Muling nag-init ang pampulitikang entablado sa Pilipinas dahil sa matitinding sagutan at akusasyon, na umiikot sa dalawang pangunahing tauhan: ang Palasyo ng Malacañang at ang kilalang dating Komisyoner ng Comelec na si Rowena Guanzon. Ang mainit na sagutan ay nag-ugat sa mga pahayag ng tagapagsalita ng Palasyo, si Claire Castro, na sinubukang idistansya ang administrasyon ni Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. mula sa mga kontrobersyal na hakbang kamakailan ni Ombudsman Crispin “Boying” Remulla, kasabay ng panawagan sa publiko na “tulungan ang Pangulo” upang ibangon ang ekonomiya.

Gayunpaman, ang mga tila mahinahong pahayag na ito ay sinalubong ng matinding pagtuligsa mula kay Rowena Guanzon, na walang takot na itinuro ang kasalukuyang administrasyon bilang ang tunay na “problema” ng bansa.

Nagsimula ang lahat nang si Claire Castro, sa pagsisikap na ipagtanggol ang imahe ng gobyerno, ay nanawagan sa publiko na magkaisa at suportahan si Pangulong Marcos. Iginiit niya na kung hindi magtutulungan ang mga mamamayan, masisira ang bansa, at ang mga negatibong sitwasyon ay makakaapekto sa ekonomiya. “Tulungan na po natin ang Pangulo para iangat na po ‘yung ekonomiya,” sabi ni Castro. “Kasi kapag lagi pong may ganito na sitwasyon, negatibo ‘yung tingin diyan eh… Baka hindi gumanda ang dating ng ekonomiya sa atin because baka puro negative ang makita natin.”

Ang panawagang ito, sa halip na makakuha ng simpatya, ay naging target ng pangungutya ni Rowena Guanzon. Sa isang matapang at walang-pakundangang tugon, tinawag niyang “try hard” ang panawagan ni Castro. Kinuwestiyon niya kung bakit kailangang humingi ng tulong ang Palasyo ngayon, kasabay ng pagbibiro na akala niya ay “magaling” si Pangulong Marcos.

Mas pinalalim pa ni Guanzon ang kanyang kritisismo, kahit nasa ibang bansa, nagpadala pa rin siya ng “mensahe” kay Pangulong Marcos (BBM). Diretsahan niyang sinabi na ang dahilan ng pagra-rally ng mga tao ay dahil hindi na nila kayang lunukin pa ang laganap na korapsyon sa kanyang administrasyon.

“Hindi mo ba talaga nakikita ang reality?” tanong ni Guanzon. “Kaya nga nag-rally ang tao dahil hindi na nila kayang lunukin ‘yang korapsyon sa administration mo! Ikaw din ang gumawa dahil lahat ng crony mo nakapalibot sa’yo ay rumaraket at mga corrupt at hindi mo naman sila hinihinto!”

Hindi pa doon natapos si Guanzon. Tinukoy niya ang “number one” sa mga itinuturing niyang kurakot na kasapakat: “ang pinsan mo si Martin Luther King Romualdez!” Inakusahan pa niya si Pangulong Marcos na “pinayaan” ang kanyang pinsan at nilagdaan pa ang General Appropriations Act (GAA) para sa 2025, na ayon sa kanya ay naglalaman ng “hundreds of billions” para sa mga “insertions,” substandard na infrastructure projects ng mga “putang amang congressman na mga corrupt.”

Ang tugon ni Guanzon ay hindi lamang kritisismo. Nagbigay siya ng isang sarkastikong solusyon sa panawagang “tulungan ang Pangulo” ni Castro: “Ang pinaka the best if gusto niyong tulungan ang bansang ito, umalis kayo na! Isinusuka kayo ng taong bayan! You are the problem, Auntie Claire! Kayo diyan sa Palasyo, you are the problem!” Iginiit niya na baliktad ang sitwasyon: hindi ang taumbayan ang tutulong sa Pangulo, kundi ang gobyerno ang dapat tumulong sa taumbayan.

Habang umiinit ang sagutan nina Guanzon at Castro, isa pang aspeto ng kuwento ang nakakuha ng atensyon: ang pagsisikap ng Malacañang na itanggi ang anumang kinalaman sa mga aksyon ni Ombudsman Remulla, partikular na ang plano nitong muling imbestigahan ang kontrobersyal na war on drugs ng nakaraang administrasyon ni dating Pangulong Rodrigo Duterte.

Idiniin ni Castro na ang Office of the Ombudsman ay isang independiyenteng constitutional body at hindi kailangang mag-report o humingi ng permiso sa Pangulo para sa kanilang mga aksyon. “Ang Ombudsman po kasi ay isang independent body, constitutional body. So, wala pong… hindi po kailangan nilang mag-report sa Pangulo kung ano po ang gagawin nilang mga aksyon,” paliwanag ni Castro. Sinabi rin niya na handa ang Malacañang na makipagtulungan kung kailanganin ng Ombudsman ang tulong ng mga law enforcement agencies.

Gayunpaman, ang paliwanag na ito ay pinagdudahan ng marami, kabilang na ang host ng orihinal na video. Itinuro nila na si Pangulong Marcos mismo ang nagtalaga kay Remulla bilang Ombudsman. Nagdulot ito ng tanong tungkol sa tunay na kalayaan ni Remulla, lalo na’t ang kanyang mga aksyon ay tila piling pinupuntirya ang mga kalaban sa pulitika ng kasalukuyang administrasyon, partikular na ang kampo ni Duterte.

Biniro ng host na marahil si Remulla ay “one call away” lamang kay Pangulong Marcos at ang pagsasabi ng Malacañang na “wala kaming kinalaman” ay “corny.” Nagbigay siya ng teorya na maaaring may lihim na kasunduan, na binigyan ng go signal si Remulla na “banatan” ang kampo ni Duterte nang hindi na kailangan ng permiso, para sa layuning pampulitika sa 2028. “Nag-meeting na ‘yan,” haka-haka ng host. “‘Remulla, gawin mo lang, banatan mo lang ng banatan ang mga Duterte, wala ka nang problema sa akin’… Basta Duterte lang ang banatan. Ganun ba?”

Ang pagdududang ito ay lalo pang lumakas nang subukan din ng Malacañang na igiit ang pagiging independiyente ng International Criminal Court (ICC) at sabihing hindi maaapektuhan ng mga political statement ni Pangulong Marcos ang desisyon ng ICC. Ito ay salungat sa naunang argumento ng kampo ni Duterte na ang mismong mga pahayag ni Marcos na hindi makikipagtulungan ay patunay na walang hurisdiksyon ang ICC. Muling biniro ng host si Castro, sinabing siguradong “nagpapasalamat” ang ICC kay Marcos dahil sa “pag-kidnap” (ayon sa mga abogado) at pagdala kay Duterte sa kanila.

Ang kontrobersya tungkol sa independensiya ng Ombudsman at ng ICC ay nagpapakita lamang ng malalim na hidwaan at kawalan ng tiwala sa pulitika ng Pilipinas. Habang sinusubukan ng Malacañang na ipakita ang imahe ng isang malinis at sumusunod sa batas na gobyerno, ang mga kritiko tulad ni Rowena Guanzon ay naglalarawan ng ibang-iba – isang gobyernong umano’y nalulunod sa korapsyon at ginagamit ang mga ahensya ng estado upang pabagsakin ang mga kalaban.

Sa gitna ng kaguluhang ito, ang Makabayan bloc sa Kongreso ay nanawagan din, hinihiling sa Malacañang na tigilan na ang mga palusot at agad na ilabas ang Statement of Assets, Liabilities, and Net Worth (SALN) ng Pangulo at ng mga miyembro ng gabinete, idiniin na ito ang pinakamahalagang batayan upang malaman ang transparency at integridad.

Sa huli, ang sagutan sa pagitan ng Malacañang at ni Rowena Guanzon, kasama ang mga kontrobersya tungkol kay Ombudsman Remulla at sa ICC, ay nagpapakita ng isang nakababahalang katotohanan: ang pulitika ng Pilipinas ay nasasadlak sa isang paikot-ikot na kawalan ng tiwala, bangayan, at akusasyon ng korapsyon. Ang panawagang “tulungan ang Pangulo” ng Malacañang, sa halip na lumikha ng pagkakaisa, ay lalo pang nagpatindi sa galit ng publiko, na nararamdamang sila ang dapat tulungan mula sa isang gobyernong inaakusahan nilang sumisira sa bansa.