Ang krimen na tila nababalutan na ng dilim sa loob ng apat na taon ay biglaang nagliwanag, nagbubunyag ng isang nakakagulat at nakakagigil na balangkas ng pagtataksil na kinasasangkutan ng matataas na opisyal ng gobyerno. Ang kaso ng pananambang at pagpaslang kay Wesley Barayuga, isang matuwid na Board Secretary ng Philippine Charities Sweepstakes Office (PCSO) noong Hulyo 30, 2020, ay muling binuksan at ngayon ay umiikot na sa testimonya ng mga nasa likod mismo ng pagpatay, na nagtuturo ng dalawang dating opisyal, kasama ang isang babaeng Heneral ng Pulisya, bilang mga utak ng krimen. Ang pinakamasaklap na rebelasyon: ang mismong sasakyang ibinigay ng ahensya kay Barayuga ang ginamit umano upang siya ay maipatumba nang mas madali.

Ang Trahedya ng Isang Matuwid na Opisyal

Si Wesley Barayuga, isang retiradong Police Brigadier General at abogado na miyembro ng PMA Class Matikas noong 1983, ay kilala sa kanyang pagiging simpleng tao at marangal na opisyal. Sa loob ng PCSO, nagsilbi siya bilang Board Secretary at naging makabuluhan sa kanyang paglaban sa mga ilegal na operasyon ng Small Town Lottery (STL) at iba pang sugal sa Luzon at Visayas. Ang pagiging diretso ni Barayuga at ang kanyang matapang na pagpapahinto sa mga operator ang nagdudulot ng panibagong tingin sa motibo ng krimen. Isinalarawan siya ng kanyang pamilya at mga kasamahan bilang isang taong ni minsan ay hindi pumasok sa trabaho gamit ang kotse ng gobyerno, bagkus ay nagko-commute lamang. Subalit, nang dumating ang pandemya noong 2020, binigyan siya ng PCSO ng isang sasakyan para sa kanyang kaligtasan—isang sasakyan na sa kasamaang-palad ay naging tanda ng kanyang huling sandali.

Noong Hulyo 30, 2020, habang sakay si Barayuga sa likod ng puting kotse, kasama ang kanyang driver na si Jojo Gunao, naganap ang madugong pananambang sa Mandaluyong City. Nakunan ng CCTV ang paglapit ng isang lalaking sakay sa motorsiklo, na nakasuot ng helmet at face mask, at agad siyang binaril nang paulit-ulit. Ang pag-atake ay mabilis at malinis; alam ng gunman kung saan nakaupo si Barayuga at natapos niya ang trabaho sa loob lamang ng ilang segundo, na nagpapatunay na isa itong propesyonal na hitman. Si Barayuga ay agad na binawian ng buhay, habang ang kanyang driver ay nakaligtas at isinugod sa ospital. Sa loob ng apat na taon, naging “cold case” ang kaso, at tanging ang pabuya na iniaalok ng kanyang mga batchmate sa PMA ang nagpapanatiling buhay sa paghahanap ng hustisya.

Ang Nakakabiglang Pagtatapat ng mga Kasabwat

Ang lahat ay nagbago noong Setyembre 2024 nang muling binuksan ang kaso. Lumantad si Lt. Col. Santi Mendoza ng PNP Drug Enforcement Group sa isang pagdinig sa Kongreso. Nagbigay siya ng isang matinding testimonya, inamin na inutusan siyang ipapatay si Barayuga. Ayon kay Mendoza, ang utos ay nagmula sa dating NAPOLCOM Commissioner na si Edilberto Leonardo, at ang ultimate mastermind ay walang iba kundi ang dating PCSO General Manager, si Royina Garma, isang kapwa retired police general ni Barayuga.

Ang motibo? Ayon sa mga ulat at sa testimonya sa Kongreso, si Barayuga, bilang isang matuwid na board member, ay humaharang umano sa pagbibigay ni Garma ng mga STL franchise sa kanyang mga kaibigan. Ang halaga ng buhay ni Barayuga para sa krimeng ito? Php300,000 lamang ang ibinayad umano kay Mendoza para isagawa ang pagpatay.

Ngunit ang pinaka-nakakagigil na detalye na nagpa-alsa sa balahibo ng publiko ay ang pagbubunyag ni Mendoza tungkol sa sasakyan. Ikinuwento ni Mendoza na si Garma mismo ang nag-asikaso para mabigyan ng PCSO ng kotse si Barayuga noong kasagsagan ng community quarantine. Ginawa umano ito dahil mahirap targetin si Barayuga kapag nagko-commute ito. Mismong si Garma pa umano ang nagbigay ng mga detalyadong impormasyon tungkol sa kulay at plaka ng sasakyan upang walang maging aberya sa planong pananambang. Ang sasakyang inilaan para sa proteksyon ni Barayuga ay naging bitag na inihanda ng kanyang mga kasamahan.

Ang Pagtakas, Pag-aresto, at Ang Pagtataksil sa Ex-Boss

Dahil sa mga matitinding akusasyon, mabilis na lumabas ang mga pangyayari na tila pelikula. Si Garma at Leonardo ay itinanggi ang lahat ng paratang. Gayunpaman, pormal na nagsampa ng kasong murder at frustrated murder ang PNP at NBI laban kina Garma, Leonardo, at tatlo pang indibidwal noong Pebrero 2025. Samantala, nagtangka si Garma na umalis ng bansa, nagtungo sa Amerika at nag-file ng asylum.

Subalit, nagkaroon ng flag sa Amerika at kinansela ang kanyang visa. Inaresto at ipinadeport pabalik ng Pilipinas si Garma. Pagdating sa bansa, muli siyang umalis at namataan na nagtungo sa Kuala Lumpur, Malaysia noong Setyembre 2025. Ayon sa mga ulat ng DOJ, doon umano nag-pulong si Garma at mga opisyal ng International Criminal Court (ICC). Pumayag umano si Garma na magbigay ng testimonya laban sa kanyang dating boss, si dating Presidente Duterte, tungkol sa reward system o Oplan Tokhang na ginamit sa war on illegal substances. Ang pahayag ni Garma, na sinasabing nagdetalye ng cash reward na umaabot sa Php1 milyon para sa bawat suspect na mapapatay, ay nagpalakas sa hinala na kaya lumobo ang biktima ng extrajudicial killings ay dahil sa sistemang ito.

Dahil sa patuloy na pag-iwas ni Garma sa batas, naglabas ang Mandaluyong RTC ng Warrant of Arrest laban sa kanya at nag-utos sa DFA na kanselahin ang kanyang pasaporte. Humiling din ang gobyerno sa Interpol ng Red Notice upang mapabilis ang kanyang pag-uwi. Samantala, ang mga middleman na sina Santi Mendoza at Nelson Mariano ay sumuko na sa NBI, nananawagan kina Garma at Leonardo na sumuko na rin upang matapos na ang kaso.

Ngayon, itinakda na ang pre-trial conference ng kaso sa Nobyembre 12, 2025. Ang kaso ni Barayuga ay hindi na lamang tungkol sa isang pananambang; ito ay naging simbolo ng alegasyon ng katiwalian sa matataas na posisyon, at ang posibleng paggamit ng kapangyarihan at connections upang kitilin ang isang matuwid na opisyal. Ang buong bansa ay naghihintay, nananalangin na sa wakas, ang hustisya ay magwagi laban sa mga nagtangkang takasan ito.