“Ang Sanggol sa Kweba ng San Remigio” – Antique Province
May alamat sa San Remigio tungkol sa isang kuweba na laging may naririnig na pag-iyak ng sanggol tuwing gabi ng kabilugan ng buwan.
Isang mountaineer ang nagpasya silipin ito. Sa loob ng kuweba, malalim sa dilim, narinig niya ang iyak — malinaw, nagmumula sa dulo.

ang alamat ng kuweba

sa bayan ng san remigio sa antique province, may isang kuweba na hindi pinapansin ng karamihan ngunit tinatawag na sagrado ng mga matatanda. sinasabing tuwing gabi ng kabilugan ng buwan, may maririnig na pag-iyak ng sanggol mula sa loob nito. paulit-ulit, malungkot, tila nananawagan.

ilang dekada nang kinatatakutan ang kuwebang ito. sinasabi ng ilan na baka hayop lang ito. sinasabi ng iba na gawa-gawa lang. ngunit sa puso ng mga matatandang residente, isa itong alaala ng isang kasalanang pilit itinatago ng lupaing iyon.

isang mountaineer ang nagsaliksik

hindi naniwala si arvin, isang batang mountaineer mula iloilo na mahilig sa mga kwentong alamat at urban legend. sa tulong ng ilang tagaroon, natunton niya ang kuweba. walang gaanong palatandaan, kundi ilang batong may ukit at palumpon ng damo sa paligid. isang tahimik na lugar, malayo sa mga kabahayan.

pagsapit ng gabi ng kabilugan ng buwan, naghintay siya sa may bungad ng kuweba. bandang alas nuwebe, habang tahimik ang paligid, narinig na niya ang unang iyak. malambing ngunit masakit sa dibdib. hindi siya nagdalawang-isip — pumasok siya, may dalang headlamp at recorder.

ang tela at ang bungo

habang papalalim sa kuweba, lalong lumilinaw ang iyak. hanggang sa makarating siya sa isang bahagi na parang may bitak sa bato — isang crevice na mahirap silipin. doon nawala ang tunog. ngunit sa sahig ng kweba, may isang bagay na tumambad sa kanya: isang lumang lampin na may tuyong dugo.

lumapit pa siya. sa loob ng bitak, nakita niya ang isang maliit na bungo — tiyak, sa laki nito, ito ay sanggol. sa tabi nito, may nakalagay na papel, bahagyang kupas at nabasa ng panahon. tila pahina mula sa diary.

nang mabasa niya, kinilabutan siya:

“hindi niya dapat malaman na anak ko ang bata. ayoko. kaya iniwan ko na lang dito. patawad.”

wala nang iba. walang pangalan, walang petsa. pero sapat na upang maintindihan ang bigat ng lihim.

ang bulong sa dilim

mabilis siyang umalis sa kuweba. nanginginig, hindi niya alam kung anong mas mabigat — ang bigat ng hangin o ng kasalanang bumalot sa pook na iyon. paglabas niya sa bungad, tahimik ang paligid. wala na ang iyak.

ngunit bago siya tuluyang makalayo, isang malamig na ihip ng hangin ang dumaan. kasabay nito, ang isang mahinang boses ng babae na tila nagmumula sa mismong likod niya:

“nahanap mo na siya… kaya ikaw na ang magbantay ngayon.”

napalingon siya. walang tao.

ang pagbabagong di inaasahan

makalipas ang ilang linggo, nag-iba si arvin. hindi na siya sumasama sa hike, bihira na siyang makausap, at laging tulala tuwing gabi ng kabilugan ng buwan. sinasabi niyang may naririnig pa rin siyang iyak — hindi mula sa kuweba, kundi mula sa kanyang likod tuwing siya’y mag-isa.

ang lampin na kanyang dinala mula sa kuweba, kahit ilang ulit niyang itinapon, bumabalik sa kanyang kwarto. tuyo, mapula, at may amoy ng luma’t matagal nang iniwang sanggol.

isang kaluluwang naghanap ng katotohanan

sa mata ng iba, ito’y isang kwento lamang. ngunit para sa mga nakakaalam ng kwento, ito’y patunay na ang mga lihim na hindi inaamin, ay bumabalik sa ibang anyo — sa iyak, sa bulong, at sa gabi.

ang sanggol sa kuweba ay hindi naghihiganti. siya’y naglalakbay, naghahanap ng pagkalinga. ngunit ang kaluluwang nagkulong sa kanya roon — ay tila naghahanap ng kapalit.

at kung minsan, ang kapalit ay ang sinumang may lakas ng loob na makinig.