong pagpapahirap, pagdukot, pananakit na may masamang layunin, at pagtatangkang sumira ng ebidensya laban sa limang adult suspects. Isang nakakagulat na pangyayari ang naganap noong Marso 11, 2013, nang matagpuan ang katawan ni Ram Singh, ang drayber, na nakabigti sa loob ng kanyang selda. Habang sinasabi ng pulisya na ito ay pagpapakatiwakal, naghinala ang pamilya at abogado na isa itong pagpatay. Hindi naman nakumpirma kung ano talaga ang nangyari.

Ang Hatol at ang Bunga ng Pagbabago

Dahil sa panawagan ng publiko para sa mabilis na paglilitis (Speedy Trial), natapos agad ang pagdinig. Noong Setyembre 10, 2013, ibinaba ng Fast Track Court ng Delhi ang hatol. Napatunayan na guilty ang limang adult na akusado. Pagkalipas ng tatlong araw, ibinaba ang hatol: parusang kamatayan sa pamamagitan ng pagbitay. Ang hatol na ito ay nagdulot ng iba’t ibang reaksyon, kabilang na ang paghiling ng isa sa mga akusado na huwag siyang bitayin. Ang isa pa, si Mukesh Singh, ay nakitaan ng kawalan ng pagsisisi, at nagawa pa niyang sisihin ang biktima sa isang dokumentaryo ng BBC, na lalong nagpaalab sa galit ng mamamayan at humantong sa pagbabawal ng gobyerno ng India sa pagpapalabas nito.

Samantala, si Mohammed Afroze, ang menor de edad na suspek, ay nilitis nang hiwalay sa juvenile court at napatunayang guilty. Hinatulan siya ng maximum na tatlong taon na pagkakulong sa ilalim ng Juvenile Justice Act. Siya ay nakalaya noong Disyembre 20, 2015, matapos pagsilbihan ang kanyang sentensya. Bagama’t binigyan siya ng suporta upang magsimula ng bagong buhay at pinalitan pa ang kanyang pangalan, ang kanyang paglaya ay hindi matanggap ng marami, lalo na ng pamilya ni Jyoti, na nanawagan para sa pagbabago sa Juvenile Justice Act upang ang mga minor na gumagawa ng malalaking krimen ay litisin bilang adult.

Sa kabila ng mga apela, kinumpirma ng Delhi High Court at ng Supreme Court ang hatol na death sentence ng apat. Pagkatapos ma-reject ang lahat ng mercy petition sa gobyerno, tuluyan nang binitay ang apat na akusado sa Tiara Jail noong Marso 20, 2020.

Ang kaso ni Jyoti Singh, na tinawag na Nirbhaya—na ang ibig sabihin ay Fearless—ay nagbigay-daan sa malalaking pagbabago. Binago ang batas ng India, kasama na ang Section 376 ng Indian Penal Code, upang itaas ang parusa sa mga kasong pambibiktima ng karahasan. Ang minimum sentence ay itinaas, at kapag ang biktima ay pumanaw, ang minimum sentence ay naging 20 taon. Ang Juvenile Justice Act ay binago rin, kung saan ang mga edad 16 hanggang 18 na gumawa ng heinous crimes ay maaari nang litisin tulad ng isang adult.

Ang kanyang pinagdaanan at ang kanyang paglisan ay naging simbolo ng paglaban ng mga kababaihan sa buong mundo. Bagama’t may hustisya para sa kanyang pagkamatay, ang kaso ay nagbigay ng malalim na aral: ang problema ay hindi lamang sa batas, kundi sa masamang kaisipan ng tao. Ang isang matalinong pahayag ay nagsasabing, “Hindi natin kailangang turuan ang ating mga anak na babae na mag-ingat, bagkus ay turuan ang ating mga anak na lalaki kung paano rumespeto sa kababaihan.” Ang trahedya ni Jyoti Singh ay nananatiling isang malakas na paalala na ang laban para sa tunay na pagkakapantay-pantay at kaligtasan ay patuloy.