Ang digmaan para sa kaluluwa ng Eat Bulaga ay matagal nang naging isang kumplikado at magulong legal na labanan. Sa loob ng maraming buwan, ang publiko ay nakatutok sa pagitan ng mga dambuhalang korporasyon—ang TAPE Inc. at ang iconic na trio ng TVJ (Tito Sotto, Vic Sotto, at Joey de Leon). Ito ay isang laban para sa trademark, para sa kasaysayan, at para sa bilyun-bilyong kita. Ngunit habang ang laban na ito ay nangyayari sa loob ng korte, isang pangalawang, mas madugo, at mas personal na digmaan ang sumiklab sa labas.

Ang digmaang ito ay pinagbibidahan ni Anjo Yllana, isang tao na dating itinuturing na “kapatid” sa pamilya ng Eat Bulaga. Sa isang pagbaliktad na yumanig sa industriya, si Yllana ay naglunsad ng isang serye ng mga personal na atake, at ang kanyang target ay walang iba kundi ang patriyarka ng grupo, si Senador Tito Sotto.

Ang sandata ni Yllana ay hindi isang legal na dokumento, kundi isang misteryosong “kahon.” Tinawag niya itong ang “box reveal”—isang banta na ilalabas niya ang mga madidilim na sikreto, ang mga “resibo” ng mga nakaraang kasalanan, na diumano’y magpapabagsak sa imahe ni Tito Sotto.

Sa loob ng maraming linggo, ito ay isang banta lamang. Ngunit ngayon, isang bagong ulat ang sumabog online, na nagsasabing ang “ibidensya” ay “nilabas na.” At ang laman nito? Ang diumano’y patunay ng isang matagal nang ibinabaon na tsismis: ang “kabit” o “third party” ni Tito Sotto.

Ang pasabog na ito ay sapat na upang guluhin ang mundo ng showbiz. Ngunit ang ulat ay may isang pangalawang, mas nakakagulat na detalye: “VICO NAGALIT.”

Ito, higit pa sa anumang “box reveal,” ang siyang nagpabago ng buong naratibo. Ang pagpasok ng pangalan ni Pasig City Mayor Vico Sotto—ang “golden boy” ng serbisyo publiko, ang lalaking kilala sa kanyang mahinahon, walang-drama, at logic-driven na pamumuno—sa isang magulong showbiz circus ay isang pangyayaring hindi inaasahan.

Ang tahimik na Sotto, ang simbolo ng bagong henerasyon at ng malinis na pamamahala, ay diumano’y nagpakita ng galit. At ang kanyang galit ay nagbigay ng bigat at trahedya sa isang away na itinuturing ng marami na isang simpleng tsismis lamang.

Upang maintindihan ang bigat ng galit ni Vico, kailangan nating balikan ang “krimen” na ibinabato ni Anjo Yllana. Ang “kabit” issue ni Tito Sotto ay hindi isang bagong rebelasyon. Ito ay isang lumang multo, isang bulung-bulungan na ilang dekada nang ibinabaon. Ito ay isang masakit na kabanata sa buhay ng mga Sotto na, ayon na rin sa anak ni Tito na si Ciara, ay matagal nang napag-usapan, napag-iyakan, at higit sa lahat, napatawad na.

Sa isang emosyonal na pahayag ilang linggo na ang nakalilipas, si Ciara Sotto mismo ang humarap sa mga paratang ni Yllana. Sa isang nakakagulat na pag-amin, hindi siya nagbigay ng isang malinis na pagtanggi. Inamin niya na nagkaroon ng “pagkakamali” ang kanyang ama. Inamin niya na ito ay nagdulot ng matinding “sakit” sa kanilang pamilya, lalo na sa kanilang ina na si Helen Gamboa. Ngunit ang kanyang punto ay matatag: “Tapos na po ‘yon.”

Ang ginawa ni Ciara ay isang matapang na hakbang upang agawin ang kapangyarihan mula kay Yllana. Sa pag-amin sa sakit ng nakaraan, ginawa niyang “invalid” ang banta ni Anjo. Ano pa ang “ibubunyag” mo kung inamin na? Ang ginawa ni Ciara ay isang pakiusap na tigilan na ang paghuhukay sa isang libingan na matagal nang may kapayapaan.

Ngunit ang bagong “box reveal” na ito ay ang direktang sagot ni Anjo Yllana sa pakiusap na iyon. At ang sagot niya ay isang malinaw na “Hindi.”

Ang diumano’y paglabas ng “ibidensya” ay ang pagdeklara ni Yllana na wala siyang pakialam kung ang pamilya ay “nakapag-move on” na. Para sa kanya, ang publiko ay dapat malaman ang “katotohanan.” Ang kanyang motibo, na dating nakikita bilang isang simpleng personal na alitan, ngayon ay nagmumukhang isang mapait na paghihiganti. Siya ay hindi na isang truth-teller; siya na ngayon ay isang “grave-robber,” na pilit binubuksan ang isang kabaong para lamang ipakita sa lahat ang kalansay sa loob.

Dito na pumapasok ang reaksyon ni Vico Sotto.

Si Vico Sotto ay ang simbolo ng integridad ng pamilya. Sa buong karera niya, maingat niyang inihiwalay ang kanyang pangalan sa anumang uri ng showbiz o political drama. Ang kanyang brand ay “trabaho lang.” Siya ay ang pamangkin na nagdala ng bagong karangalan sa pangalang Sotto, isang karangalan na hiwalay sa mundo ng Eat Bulaga o ng Senado.

Ang kanyang diumano’y “galit” ay hindi isang simpleng emosyon; ito ay isang moral na hatol. Hindi siya galit dahil sa “rebelasyon” mismo—malamang ay alam na niya ang kuwentong ito buong buhay niya. Siya ay galit dahil sa paraan ng pagbunyag.

Ang pag-atake ni Yllana ay hindi na lamang isang atake kay Tito Sotto, ang politiko. Ito ay isang atake kay “Tito Tito,” ang kanyang tiyuhin. Ito ay isang direktang kawalan ng respeto kay Helen Gamboa, ang kanyang “Tita Helen,” na muling isinasadlak sa kahihiyan para sa isang kasalanang matagal na niyang pinatawad. Ito ay isang atake sa kanyang mga pinsan, tulad ni Ciara, na pilit na binubuhay muli ang kanilang pinakamasakit na alaala.

Ang “galit” ni Vico ay ang galit ng isang anak na nakikitang binabastos ang kanyang mga magulang. Ito ang galit na nagmumula sa pagkasira ng isang sagradong linya. Ang isyu ay hindi na tungkol sa kung ano ang “katotohanan”; ito ay tungkol sa kung ano ang “tama.” At ang paggamit sa isang pribadong, napagaling na na sugat bilang isang pampublikong sandata ay, para sa isang taong tulad ni Vico, isang kasuklam-suklam na gawain.

Ang “box reveal” na ito, kung totoo man na may nilabas na ebidensya, ay ang huling pako sa kabaong ng pagkakaibigan nina Anjo at TVJ. Ang 40-taong samahan ay opisyal nang naging abo. Sa gitna ng legal na laban ng TVJ para sa kanilang legasiya, si Anjo Yllana ay lumikha ng isang “third front”—isang digmaang sibil sa loob mismo ng kanilang hanay.

Para sa publiko, ang kuwentong ito ay mas nakaka-engganyo pa kaysa sa legal na laban. Ang legal na laban ay tungkol sa pera at trademark. Ang personal na laban na ito ay tungkol sa dugo, pagtataksil, mga lihim na relasyon, at karangalan ng pamilya.

Ang tanong ngayon ay: Ano ang susunod na hakbang ng mga Sotto? Ang pag-amin ni Ciara ay hindi sapat upang patahimikin si Anjo. Ang diumano’y galit ni Vico ay nagpapakita na ang pamilya ay nasaktan na ng lubusan. Haharapin ba nila ito sa korte? O hahayaan na lang nila ang publiko na humusga?

Sa huli, ang “box reveal” ay maaaring nagbigay kay Anjo Yllana ng panandaliang “gulat” na kanyang hinahanap. Ngunit sa proseso, nawala niya ang respeto hindi lang ng kanyang mga dating kasamahan, kundi pati na rin ng henerasyon na sumusunod sa kanila. Ang galit ni Vico Sotto ay ang simbolo niyan.

Ang kuwentong ito ay hindi na tungkol sa “isang libo’t isang tuwa.” Ito ay naging isang trahedya ng pagkakaibigang nasira, mga lihim na nahukay, at isang pamilyang pilit na pinagigiba. Ang “ebidensya” ay maaaring lumabas na, ngunit ang tunay na hatol ay hindi sa kung ano ang nangyari 30 taon na ang nakalilipas, kundi sa kung bakit ito kailangang ibalik pa ngayon.