Ang pag-ibig nina Marco at Lyka ay isang kwentong laging laman ng tsismis sa kanilang maliit na bayan. Si Marco, isang karpintero na ang tanging yaman ay ang kanyang lakas at ang kanyang mga pangarap. Si Lyka naman, ay tila isang diwatang naligaw—maganda, mabait, at nagmula sa isang pamilyang medyo nakakaangat sa buhay.

“Sayang ka lang, Lyka,” madalas na sabi ng kanyang mga kaibigan. “Marami namang nanliligaw sa iyong may kaya. Bakit si Marco pa?”

“Dahil mahal ko siya,” laging sagot ni Lyka, na may isang ngiting hindi kayang burahin ng anumang panghuhusga.

At mahal na mahal din siya ni Marco. Para sa kanya, si Lyka ang kanyang pinakamahalagang obra. Ang bawat piraso ng kahoy na kanyang hinuhulma ay mayroong inspirasyon ng ngiti ng dalaga. Nagpakasal sila sa isang simpleng seremonya sa simbahan, sa kabila ng pagtutol ng mga magulang ni Lyka at ng walang-sawang tsismis ng kanilang mga kapitbahay.

Nangako si Marco sa sarili: “Ibibigay ko sa’yo ang buhay na nararapat sa isang reyna.”

Ngunit ang buhay ay hindi isang fairytale. Ang kanilang unang taon bilang mag-asawa ay isang pagsubok. Ang kinikita ni Marco sa pagkakarpintero ay sapat lamang para sa kanilang pang-araw-araw na pagkain at sa upa ng kanilang maliit na apartment. Ang pangarap niyang bahay ay nanatiling isang guhit lamang sa papel.

Isang araw, isang malaking pagkakataon ang dumating. Isang kaibigan niya ang nag-alok sa kanya ng trabaho sa Canada bilang isang “skilled construction worker.” Ang sahod ay limang beses na mas malaki kaysa sa kanyang kinikita. Ito na ang sagot sa kanilang mga problema. Ngunit ang kapalit… ay dalawang taon ng pagkakawalay.

“Huwag, Marco,” pagmamakaawa ni Lyka. “Hindi ko kaya. Tayong dalawa lang, sapat na.”

“Mahal,” sabi ni Marco, habang hawak ang mga kamay ng asawa. “Pangako, dalawang taon lang. Pagbalik ko, itatayo natin ang pangarap nating bahay. Hindi na tayo mangungupahan. Para ito sa atin. Para ito sa magiging pamilya natin.”

May bigat sa puso, pumayag si Lyka.

Ang kanilang paghihiwalay ay puno ng luha. Ngunit ang bawat araw na lumipas ay pinalakas ng kanilang mga tawag, ng kanilang mga pangako, at ng isang pangarap na kanilang pinagsasaluhan.

Sa Canada, si Marco ay nagtrabaho nang walang kapaguran. Dobleng shift. Walang pahinga. Bawat dolyar na kanyang kinikita ay maingat niyang iniipon. Hindi siya bumili ng bagong gamit para sa sarili. Ang kanyang tanging bisyo ay ang tingnan ang mga litrato ni Lyka sa kanyang cellphone bago matulog.

Sa Pilipinas naman, si Lyka ay patuloy na nagtatrabaho sa isang maliit na bookstore, tinitiis ang pangungulila. Ngunit pagkatapos ng anim na buwan, nagsimulang magbago ang lahat.

Ang dating masayang boses ni Lyka sa telepono ay naging matamlay. Ang kanyang mga kwento ay naging paunti-unti.

“May problema ba, mahal?” nag-aalalang tanong ni Marco.

“Wala. Pagod lang siguro sa trabaho,” laging sagot ni Lyka.

Hanggang sa isang araw, isang tawag mula sa kanyang pinsan ang gumulantang kay Marco.

“Marco, kailangan mong malaman,” sabi ng kanyang pinsan. “Si Lyka… umalis na siya sa kanyang trabaho. At ang sabi ng mga tsismosa, lagi raw siyang may kasamang isang lalaki. Mayaman daw.”

Gumuho ang mundo ni Marco. Ang babaeng kanyang pinag-aalayan ng lahat ng sakripisyo… ay may iba na? Ang sakit, ang galit, ang pagdududa—lahat ay naghalo-halo. Tinawagan niya si Lyka, ngunit hindi na ito sumasagot. Ang kanyang mga mensahe ay hindi na nababasa.

Dahil sa galit at sa pagnanais na malaman ang katotohanan, gumawa si Marco ng isang biglaang desisyon. Isinuko niya ang kanyang kontrata. Pagkatapos ng isang taon, umuwi siya, dala ang kalahating milyon na kanyang naipon.

Sa kanyang paglapag sa Pilipinas, hindi pananabik ang kanyang naramdaman, kundi isang malamig na kaba. Dumeretso siya sa kanilang inuupahang apartment, handa nang harapin ang pinakamasakit na katotohanan.

Ngunit ang kanyang nadatnan ay mas masahol pa sa kanyang inaasahan.

Ang apartment ay walang laman. Iba na ang nakatira.

“Naku, Sir,” sabi ng bagong nangungupahan. “Matagal na pong umalis ‘yung babaeng nakatira dito. Mga anim na buwan na. Ang sabi po ng may-ari, hindi na raw po siya nakapagbayad ng upa.”

Hindi na nakapagbayad? Ngunit buwan-buwan siyang nagpapadala ng pera.

Ang kanyang pagkalito ay napalitan ng isang konklusyon: niloko siya. Kinuha ni Lyka ang pera at sumama sa ibang lalaki.

Wasak ang puso, naglakad siyang walang patutunguhan. Napadpad siya sa kanilang baryo. Ang mga tingin ng kanyang mga dating kapitbahay ay puno ng awa.

“Marco, iho, pasensya ka na,” sabi ni Aling Tess, isang matandang kapitbahay na malapit sa kanila. “Wala kaming nagawa.”

“Totoo po ba, Aling Tess?” tanong ni Marco. “Totoo po bang sumama na siya sa iba?”

Huminga nang malalim si Aling Tess. “Halika, iho. May ipapakita ako sa iyo.”

Inakay siya ni Aling Tess, hindi sa isang magarang bahay, kundi sa isang lugar na hindi niya kailanman inakala. Sa dulo ng kanilang baryo, malapit sa isang ilog, sa isang maliit na lupang pag-aari ng kanyang pamilya na matagal nang nakatiwangwang.

At doon, nakita niya ito.

Isang maliit na bahay. Isang bahay na hindi pa tapos, ngunit nakatayo na ang pundasyon at ang mga pader. Isang bahay na gawa sa kahoy at hollow blocks. At sa harap nito, abalang-abala sa paghahalo ng semento, ay si Lyka.

Mas payat siya, ang kanyang balat ay nasunog na sa araw, at ang kanyang mga kamay ay puno ng kalyo. Ngunit nang mag-angat siya ng tingin at makita si Marco, ang kanyang mga mata ay biglang nagliwanag, na sinundan ng agos ng mga luha.

“Marco,” bulong niya.

Hindi makapagsalita si Marco. Naguguluhan.

“Anim na buwan na ang nakalipas,” kwento ni Aling Tess, “biglang umalis si Lyka sa kanyang trabaho. Ibinenta niya ang inyong mga gamit. Akala naming lahat, iiwan ka na niya. Ngunit araw-araw, mula umaga hanggang gabi, nandito siya. Siya mismo ang nagbuhat ng mga hollow blocks. Siya ang natutong magkarpintero mula sa mga construction worker na kanyang inupahan gamit ang perang ipinapadala mo. Siya, Marco, ang nagtatayo ng pangarap ninyong bahay.”

“Pero… bakit hindi niya sinabi?”

“Dahil gusto ka niyang sorpresahin,” sabi ni Aling Tess. “Ang sabi niya, sa iyong pagbabalik, hindi na isang plano sa papel ang iyong makikita, kundi isang tahanan.”

Lumapit si Marco kay Lyka. Niyakap niya ito nang mahigpit, nilulunod ang kanyang mukha sa buhok ng asawa, nilalanghap ang amoy ng pawis at semento—ang pinakamatamis na pabango sa buong mundo.

“Patawad,” umiiyak na sabi ni Marco. “Patawad kung pinagdudahan kita.”

Umiling si Lyka. “Ako ang dapat humingi ng tawad. Hindi ko sinasagot ang mga tawag mo dahil… dahil nahihiya ako. Nahihiya ako sa itsura ko, sa mga kamay ko. At ang lalaking sinasabi nilang kasama ko… siya ang kapatid ko. Umuwi siya mula sa probinsya para tulungan ako dito.”

Inilibot ni Lyka si Marco sa kanilang hindi pa tapos na bahay. Ipinakita niya ang bawat sulok—ang magiging kwarto nila, ang magiging kwarto ng kanilang magiging anak, at ang isang maliit na espasyo sa harap ng bintana.

“Dito,” sabi ni Lyka, “dito natin ilalagay ang paborito mong upuan. Kung saan ka magkakape sa umaga, habang pinapanood natin ang pagsikat ng araw.”

Napaluhod si Marco. Ang babaeng akala niya’y nagtaksil ay ang siya palang buong-tapang na tinutupad ang kanilang mga pangarap, nang mag-isa.

Ang kalahating milyon na dala ni Marco ay naging higit pa sa sapat para tapusin ang kanilang bahay. Ngunit sa pagkakataong ito, hindi na lang si Lyka ang nag-iisa. Magkasama nilang binuhat ang bawat hollow block. Magkasama nilang ipinako ang bawat piraso ng kahoy. Magkasama nilang pininturahan ang bawat pader.

At nang matapos, sa harap ng kanilang maliit ngunit matatag na tahanan, niyakap ni Marco ang kanyang asawa.

“Salamat, mahal,” sabi niya. “Salamat sa pagtuturo sa akin kung ano ang tunay na pundasyon ng isang bahay.”

Natutunan ni Marco na ang isang tahanan ay hindi itinayo ng semento at bakal lamang. Ito ay itinayo ng tiwala, sakripisyo, at ng isang pag-ibig na handang maghintay at magtrabaho. At natutunan din niya na ang pinakamagandang sorpresa ay hindi ang mga materyal na bagay, kundi ang makita na ang taong mahal mo ay hindi kailanman sumuko sa mga pangarap na inyong binuo nang magkasama.

At ikaw, sa iyong palagay, ano ang pinakadakilang sakripisyo na kaya mong gawin para sa taong mahal mo? I-comment ang iyong sagot sa ibaba!