Abril ng 2017, isang gabi ng karaniwang biyahe ang inakala ni Judge Rehina Alma, ngunit naging simula ito ng isang kwentong magpapatunay na hindi kailangang maging makapangyarihan para ipaglaban ang tama. Pauwi siya noon mula Maynila patungong San Rafael, Bulacan matapos dumalo sa isang legal forum—isang araw na tila normal lang sa isang hukom na sanay sa bigat ng mga kaso’t desisyong kailangang pag-isipan. Ngunit sa kalagitnaan ng madilim na kalsada, pinara siya ng dalawang pulis.

Noong una, inisip niyang bahagi lang ito ng regular na checkpoint. Pero mabilis na nagbago ang tono ng mga pangyayari. Tinutukan siya ng flashlight sa mukha, pinababa mula sa sasakyan, at hinarap ng dalawang lalaking puno ng pangmamaliit. “Hindi ka dapat magmaneho mag-isa, babae ka lang,” ang malamig na sambit ng isa.

Sa kabila ng kompletong papeles, pinilit siyang akusahan ng overspeeding at kawalan ng lisensya. Ngunit higit pa sa insulto, may kasunod pa—hinihingan siya ng ₱5,000 kapalit ng “pagpapalusot.” Tumanggi siya. Matatag. Tahimik. Hindi pa nila alam na ang kinakausap nila ay isang hukom ng Regional Trial Court.

Dahil sa pagtanggi niyang magbigay ng lagay, dinampot siya at dinala sa presinto. Sa loob ng malamig na kulungan ng San Rafael, nakita niya ang masakit na katotohanan—hindi siya nag-iisa. Marami pang tulad niyang ordinaryong mamamayan, mga drayber, kabataan, at manggagawa, na basta na lang hinuhuli’t kinikilan ng mga pulis.

Doon, nagsimula ang pagbabago. Hindi bilang hukom, kundi bilang saksi. Nakita ni Judge Rehina kung paanong ang batas na dapat sandigan ay ginagamit na sandata laban sa mga inosente. Nakinig siya sa bawat kwento ng mga nakakulong: gawa-gawang kaso, sapilitang panghihingi ng pera, at maling paratang.

Nang siya’y makalaya dahil sa tulong ng kapatid niyang abogado, hindi niya tinapos ang kwento roon. Alam niyang hindi siya pwedeng manahimik. “Kung ako na isang hukom ay pwedeng abusuhin, paano pa kaya ang mga taong walang laban?” sabi niya sa panayam makalipas ang ilang linggo.

Mula roon, nagsimula ang tahimik ngunit matinding operasyon. Sa tulong ng National Bureau of Investigation (NBI), nagsagawa sila ng covert mission para makakalap ng ebidensya laban sa mga tiwaling pulis. Isang bagitong pulis na si PO2 Edgardo Silayan ang nagsilbing susi—isang lalaking sawang-sawa na sa katiwalian ng sarili niyang hanay.

Ibinunyag niya ang lahat: may “quota system” umano sa istasyon na pinamumunuan ni Police Chief Vicente Ramos. Araw-araw dapat may “huli,” at kung wala, kailangang mag-imbento ng kaso. Ang perang nakokolekta sa mga motorista ay pinaghahati-hatian, at ang pinakamalaking bahagi ay napupunta sa opisina ni Ramos.

Lumabas sa imbestigasyon ng NBI ang matitinding ebidensya: listahan ng mga kinikilan, audio recordings ng usapan tungkol sa lagay, at video ng aktuwal na panghuhuli. Nang makumpleto ang lahat, sinampahan ng kaso ang grupo ni Ramos. Agosto 2017, sinalakay ng NBI ang istasyon ng San Rafael.

Walang paligoy-ligoy—inaresto ang mga pulis na sangkot sa extortion. Sa opisina ni Ramos, natagpuan ang mahigit ₱500,000 cash, nakatago sa isang vault na pinaniniwalaang mula sa mga biktima. Ang mga dating nanliligalig sa kalsada ay ngayon nakaposas, nakayuko, at puno ng kahihiyan.

Ngunit ang pinakamasaklap para sa kanila ay nang dumating ang araw ng paglilitis. Sa harap ng korte, isa-isa silang iniharap. At nang buksan ang pinto ng silid-hukuman, nanlamig ang mga akusado. Ang hukom na nakatalaga sa kanilang kaso ay walang iba kundi si Judge Rehina Alma—ang babaeng minsan nilang tinawag na “babae lang.”

Tahimik ngunit matatag si Judge Rehina habang binabasa ang hatol. Isa-isa niyang pinakinggan ang testimonya ng mga biktima at saksi, pati na ang pahayag ni PO2 Silayan. Lahat ng ebidensya ay malinaw: ang San Rafael Police Station ay ginawang pugad ng pangongotong, at si Vicente Ramos ang utak ng lahat.

Matapos ang ilang buwan ng paglilitis, lumabas ang hatol. Guilty. Si Ramos at ang kanyang pangunahing kasamahan ay nahatulan ng 25 taon na pagkakakulong dahil sa extortion, grave misconduct, at serious illegal detention. Tuluyan na silang tinanggal sa serbisyo.

Sa huling sandali ng paglilitis, tumingin si Judge Rehina sa mga dating abusado sa harap niya. Hindi siya nagalit. Hindi rin siya nagmalaki. Sa halip, mahina ngunit mariin niyang sinabi:
“Ang batas ay hindi sandata para manakot. Ito ay dapat panangga ng mga naaapi.”

Paglabas ng korte, sinalubong siya ng mga dating biktima. May mga luha sa kanilang mga mata, ngunit ngayon, hindi na iyon luha ng takot—luha iyon ng pag-asa.

Para kay Judge Rehina, iyon ang tunay na hustisya: hindi lang para sa kanya, kundi para sa lahat ng ordinaryong mamamayang matagal nang ninakawan ng boses. Sa mundo kung saan madalas ang masama ang nasusunod, pinatunayan niyang kaya pa ring manaig ang tama—kung may tapang, at may puso.

Sa huli, ang babaeng minsang inapi ay siya ngayong simbolo ng paninindigan. Isang paalala na ang integridad ay hindi nakabase sa ranggo, kasarian, o kapangyarihan—kundi sa kakayahang tumindig sa gitna ng pang-aabuso at panindigan ang tama, kahit mag-isa.