Sa araw na pinakahihintay ng magkasintahan, ang kasal ang dapat maging pinakamagandang simula ng panibagong buhay—puno ng saya, pagmamahal, at bagong alaala. Pero para kay Lea, isang 27-anyos na bride na buong buhay ay itinaguyod ng kanyang ina, ang araw na ito ang magiging pinakamabigat na yugto na hinding-hindi niya malilimutan.

Matagal nang pangarap ni Lea ang magandang kasal—isang simpleng seremonya, malinis na damit-pampakasal, at mga taong pinakamalapit sa puso niya. Lumaki siyang mag-isa ng ina matapos silang iwan ng ama noong siya’y anim na taong gulang. Kaya para kay Lea, higit pa sa isang magulang ang tingin niya sa ina—ito ang kaibigan, tagapayo, at siyang gumawa ng lahat para maitaguyod siya.

Pero isang lihim ang mabubunyag, at gigiba sa buong mundong pinaniwalaan niya.

Nagsimula ang lahat dalawang linggo bago ang kasal. Napansin ni Lea na laging nagmamadaling umalis ang ina, dala ang cellphone na tila ayaw ipahawak kahit kanino. Hindi na niya pinansin dahil inisip niyang abala lang ito sa mga preparasyon. Ngunit nang mapansin niyang tila mas masaya ang ina kaysa sa kanya mismo, nagsimula nang kumurot ang tanong sa isip niya.

Isang gabi, gaya ng dati, nakauwi ang ina nang nakangiti—pero may kasamang kakaibang kislap sa mga mata. Umupo ito sa sala, hawak ang cellphone, at patuloy na nagte-text. Hindi iyon normal. Ang ina niyang dati’y halos hindi alam gamitin ang messenger, ngayo’y tila mas kabisado pa kaysa sa kanya.

“Ma, sino na naman ka-chat mo?” pabirong tanong ni Lea.

Napatingin lang ang ina at ngumiti, parang teenager na kinikilig. “Kaibigan lang,” sagot nito, pero may kung anong kaba sa boses.

Hindi na nagsalita si Lea. Pero ramdam niyang may hindi tama.

Dumating ang araw ng rehearsal dinner. Habang abala ang lahat, napansin ni Lea ang ina na nakikipag-usap sa isang lalaki sa labas ng venue—malapit sa ilaw, pero sapat ang dilim para hindi agad makilala ang mukha nito. Nagkatinginan sila ni Lea, at biglang naglakad palayo ang lalaki.

“Ma, sino ’yun?” tanong niya.

“Ah… wala. Nagkamali lang ng lapit. Naghahanap ng ibang tao,” mabilis na sagot ng ina.

Pero hindi nagkamali si Lea. Hindi yun basta bisita. At higit sa lahat, kilala niya ang tindig ng lalaking iyon.

Noong sumunod na araw, habang inaayos ni Lea ang mga giveaways, pumasok sa kwarto ang fiancé niyang si Marco—pero parang aligaga, hindi mapakali. Umupo ito sa gilid ng kama at nagbuntong-hinga.

“Love… may kailangan tayong pag-usapan,” malumanay nitong sabi.

Ramdam ni Lea na may mabigat na sasabihin. Pero hindi niya inaasahan ang susunod na mga salita.

“May nakita akong kakaiba… tungkol sa mama mo.”

Bumilis ang tibok ng puso ni Lea. “Ano?”

Humugot ng cellphone si Marco. Binuksan nito ang isang conversation thread—at halos mahulog sa kama si Lea nang mabasa ang mga mensahe.

Sweet messages. Mga usapang may lambing. Mga picture. At ang pinakamasakit—mga appointment na tumutugma sa mga oras na palihim na umaalis ang kanyang ina.

At ang pangalan ng kausap? Ramon.

Ang pareho nilang wedding coordinator.

“Hindi… hindi posible ’to…” bulong ni Lea, nanginginig ang kamay.

“Nakita ko sila kahapon. Magkahawak kamay,” dagdag ni Marco.

Ang taong inaasahan niyang tutulong sa kanila para gawing perpekto ang kasal, siya palang lihim na karelasyon ng kanyang ina.

At ang mas masakit? Tila mas matagal pa ang relasyon nila kaysa sa engagement nina Lea at Marco.

Kinompronta niya ang ina kinagabihan. Hindi nakapagsalita si Lea sa unang dalawang minuto—puro luha lang ang umagos.

“Ma… bakit? Bakit hindi mo sinabi sa akin? Bakit si Ramon pa? At bakit sa mismong araw ng buhay ko mo ginawa ’to?”

Tahimik ang ina bago nagsalita.

“Anak… natakot ako. Ayoko maging pabigat. Matagal ko nang nilihim ’to dahil ayokong isipin mong may inaagaw ako sa araw mo.”

“Pero Ma… bakit si Ramon?” halos pasigaw niyang tanong.

Huminga nang malalim ang ina. “Dahil minahal niya ako. Matagal na akong mag-isa, Lea. No’ng iniwan ako ng tatay mo, akala ko wala nang lalaki na tatanggap sa akin… hanggang dumating siya. Hindi ko hiniling na mangyari sa araw mo… pero hindi ko rin kayang itago habang buhay.”

Masakit. Galit. Pero may halong awa.

Nakita niya sa mukha ng ina ang isang babaeng pagod, sugatan, at takot mawalan ulit ng pagmamahal.

Hindi iyon madaling lunukin. Hindi iyon madaling patawarin. Pero sa dulo, ano ba ang kasal? Hindi ba ito pagbuo ng pamilya? Pag-unawa? Pagbibigay?

Niyakap ni Lea ang ina. Mahigpit. Puno ng luha. Puno ng respeto at pag-unawa na matagal niyang nakalimutan.

“Ma… sana sinabi mo. Hindi kita kailangan maging perpekto. Kailangan lang kita maging totoo.”

Hindi naging madali ang kasal kinabukasan. May kirot pa rin. May tensyon pa rin. Pero pinili ni Lea na maging mas malaki ang puso niya kaysa sa sakit.

Dahil sa dulo, hindi ang sikreto ang sumira sa kanila—kundi ang takot na magsabi ng totoo.

At minsan, ang pag-ibig, kahit dumating sa pinaka-unexpected na paraan, ay may dahilan kung bakit ipinagkakaloob sa tamang oras.