May kumakalat ngayon sa social media ang malakas na tsismis: matapos umano ang ilang ulat, may “secret relationship” daw si Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. sa DILG Secretary na si Jonvic Remulla. Pero bago pa tuluyang maniwala sa kung anu-anong kumakalat ngayon, mahalagang linawin ang mga totoong impormasyon — at kung ano ang malinaw na hindi sinusuportahan ng anumang lehitimong ulat.

Una sa lahat, sino nga ba si Jonvic Remulla? Siya ang kasalukuyang kalihim ng Department of the Interior and Local Government (DILG). May mga ulat na nagsasabing may kakaibang closeness sila ni Pangulong Marcos, ngunit hanggang ngayon, walang kredibleng ebidensya para patunayan ang sabi-sabing “dating” o romantikong relasyon sa pagitan nila.

Ang pinagmulan ng malinawakang tsismis ay tila walang konkretong batayan: walang opisyal na pahayag mula sa Malacañang, sa DILG, o sa dalawang partido mismo na nagpapatunay na may nagaganap na ganung relasyon. Sa katunayan, ang mga balita na umiikot ngayon ay batay lamang sa haka-haka at mga hindi kumpirmadong kwento sa social media.

Marami rin sa mga nakakalat na ulat ang hindi tumutugma sa realidad. Halimbawa, may nagsasabing nagkaroon ng “binuko na ang tinataging sikreto,” subalit walang pangunahing pahayagan o kilalang media outlet ang nag-ulat ng ganoong bombshell revelation. Walang dokumentong ipinakita, walang larawan, at walang opisyal na paninindigan mula sa dalawang sangkot.

Sa kabilang banda, may mga totoong kontrobersya na kinasasangkutan si Remulla, ngunit hindi ito romantiko. Noong nakaraang taon, hinamon si Pangulong Marcos dahil sa istilong “pakuwela” ni Remulla sa pag-aanunsiyo ng suspension ng klase. May nagreklamo na ang mensahe ni Remulla ay tila biro lamang o hindi seryoso, kaya’t siya’y napuna. Ngunit sa kabila nito, pinagtanggol ng pangulo ang kalihim, at sinabi na hangga’t nagagawa niyang maipahatid ang tamang impormasyon, ayos lang ang kanyang istilo.

Totoo rin na kilala si Remulla sa pagiging kaswal at pamilyar sa kanyang mga post sa social media. Sa Facebook page ng DILG, nagpost siya ng mensaheng pamilyar sa masa, gaya ng: “Mga abangers, may inaabangan ba kayo? Mamaya na kain muna ko.” Hindi naman lingid sa marami na may mga pinabiro’t nakakatawang announcement si Remulla, ngunit ang pagiging “viral” ay hindi kailangang nangangahulugan ng lihim na relasyon sa pangulo.

Kahit anong chika pa, walang opisyal na tao mula sa Malacañang ang naglabas ng kahit anong confession o clarifying statement ukol sa romantikong pag-uugnay. Kung tunay mang may ganung relasyong tinatago, bakit walang lumalabas na konkretong ebidensya? Walang larawan, walang opisyal na memo, at walang kredibleng source na pwedeng mag-validate ng claim.

Sa kabilang dako, ang mga interes sa politika ay madalas nagpapasiklab ng haka-haka. Madalas gamitin ng ilang tao ang mga chismis bilang paraan para magkaroon ng atensyon, manira, o palakasin ang kanilang argumento laban sa isang opisyal. Ang paghugot ng mga kwento mula sa hindi malinaw na pinagkukunan ay madaling maka-generate ng ingay, pero hindi nito awtomatikong ginagawang totoong-too ang mga paratang.

Sa kabuuan, ang malaking “tanggal” sa usapan ngayon ay mas lumalabas na isang tsismis kaysa sa makatotohanang balita. Wala pa ring ebidensyang nagpapatunay na may romantikong relasyon si Pangulong Marcos at si Kalihim Remulla, at hanggang ngayon, ang pinakamalapit na nakumpirmang kontrobersiya sa kanilang dalawa ay tungkol sa istilo ng komunikasyon — hindi sa anumang lihim na pagmamahalan.

Sa panahon ng mabilisang impormasyon at chika sa social media, napakahalaga na maging mapanuri. Hindi lahat ng kumakalat — lalo na kung walang pinanggalingang maaasahan — ay dapat agad paniwalaan. At sa kasong ito, pinakamabuting tumigil muna sa kumakalat na tsismis, at hintayin ang opisyal na pahayag o malinaw na ebidensya bago gumawa ng malalaking konklusyon.