Nabalutan ng matinding pagkalito at pagdismaya ang sambayanan matapos pumutok ang balita na tila may malaking puwersa ang gumagalaw upang hawiin at buryongin ang pinakamahalagang imbestigasyon hinggil sa bilyong-bilyong pisong Flood Control Scandal. Ang dating maayos at matapang na paghahanap sa katotohanan ay tila biglang nagkagulo-gulo, na nag-ugat sa kontrobersyal na pagtanggal kay Senador Rodante Marcoleta bilang Tagapangulo ng Senate Blue Ribbon Committee. Para sa maraming Pilipino, ang pag-alis kay Marcoleta ay hindi lamang isang pagbabago ng pamumuno; ito ay isang malinaw na hudyat na ang mga malalaking isda at mastermind na sangkot sa katiwalian ay may pinoprotektahan at ginagawan ng paraan upang makalusot sa pananagutan. Ang panawagan ng marami, mula sa iba’t ibang sulok ng bansa, ay isa lang: ibalik si Senador Marcoleta upang maituwid ang direksyon ng imbestigasyon na tila sinasabotahe na.

Ang tensyon ay lalong tumindi nang bumalik ang pansin sa susing testigo na si Orly Gotesa (tinatawag ding Gutiza), ang indibidwal na naglakas-loob na magbunyag ng detalye at nagbigay ng pangalan ng isang influential na figure sa Kamara, si Martin Romualdez. Ang pagpapatotoo ni Gotesa ang nagpasabog sa Senado at nagtumbok sa isang taong may malaking impluwensya sa pulitika. Dahil sa ginawa niyang pagpapangalan, siya ay ngayon ay tila nakalagay sa isang delikadong sitwasyon, na mistulang “hawak sa le-eg” ng mga puwersang nagbabanta sa paghahanap sa katotohanan. Sa sandaling pumutok ang balita, ang publiko ay nawalan ng pag-asa na mayroon pang mananagot sa pagnanakaw ng pera mula sa kaban ng bayan. Nagdulot ito ng matinding pagdududa sa integridad ng imbestigasyon na ngayon ay pinamumunuan nina Senador Tito Sotto at Panfilo Lacson, na tila hindi na makatumbok sa mga malalaking personalidad na sangkot.

Ang pinaka-nakakabahala ay ang opisyal na pahayag ni Acting Chairman Senador Erwin Tulfo, na nagsasabing minamadali nilang tapusin ang imbestigasyon. Ayon kay Tulfo, nakatakda nilang tapusin ang usapin sa loob lamang ng dalawang pagdinig, kung saan inimbitahan sina dating House Speaker Martin Romualdez at dating Bicol Representative Elisal Go. Para sa mga kritiko, ang mabilisang pagtatapos na ito ay masyadong obvious na mayroon silang gustong takpan o protektahan. Paano matatapos ang kaso sa loob lamang ng dalawang sesyon, lalo pa’t ang star witness ay nagbigay na ng pangalan ng mastermind? Ang clamor ng publiko ay simple: hindi dapat matapos ang imbestigasyon hangga’t hindi nakakulong at napapanagot ang lahat ng mga mandaraya na nagdulot ng pagdurusa sa bayan, lalo na sa panahon ng mga kalamidad.

Higit pa sa kontrobersya sa Senado, ang pag-aaral ng Independent Commission for Infrastructure (ICI) ay lalong nagpakita na tila mayroong institusyonal na sabotahe sa proseso ng hustisya. Aminado ang ICI na matatagalan pa bago makita ang unang pag-aresto at pagpaparusa sa mga corrupt personalities sa flood control scam. Ngunit ang katotohanan na tinitignan ng mga political analysts ay hindi ang tagal ng proseso, kundi ang ginawang aksyon ng ICI. Sila mismo ang sinasabing sumasabotahe sa imbestigasyon sa pamamagitan ng pagtanggi sa mga willing na testigo. Halimbawa na lamang ang Discaya family at ang mga engineer mula sa Bulacan—mga indibidwal na kusang-loob na nag-alok ng impormasyon at ebidensya upang maging state witnesses.

Sa lahat ng pelikula at totoong kaso, ang testigo ang susi sa pagpapanagot. Kapag walang testigo, walang matibay na kaso. Ang unang hakbang ng mga sindikato ay ang tanggalin o ikompromiso ang mga posibleng testigo. Ngunit sa kasong ito, ang mismong ahensya ng imbestigasyon ang nagpapawalang-bisa sa mga testigo, na tila tumatanggi sa tulong na iniaalok. Ang isang opisyal mula sa ICI ay sinasabing nagpaliwanag na ang mga Discaya ay hindi pwedeng maging state witnesses, na siyang dahilan upang ang mga ito ay tumanggi na ring makipagtulungan. Ang aksyon na ito ay nagdulot ng malaking pagkabigla at pagkadismaya, dahil ang pagtanggi sa mga willing na testigo ay itinuturing na malaking pagkakamali na nagpapatunay na ang ICI ay ginagawang kasangkapan upang idelay at tuluyang burahin ang ebidensya, na parang ang flood control projects mismo—ginawa hindi upang tumulong, kundi upang pagkakitaan at palalain pa ang problema.

Dahil sa matinding katiwalian na ito, ang galit ng taong bayan ay umalingawngaw sa social media. Ipinahayag ng marami ang kanilang buong tiwala kay Senador Marcoleta, na inilarawan bilang matapang at matapat, at nanawagan na siya lang ang karapat-dapat na mamuno sa Blue Ribbon Committee upang makamit ang katotohanan at hustisya. Sinasabi nila na ang pagpapanagot ay hindi dapat magkaroon ng kulay, at ang bilyong pisong ninakaw ay hindi dapat ipawalang-bahala. Ang panawagan ay hindi lamang para sa isang tao, kundi para sa sistema na ngayon ay tila napupuspos ng korupsyon at pagtatakip.

Ang kasalukuyang political climate ay nagpapakita ng malinaw na paghihiwalay at pagbabago. Ang pagdagsa ng komento na nagpapakita ng kawalan ng tiwala sa kasalukuyang leadership ng Senado at sa iba pang ahensya ay hindi maikakaila. Ang insidenteng ito ay nagdagdag lamang sa pagkadismaya na tila nararamdaman ng marami sa gobyerno. Ang lahat ng ito ay nagpapakita na ang laban para sa hustisya ay hindi lamang sa loob ng bulwagan ng Senado, kundi sa mismong kamay ng mga mamamayan na handang manawagan at magpatuloy sa paghahanap ng katotohanan. Ang tanging sigurado: hangga’t hindi naibabalik ang tiwala ng publiko sa imbestigasyon at hangga’t ang mga mastermind ay hindi napapanagot, ang sikat na kasabihan na “hindi mananaig ang kasamaan laban sa kasinungalingan” ay mananatiling isang pangarap na lamang para sa Pilipinas. Ang panawagan ay kailangang magpatuloy: ibalik ang direksyon, panagutin ang nagkasala, at iligtas ang testigo na siyang naglakas-loob na magbunyag ng katiwalian.