Ilang araw na ang lumipas ngunit patuloy pa ring pinag-iinitan ang mga kaganapan sa pulitika ng bansa, mula sa mga isyu ng mga opisyal na tila biglang dinapuan ng karamdaman kapag humaharap sa mga kaso, hanggang sa mga kontrobersiya sa proyektong pang-imprastraktura na nagkakahalaga ng daan-daang milyong piso, at ang mga testigo na ayaw magsalita dahil sa tila may mas malaking tao silang pinoprotektahan. Ang mga ito ay nagbigay-daan sa maraming katanungan mula sa publiko, na tila lalong nagpapahina sa tiwala ng tao sa pamamahala ng bansa. Hindi na maitago ang galit at pagkadismaya ng taumbayan sa tindi ng mga isyung ito, lalo na’t bilyon-bilyong halaga ng pondo ng bayan ang pinag-uusapan sa panahong maraming Pilipino ang naghihirap at nangangailangan ng tulong.

Sa isang kaganapan na tila pamilyar na sa mga Pilipino, isang senador ang biglang napabalitang tila napilay, matapos itong makitang may saklay at tila hirap maglakad. Marami ang nagulat at nagtanong, lalo na’t kilalang masigla at malakas ang senador na ito noong nakaraang eleksiyon, at sikat pa sa paggawa ng ‘budots’ dance. Ngunit ang ‘di inaasahang pagkalugmok na ito ay kasabay mismo ng mga ulat na nadawit siya, kasama ang ilang iba pa, sa mga isyu ng anomalyang pondo, partikular sa mga proyekto para sa flood control. Agad na naalala ng mga netizen ang nangyari sa isang dating pangulo na tila ‘best actress’ sa paggamit ng brace sa leeg at wheelchair noong humaharap sa mga seryosong kaso, na tila ginagawang drama ang sitwasyon upang makakuha ng simpatya. Ang pagdududa ng publiko ay hindi na maiiwasan, lalo pa’t ang paglitaw ng sakit o kapansanan ay laging sumasabay sa paglilitis ng mga kaso. Tila ang kalusugan ay nagiging huling alas ng mga opisyal kapag sila’y sinisingil na ng batas at ng bayan. Ang masakit pa, habang nagaganap ang mga pangyayaring ito, ang mga biktima ng mga sakuna na dapat sana’y protektado ng maayos na flood control projects ay patuloy na nagdurusa, kaya naman hindi maiwasan ng publiko na tanungin kung saan napunta ang pondo at bakit tila mas pinili pa ng kinauukulan ang magpa-awa kaysa umamin sa kanilang mga pagkakamali at panagutan ang kanilang mga maling gawi. Napakalaking sampal sa mukha ng mga Pilipinong nagbabayad ng buwis ang mga ganitong balita, na tila ang bansa ay ginagawa lamang entablado ng walang katapusang tele-nobela.

Samantala, lumubog din sa malalim na kontrobersiya ang pangalan ng isang dating gobernador dahil sa isang proyekto ng Department of Public Works and Highways (DPWH) na nagkakahalaga ng P577 milyon. Ayon sa mga ulat, ang proyektong diversion road sa Ilocos Sur, na inilaan noong 2017, ay iginawad sa Satrap Corporation na pagmamay-ari ng pamilya ng dating gobernador. Ang nakakagulat, nananatiling hindi pa tapos ang proyektong ito, sa kabila ng napakalaking halagang inilaan dito. Ang dating gobernador mismo ay nagbigay ng pahayag na ang konstruksiyon ay tumigil dahil sa diumano’y nawalan ng pondo ang pamahalaan at tanging P100 milyon lamang ang naibigay. Subalit, ito ay isang napaka-imposibleng paliwanag dahil kung ang isang proyekto ay inilaanan na ng P577 milyon, paanong uumpisahan ito ng isang kontraktor nang walang kasiguraduhan sa natitirang pondo? Mas lalong lumaki ang tanong nang hindi naghain ng kaso ang kumpanya laban sa DPWH dahil sa diumano’y hindi pagtupad sa kontrata. Ang mga tanong na ito ay nagbibigay ng matinding hinala na baka ang malaking pondo ay nagamit na, at ang proyekto ay ginawa lamang para magsilbing balatkayo sa malawakang pagnanakaw. Ang tila ginawa ng dating gobernador, ayon sa mga kritiko, ay isang taktika ng paglihis ng atensyon, kung saan inuuna niyang punahin ang mga proyekto ng iba habang ang sarili niyang kumpanya ay may malaking problema na kailangan sagutin. Ang sitwasyon na ito ay nagbigay-diin sa mga katanungan tungkol sa kung paano at sino ang nagpapatakbo ng mga proyektong pampamahalaan at kung gaano karaming pera ng bayan ang tila nakulimbat dahil sa mga substandard o hindi natapos na konstruksiyon. Marami ang naniniwala na ang P577 milyon ay tila napunta na sa mga bulsa ng iba’t ibang indibidwal na konektado sa proyekto—mula sa mga nakatataas na opisyal hanggang sa kontraktor—kaya’t ang naiwan lamang para sa aktwal na proyekto ay isang maliit na bahagi, na sapat lamang upang makagawa ng isang malaking kapalpakan na kalsadang hindi natapos.

Lalo pang nag-init ang usapin nang bumangon ang isyu tungkol sa mag-asawang Discaya, na may-ari ng CLTG Builders at Alfrigo Builders. Matapos ang maraming pagdinig, napabalita na ang mag-asawa ay tumangging makipagtulungan sa imbestigasyon dahil sa pagkadismaya matapos hindi sila gawing state witness o bigyan ng blanket immunity sa mga kasong kinakaharap nila. Ayon mismo kay Ombudsman Boying Remulla, posibleng ang dahilan ng kanilang pag-atras ay dahil tila may mas mataas silang tao na ipinagtatanggol, at iyon ay si Senador Bong Go. Binanggit ni Remulla ang posibilidad ng conflict of interest dahil sa koneksiyon ng pamilya ni Bong Go sa CLTG Builders. Ang kakapalan ng mukha ng mga taong ito, ayon sa nagpaliwanag sa isyu, ay wala umanong katulad—nagdulot na ng malawakang pinsala sa pondo ng bayan, at ngayon ay may kondisyon pa bago magsalita. Hindi sila karapat-dapat maging state witness dahil sila mismo ang pinaka-ugatan ng problema. Ang kanilang pagtanggi na makipagtulungan ay tila lalong nagpapalakas sa hinala na mayroon talagang malaking isda na pinoprotektahan. Ngunit ayon sa mga ulat, ang pagkakasangkot ni Senador Bong Go sa mga isyung ito ay patuloy pa ring tatalakayin, sa kabila ng pananahimik ng mag-asawang Discaya. May nauna nang kasong plunder na inihain laban sa senador na ito na patungkol sa mga proyekto ng DPWH na inaward sa kumpanya ng kaniyang pamilya, na nagkakahalaga ng bilyun-bilyong piso. Ang usapin ng conflict of interest ay matindi, kung saan bawal sa batas na ang isang opisyal ng gobyerno o ang kanilang malapit na kamag-anak ay kumuha ng proyekto mula mismo sa gobyerno.

Ang mga pangyayaring ito ay nagpapakita na tila ang sistema ay baluktot at ang mga Pilipino ay patuloy na naghahanap ng katarungan sa gitna ng tila walang katapusang korapsyon at kapabayaan ng mga kinauukulan. Mula sa biglaang pagkapilay ng isang senador na tila ‘best actor’ ang peg, hanggang sa dating gobernador na nakasabit sa P577-M na misteryo ng kalsada, at ang mag-asawang tumangging magsalita dahil sa posibilidad na pinoprotektahan si Bong Go—lahat ng ito ay nagpapatunay na ang laban kontra malawakang pandarambong ay buhay at nagpapatuloy. Nananawagan ang publiko sa mga kinauukulan na panagutin ang lahat ng nakasala, walang pinipili, upang maibalik ang pondo ng bayan at lalo pang mapalakas ang tiwala ng taumbayan sa sistema ng pamamahala. Kailangan ng matitinding aksyon upang tuluyan nang matigil ang ganitong mga katiwalian na matagal nang nagpapahirap sa ating bansa. Ang katotohanan ay tila unti-unting lumalabas, at ang tunay na katarungan ay ang huling pag-asa ng mga Pilipino.