Nag-viral ngayong linggo ang ilang larawan na diumano’y kuha sa isang bar, kung saan makikitang kasama raw sa inuman ang dating Ombudsman Samuel Martires at ilang kilalang pro-Duterte vloggers. Ang mga larawan, na unang kumalat sa Facebook, ay agad na umani ng samu’t saring reaksiyon at espekulasyon mula sa mga netizen—lalo na’t si Martires ay matagal nang iniuugnay sa dating administrasyong Duterte dahil sa ilang kontrobersiyal na desisyon noong siya pa ang Ombudsman.

Ang kumalat na larawan

Sa mga screenshot na pinakalat online, makikita umano ang dating Ombudsman na nakaupo sa isang lamesa kasama ang ilang personalidad na kilalang tagasuporta ng mga “DDS” o Duterte Diehard Supporters.
May mga bote ng alak at ilang kilalang mukha sa mundo ng social media na kilala sa pagtatanggol sa dating Pangulong Rodrigo Duterte.

Ayon sa mga netizen, tila isang casual night-out lang daw ito, ngunit para sa iba, may mas malalim na ibig sabihin ang ganitong klase ng pagsasama.
“Walang masama kung umiinom o nakikipag-bonding, pero iba ang dating kapag isang dating mataas na opisyal ng gobyerno ay makikitang tumatambay sa grupo ng mga DDS,” komento ng isang netizen.
Isa pa ang nagsabi, “Hindi naman ito simpleng gimmick lang. Parang may mensahe ito—na solid pa rin siya sa kampo ni Digong kahit tapos na ang termino.”

Sino ang mga kasama?

Walang kumpirmadong listahan ng mga taong kasama ni Martires sa naturang larawan, ngunit ayon sa mga online post, kabilang umano sa grupo ang ilang pro-administration vloggers na madalas lumalabas sa social media para ipagtanggol si dating Pangulong Duterte at ang kanyang mga anak.
May mga pangalan pang binanggit ng ilang uploader tulad nina Atty. Trixie Cruz-Angeles at iba pang dating opisyal o tagasuporta ng administrasyon, bagaman hindi pa ito kumpirmado.

Sa comment section ng mga nagkalat na larawan, may ilan pang nagbiro na baka raw “reunion ng mga dating opisyal ni Digong” ang naganap.
Ngunit para sa iba, tila hindi nakakatawa ang ganitong eksena—lalo na kung isasaalang-alang na si Martires ay dating pinuno ng Office of the Ombudsman, ang pangunahing ahensyang dapat nagsisiguro ng integridad at pananagutan sa gobyerno.

Ang dating Ombudsman na puno ng kontrobersiya

Si Samuel Martires ay hinirang bilang Ombudsman noong 2018 sa ilalim ng administrasyong Duterte. Isa siya sa mga itinuturing na “pinakamakapangyarihang” opisyal dahil hawak ng kanyang tanggapan ang imbestigasyon sa mga kaso ng katiwalian laban sa mga opisyal ng gobyerno.

Ngunit habang nanunungkulan, madalas siyang mapulaan dahil sa ilang hakbang na tila pumapabor umano sa mga malalapit sa dating pangulo.
Isa sa pinakakontrobersiyal niyang desisyon ay ang paglilimita sa access ng publiko sa SALN (Statement of Assets, Liabilities, and Net Worth) ng mga opisyal ng gobyerno.

Noong 2020, pinayagan lamang niyang ma-access ang mga SALN kung may pahintulot mismo ng opisyal na pinaghihinalaan—isang hakbang na agad tinuligsa ng mga anti-corruption watchdogs at media organizations.
“Ang transparency ang puso ng accountability,” sabi noon ng isang reporter mula sa Philippine Center for Investigative Journalism (PCIJ). “Pero parang tinanggal ito ni Martires sa publiko.”

Dahil dito, marami ang tumawag sa kanya bilang “protektor ng mga kaalyado ni Digong,” lalo na nang mapansin ng ilan na tila mabagal ang pag-usad ng mga kasong kinasasangkutan ng mga opisyal ng dating administrasyon.

Mga kasong naiwan

Sa panahon ng kanyang panunungkulan, ilang matitinding isyu ang dumaaan sa Office of the Ombudsman — kabilang ang mga reklamo laban kay dating Manila Mayor Isko Moreno tungkol sa mga vendor sa Divisoria, at ang kasong land grabbing na kinasangkutan umano ni dating Duterte spokesperson Harry Roque.

Gayunman, nanatiling tahimik at tila walang malinaw na aksyon ang tanggapan noon ni Martires sa mga nasabing kaso, ayon sa mga nagrereklamo.
Kaya’t nang kumalat ang larawan niyang nakikipag-inuman kasama ang mga pro-Duterte vloggers, agad itong binasa ng mga tao bilang “patunay” ng kanyang bias noong siya pa ang Ombudsman.

“Kung noong nakaupo pa siya ay sinasabing kampi kay Digong, tapos ngayon makikita mo siyang kasamang tumatawa sa mga vlogger na DDS—paano pa ito maipapaliwanag?” tanong ng isang netizen sa komento.

Ang tanong ng marami: DDS na nga ba?

Bagaman wala pang pahayag mula kay Martires hinggil sa kumalat na larawan, patuloy ang mga spekulasyon online. Ang ilan ay nagsasabing baka private event lamang iyon at walang kinalaman sa politika. Pero para sa mga kritiko, ang imahe ng dating Ombudsman na nakikihalubilo sa mga kilalang tagasuporta ng dating pangulo ay hindi magandang tingnan, lalo na’t galing siya sa isang tanggapan na dapat manindigan sa pagiging neutral at patas.

“Public perception matters,” ayon sa isang komentarista sa radyo. “Kahit wala siyang ginagawa ngayon sa gobyerno, dala pa rin niya ang bigat ng posisyon na dati niyang hinawakan. Dapat maging maingat siya sa mga ganitong eksena.”

Panawagan sa bagong Ombudsman

Samantala, ilang netizen ang nanawagan sa bagong Ombudsman na si Boying Remulla na siyasatin ang mga kaso o proseso noong panahon ni Martires.
“Hindi ito tungkol sa kung sino ang kainuman niya. Ang punto dito, maraming naiwan na isyu sa kanyang termino na dapat suriin muli,” sabi ng isang concerned citizen sa isang viral post.

May mga nagsasabi ring dapat buksan muli ang usapin tungkol sa pagiging ‘secretive’ ng Ombudsman pagdating sa SALN at kung paano nito naapektuhan ang transparency sa gobyerno.

“Kung totoo mang wala siyang tinatago, sana siya mismo ang magpaliwanag kung bakit niya pinili ang ganitong polisiya noon. Kasi hanggang ngayon, ang epekto niyan, ramdam pa rin ng publiko,” dagdag pa ng isang netizen.

“Normal lang ba o may simbolo?”

Para sa iba, maaaring ordinaryong tagpo lang ito—isang grupo ng magkakakilala na nagkatuwang muli matapos magretiro sa serbisyo publiko.
Ngunit sa mga mata ng taong bayan, lalo na ng mga kritiko, ang isang simpleng larawan ay maaaring magmukhang simbolo ng ugnayan at pagkiling sa isang kampo.
Kung kailan pa naman mainit muli ang usapin tungkol sa political alliances, ganitong eksena raw ang lalong nagpapalala sa kawalan ng tiwala ng publiko sa mga dating opisyal ng gobyerno.

Hanggang sa ngayon, hindi pa rin nagbibigay ng anumang pahayag si dating Ombudsman Martires tungkol sa isyu. Subalit sa social media, patuloy ang diskusyon — isang larawan lang, pero libo-libong tanong ang iniwan.

At para sa marami, ang tanong ay simple ngunit mabigat:
Kung dati kang tagapagtanggol ng katotohanan at pananagutan, bakit ka ngayon nakikita sa piling ng mga taong pinaniniwalaang nagtatanggol sa kapangyarihan?