INTRO:
Mula sa isang tahimik at matalinong bata, naging isa si Pol Pot sa mga pinakakinatatakutang diktador sa kasaysayan ng mundo. Sa kanyang pamumuno, higit sa dalawang milyong inosenteng Cambodian ang namatay sa loob lamang ng apat na taon—hindi sa digmaan, kundi sa ngalan ng isang rebolusyong tinawag niyang “Year Zero.”

Ito ang kwento ng isang bansang binalot ng kadiliman. Isang lipunang pinilit burahin ang nakaraan, isinuko ang kalayaan, at pinilit sumamba sa isang ideolohiya—kahit kapalit ay buhay ng sarili nilang kababayan.

MULA SA MAHIYAIN, HANGGANG SA MABANGIS
Si Pol Pot, o Saloth Sar sa tunay na pangalan, ay ipinanganak noong 1925 sa isang mayamang pamilya sa Cambodia. Tahimik, mahiyain, at mapagmasid, pero matalino at sensitibo sa hindi pagkakapantay-pantay sa lipunan.

Noong 1950, nakakuha siya ng scholarship sa France. Doon niya nakilala ang mga ideolohiya ng komunismo—pantay-pantay ang lahat, walang mayaman, walang mahirap. Isa itong pangakong tila sagot sa nakikita niyang katiwalian sa kanyang bayan.

Pagbalik niya sa Cambodia, tahimik pero sistematikong ipinakalat ni Pol Pot ang kanyang paniniwala. Nakipag-ugnayan siya sa mga underground na kilusan, at kalauna’y tinawag ang sarili bilang lider ng Khmer Rouge—isang grupong gustong gibain ang lumang sistema upang itayo ang isang bagong lipunan batay sa komunismo.

ANG SIMULA NG DUGONG REBOLUSYON
Noong 1975, tuluyang bumagsak ang gobyerno ng Cambodia at pumasok ang Khmer Rouge sa kabisera, Phnom Penh. Bitbit nila ang pangakong kapayapaan—ngunit ang kanilang unang utos? Palayasin ang lahat ng tao mula sa lungsod. “Tatlong araw lang,” ang sabi nila. Pero hindi na sila kailanman pinabalik.

Dito nagsimula ang Year Zero—ang tuluyang pagbura ng lahat ng simbolo ng dating lipunan. Walang pera, walang paaralan, walang simbahan. Ang tanging mahalaga ay ang trabaho sa bukid. Para kay Pol Pot, ang bansa ay kailangang magsimula muli, mula sa lupa. Ang lahat ay dapat magsaka. Lahat ay pantay. Pero hindi lahat ay ligtas.

GUTOM, PAGOD AT KAMATAYAN
Mula 1975 hanggang 1979, milyon-milyong Cambodian ang dumanas ng impyerno sa ilalim ng rehimeng Khmer Rouge. Ang mga lungsod ay iniwan. Ang mga tao ay dinala sa mga communal farms kung saan pinilit silang magtrabaho mula madaling araw hanggang gabi na may kaunting pagkain lang—isang dakot ng bigas para sa buong araw.

Ang mga nakasalamin, marunong magbasa, o kahit sinong nagmukhang “intellectual” ay pinaghihinalaang kalaban ng rebolusyon. Marami sa kanila ay ikinulong, tinorture, at pinatay. Maging ang simpleng pagsuot ng relo o pagkakaroon ng malinis na kuko ay pwedeng ikamatay.

Sa mga sikretong bilangguan gaya ng Tuol Sleng (S-21), libu-libong tao ang pinahirapan hanggang sa mapilitang umamin sa kasalanang wala naman. Pagkatapos nito? Bitay agad.

ANG SISTEMANG PUNO NG TAKOT
Sa ilalim ni Pol Pot, kahit ang sariling pamilya ay hindi na pinagkakatiwalaan. Ang mga bata ay tinuruan na isumbong ang kanilang mga magulang kung magsalita ito laban sa rebolusyon. Ang mga guro, pari, at dating opisyal ng gobyerno ay pinatay. Ang mga templo ay sinira. Ang kultura ng Cambodia—ang musika, relihiyon, sining—ay halos mabura.

Ang pagkain ay naging gantimpala, hindi karapatan. Isang maling salita, isang maling tingin, isang reklamo—lahat ito ay pwedeng maging dahilan para ikamatay mo o ng iyong buong pamilya.

Sa huli, maging ang matataas na opisyal ng Khmer Rouge ay hindi nakaligtas sa paranoid na pamumuno ni Pol Pot. Pinaghinalaan niyang may mga espiya sa loob ng partido. Isa-isa niyang pinapapatay ang dati niyang mga kaalyado.

ANG PAGKALAGLAG NG REHIMEN
Habang patuloy ang paniniwala ni Pol Pot na itinatagumpay niya ang kanyang rebolusyon, unti-unti nang bumabagsak ang kanyang bayan. Wala nang ani. Wala nang lakas ang mga tao. Wala nang tiwala.

Hanggang sa dumating ang galit ng Vietnam. Matapos paulit-ulit na salakayin ng Khmer Rouge ang mga border villages ng Vietnam, lumusob ang mga Vietnamese forces sa Cambodia noong 1979. Sa loob lamang ng ilang linggo, bumagsak ang gobyerno ni Pol Pot.

Umatras siya sa mga bundok, dala pa rin ang kanyang ideolohiya, at nagpatuloy sa pamumuno sa natitirang kasapi ng Khmer Rouge—kahit wala nang suporta, wala nang bayan, at wala nang takas sa kasaysayan.

ANG PAMANA NG KADILIMAN
Higit 1.7 milyong tao ang namatay sa ilalim ng pamumuno ni Pol Pot—sa gutom, sa torture, sa bitay. Isang buong henerasyon ang nawala. Ang kultura, pamilya, at pananampalataya ng Cambodia ay muntik nang mabura sa loob ng apat na taon.

Hanggang ngayon, ang “Killing Fields” ay patuloy na nagpapaalala sa mga susunod na henerasyon ng isang madilim na kabanata ng kasaysayan ng Asya. Isang paalala kung paano ang isang ideolohiya—kapag isinabuhay nang walang puso at walang habag—ay pwedeng maging mas mabangis pa sa anumang armas.