“Hanggang saan ka kaya magtatagal para sa isang pag-ibig na bawal?”

Ang simoy ng hangin sa Maynila ay palaging mabigat. May halong alikabok, usok, at tunog ng mga sasakyan sa kalye. Ngunit para sa akin, may sariling himig ang lungsod. Himig ng buhay, pag-asa, at sa aking kaso, ng isang pag-ibig na bawal.

Ako si Rosa, at si Raymond—siya ang aking mundo. Ang araw ko sa madilim na kanto ng Maynila. Ang problema? Hindi ako ang asawa niya. Si Maya ang nagmamay-ari ng apelyido niya sa pamamagitan ng papel, ngunit sa puso niya, alam kong ako ang nakatangi.

“Rosa, sandali lang,” bulong ni Raymond habang yakap niya ako sa likod. Ang init ng kanyang katawan ay nagbibigay ng kakaibang ginhawa, halo ng kaba at ligaya. Ramdam ko ang tibok ng kanyang puso—mabilis, kapareho ng akin.

“Bakit?” tanong ko, ang mga mata ko naghahanap ng kasagutan. Ang dilim ng gabi ay halos lunukin kami, tanging ilaw mula sa poste sa labas ang nagbibigay ng kaunting liwanag.

“Gusto ko lang manatili ka sa akin kahit saglit,” bulong niya, puno ng pagmamahal. Ramdam ko ang magaan niyang halik sa aking balikat. Ngunit alam ko—kailangan niyang umuwi.

Ang bawat sandali ng aming pagtatago ay tila sibat na tumutusok sa aking puso. Ayokong bumalik siya kay Maya, ngunit ayokong sirain ang buhay ng iba. “Ayoko… ayokong umuwi sa kanya,” bulong ko sa sarili.

“Hindi ko siya mahal. Rosa… ikaw ang mahal ko. Ikaw lang,” sabi niya. Ang mga salitang iyon, gaano man kasakit, ay nagbibigay sa akin ng lakas. Ang kanyang bahay ay malamig, punong-puno ng lungkot. Tuwing umuuwi siya roon, ramdam ko ang bigat ng kanyang pagkabigo, at hindi ko maintindihan kung bakit nananatili pa siya.

Isang araw, habang naghihintay sa kanya sa aming tagpuan—a maliit na café sa kanto—dumating siya na may kunot sa noo, panga mahigpit, mata nagliliyab. “Si Maya na naman,” bulong niya, halatang puno ng pagkabigo. Umupo siya sa tapat ko, hinawakan ang ulo, at ang bawat galaw niya ay nagpapakita ng bigat na dala niya sa loob ng kanilang tahanan.

“Anong ginawa niya?” tanong ko, nanginginig sa kaba.

“Wala,” sagot niya, “Nakaupo lang siya at parang walang pakialam sa mundo. Hindi man lang niya ako tinanong kung kumusta ka o pagod ako.” Ang kanyang tinig ay tumaas, at napatingin ang ilang tao sa aming mesa.

“Raymond, hinaan mo ang boses mo,” bulong ko, hinawakan ang malamig niyang kamay sa mesa.

“Pagod na ako, Rosa. Pagod na pagod na ako sa lahat. Gusto ko… tayong dalawa lang, walang pagtatago,” sabi niya. Ang kanyang mga salita ay nagpatunaw sa puso ko. Nais kong yakapin siya at sabihing handa akong gawin ang lahat para sa kanya. Ngunit may hangganan ang lahat. May asawa pa siya.

“Hindi ko na ‘yun pamilya. Ikaw ang pamilya ko, Rosa. Ikaw lang,” patuloy niya, at ang bawat salita niya ay kirot at pag-asa sabay-sabay. Ang pagiging pangalawa ay pasanin na araw-araw kong dinadala.

Isang hapon, nakaupo ako sa parke, nag-iisa, naghihintay sa kanya. Ang mga bata ay naglalaro, ang mga mag-asawa naglalakad na magkakahawak-kamay. Ang kanilang mga mukha ay puno ng kaligayahan, at ako ay nag-iisa, naghihintay sa lalaking hindi ko ganap na pag-aari. Nang dumating siya, nakita niya ang luha sa aking mga mata.

“Rosa, bakit ka umiiyak?” tanong niya, umupo sa tabi ko, hinawakan ang kamay ko.

“Masakit, Raymond… palagi akong pangalawa,” nanginginig ang boses ko.

“Huwag kang magsalita ng ganyan, Rosa. Hindi ka pangalawa. Ikaw ang una sa akin. Ikaw lang,” sabi niya, puno ng pagmamakaawa. Ang kanyang yakap ay nagbigay init at pangako.

“Bibigyan ko ng solusyon ‘to, Rosa. Hindi ko hahayaan na masaktan ka pa,” patuloy niya, at sa bawat araw na lumipas, napuno kami ng pag-asa.

Isang gabi, habang nagluluto ako ng hapunan, biglang bumukas ang pinto. Si Raymond, mata nagniningning, ngiti malaki sa labi.

“Rosa!” sigaw niya, niyakap ng mahigpit. Halos mawalan ako ng hininga.

“Anong nangyayari? Bakit ka ganito kasaya?” tanong ko, puso ko mabilis tumibok.

“Iniwan ko na siya… iniwan ko na si Maya. Lumayas na siya,” sabi niya. Ang mga salita niya ay musika sa aking tainga. Ang lahat ng sakit at pagtatago ay naglaho sa isang iglap.

“Talaga? Totoo ba yan, Raymond?” hindi ako makapaniwala.

“Oo, Rosa… tayo na. Tayong dalawa na lang,” sabi niya, niyakap ulit, mas mahigpit pa sa dati. Ang halik niya ay puno ng pag-asa at kaligayahan. Ang bawat haplos ng kanyang mga labi ay nagpadala ng kuryente sa aking buong katawan.

Mula noon, tumira ako sa bahay ni Raymond. Ang dating malamig na bahay ay puno na ng tawanan at pagmamahalan. Ang bawat araw ay selebrasyon. Isang umaga, habang naglilinis sa sala, napansin ko ang isang pintuan sa ilalim ng hagdan.

“Raymond, ano ito?” tanong ko.

“Ah… yan ang basement,” sagot niya, mukha bahagyang nagbago. “Dito magsisimula ang bagong yugto ng buhay natin.”

Nilakbay namin ang basement, at doon ko nakita ang mga lumang alaala—mga litrato, liham, at mga bagay na hindi niya nasabi kay Maya. Ngunit higit sa lahat, naroon ang pangako niya sa akin, malinaw, matatag, at tapat.

Sa gabing iyon, habang nakaupo kami sa lumang sofa, hinawakan ko ang kamay niya. Alam kong marami pa kaming haharapin—ang mga alaala, ang mga sugat ng nakaraan, ang mga tanong ng ibang tao. Ngunit ramdam ko rin ang tapang sa dibdib ko. Ang aming pagmamahal ay hindi perpekto, ngunit totoo.

At sa Maynila, sa kabila ng mabigat na hangin at ingay ng lungsod, natutunan kong may mga pag-ibig na kahit bawal, kahit puno ng sakit at lihim, ay kayang magbigay ng bagong buhay at pag-asa.

Sa kanya ko natagpuan ang tahanan ko. Sa kanya ko natutunan na minsan, kailangan mong ipaglaban ang pag-ibig kahit sa ilalim ng dilim at lihim ng gabi. At sa bawat araw na kasama ko siya, ang Maynila ay tila nagbago—hindi na mabigat, hindi na malamig. Ito ay puno ng himig ng pag-ibig, pag-asa, at pangakong hindi maglalaho.