Sa isang liblib na bahagi ng lungsod, kung saan tinatambak ang mga basura ng mayayamang subdibisyon, nangyari ang isang krimen na yumanig sa konsensya ng marami. Si Lola Soling, isang dating guro na nagpaaral sa dalawang anak sa pamamagitan ng pagtitinda ng kakanin matapos mamatay ang asawa, ay dumanas ng kalupitan sa kamay ng sarili niyang dugo. Sina Rico at Gina, na parehong may magagandang trabaho at pamilya, ay matagal nang inis sa kanilang ina. Mula nang maging ulyanin si Lola Soling at magsimulang umihi sa higaan, naging pabigat na ang tingin nila rito. Nag-aagawan sila kung sino ang mag-aalaga, hindi dahil sa pagmamahal, kundi dahil sa turuan at sumbatan. Ang gusto lang nila ay ang malawak na lupain na naiwan ng kanilang ama, pero ayaw ibigay ni Lola Soling ang titulo dahil alam niyang wawaldasin lang ito ng mga anak.

Isang gabi, nagplano ang magkapatid. “Dalhin na natin si Nanay sa ‘Home for the Aged’ kuno,” mungkahi ni Rico habang nagmamaneho ng kanilang lumang van. “Huwag, magbabayad pa tayo doon. Dalhin na lang natin sa lugar na hindi siya makakabalik,” sagot ni Gina na walang bahid ng awa. Sinundo nila si Lola Soling. “Nay, pasyal tayo. Kain tayo sa labas,” pang-uuto ni Gina. Tuwang-tuwa ang matanda. “Talaga anak? Sige, magbibihis ako.” Nagsuot si Lola ng kanyang paboritong floral na duster at niyakap ang kanyang lumang bag na walang laman kundi rosaryo at lumang litrato ng pamilya.

Dinala nila si Lola Soling sa isang madilim na eskinita malapit sa dumpsite. Bumuhos ang malakas na ulan. “Baba na, Nay. Dito na tayo,” utos ni Rico. Pagbaba ng matanda, nagtaka ito. “Anak, bakit ang baho dito? Nasaan ang restaurant?” Sa halip na sumagot, kumuha ng tali si Rico. Sa tulong ni Gina, tinali nila ang kamay ni Lola Soling sa isang kalawanging poste ng ilaw. “Anak! Masakit! Anong ginagawa niyo?!” iyak ng matanda. “Diyan ka na! Wala ka nang silbi! Amoy lupa ka na, diyan ka bagay sa basura!” sigaw ni Gina. Sumakay sila sa van at humarurot palayo, iniwan ang kanilang ina sa gitna ng bagyo, gutom, at walang kalaban-laban.

Magdamag na umiyak at nanginig sa lamig si Lola Soling. Ang kanyang mga luha ay humalo sa ulan. “Diyos ko… anong kasalanan ko? Minahal ko naman sila…” bulong niya hanggang sa mawalan siya ng malay dahil sa hypothermia at gutom. Ang akala niya ay katapusan na niya. Pero kinaumagahan, isang convoy ng mga mamahaling sasakyan ang dumaan sa area na iyon para sa isang inspection ng itatayong pabrika. Ang may-ari ng kumpanya, si Don Antonio, ay napatingin sa gilid ng daan. Nakita niya ang isang bulto na nakatali. “Itigil ang sasakyan!” sigaw niya.

Agad na bumaba si Don Antonio kasama ang kanyang mga bodyguard at private nurse. Nilapitan nila ang matanda. Nang makita ni Don Antonio ang mukha ni Lola Soling, nanlaki ang kanyang mga mata. “Ma’am Soling?!” sigaw niya. Kilala niya ito. Ito ang kanyang Grade 1 teacher noon na nagbibigay sa kanya ng baon at tsinelas dahil napakahirap nila noon. Si Lola Soling ang dahilan kung bakit hindi siya huminto sa pag-aaral. “Diyos ko! Ma’am! Sinong gumawa nito sa inyo?!” Binuhat ni Don Antonio si Lola Soling na parang sarili niyang ina at isinakay sa kanyang bulletproof na sasakyan. Dinala siya sa pinakamagandang ospital at ipinagamot.

Samantala, nagdiriwang sina Rico at Gina. “Sa wakas, malaya na tayo! Hanapin na natin ‘yung titulo sa kwarto ni Nanay!” sabi ni Rico. Hinalughog nila ang buong bahay pero wala silang nakita. Ang hindi nila alam, ang titulo ay nakatago sa lining ng lumang bag na yakap-yakap ni Lola Soling noong itapon nila ito. Lumipas ang ilang araw, habang nanonood sila ng TV, biglang lumabas ang isang breaking news. “ISANG MATANDANG GURO, NATAGPUANG NAKATALI SA BASURAHAN; MILYONARYONG NEGOSYANTE, NANGAKONG BIBIGYAN NG HUSTISYA ANG KANYANG DATING GURO.”

Namutla sina Rico at Gina. Ipinakita sa TV ang CCTV footage. Kitang-kita ang mukha nila habang tinatali ang ina at ang plaka ng kanilang van. “Patay tayo, Kuya!” nanginginig na sabi ni Gina. Maya-maya pa, dumating ang mga pulis sa kanilang bahay. “Rico Santos at Gina Cruz, inaaresto namin kayo sa kasong Serious Illegal Detention, Attempted Parricide, at paglabag sa Senior Citizens Act.” Pinosasan sila sa harap ng mga kapitbahay. Hiyang-hiya sila habang isinisigaw ng mga tao na “Walang utang na loob!”

Sa presinto, dumating si Don Antonio kasama si Lola Soling na ngayon ay nakaupo na sa wheelchair, maayos ang damit, at mukhang kagalang-galang. Kasama nila ang pinakamagagaling na abogado. “Nay! Nay, patawarin niyo kami! Nagkamali lang kami! Uwi na tayo!” pagmamakaawa ni Rico habang nakakulong sa selda. “Nay, maawa ka sa mga apo mo! Huwag mo kaming ipakulong!” iyak ni Gina.

Tinitigan sila ni Lola Soling. Puno ng lungkot ang kanyang mga mata, pero buo ang kanyang loob. “Mga anak… pinatawad ko na kayo noong gabing iniwan niyo ako,” mahinang sabi ni Lola. Nagliwanag ang mukha ng magkapatid. “Pero,” dagdag ni Lola, “ang pagpapatawad ay iba sa pagwawasto. Kung hahayaan ko kayong makalaya, hindi kayo matututo. At baka gawin niyo pa ito sa iba. Kailangan niyong pagbayaran ang ginawa niyo.”

Inilabas ni Don Antonio ang titulo ng lupa mula sa bag ni Lola. “Ito ba ang hinahanap niyo?” tanong ng Don. “Ibinenta na ito sa akin ni Ma’am Soling kanina lang. Ang bilyong halaga nito ay idodonasyon niya sa pagpapatayo ng ‘Soling’s Home for the Elderly’—isang bahay ampunan para sa mga matatandang inabandona ng mga walang kwentang anak na katulad niyo.”

Gumuho ang mundo nina Rico at Gina. Wala na silang mana. Wala na silang bahay. At ngayon, mabubulok sila sa kulungan nang walang pera at walang dadalaw.

Si Lola Soling naman ay inalagaan ni Don Antonio hanggang sa kanyang pagtanda. Namuhay siya nang payapa, dikit sa mga taong tunay na nagmamahal sa kanya, habang ang kanyang mga anak ay nagsisisi sa loob ng rehas, naaalala ang gabing itinapon nila ang pinakamahalagang kayamanan ng kanilang buhay—ang kanilang ina.

Napatunayan ng kwentong ito na ang karma ay hindi natutulog. Ang pagmamahal ng magulang ay walang kapantay, pero ang batas ng tao at batas ng Diyos ay laging papanig sa mga naaapi.

Kayo mga ka-Sawi, kung kayo si Lola Soling, kaya niyo bang ipakulong ang sarili niyong mga anak para turuan sila ng leksyon? O papairalin niyo ang awa? Mag-comment sa ibaba at i-tag ang mga kakilala niyong dapat makabasa ng aral na ito! 👇👇👇